(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2018/7440 E. , 2020/6852 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... 15. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 16/06/2020 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına vekili Avukat ... geldi. Karşı taraf adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ... ... ... ve Yurtdışı Taşımacılık A.Ş.’deki çalışmasına 22/11/2010 tarihinde başladığını ve iş sözleşmesinin feshedildiği 31/05/2016 tarihine kadar da aralıksız sürdürdüğünü, davacının üst düzey yönetici olarak çalışmaya başladığını ve daha sonra 2012 yılının Mart ayından itibaren iş sözleşmesinin feshedildiği tarihe kadar ... merkezli ... Bölge Müdür Yardımcısı olarak çalıştığını, davacının çalıştığı süre boyunca iş sözleşmesinin haklı ve geçerli bir sebeple feshine neden olabilecek herhangi bir davranışı olmadığını, davacıya işi ile ilgili herhangi bir ihtar ya da uyarı yazısı tebliğ edilmediğini, davacının iş sözleşmesinin hiçbir haklı ve geçerli bir sebep gösterilmeden sözlü olarak hukuka aykırı bir şekilde sonlandırıldığını, davacının aylık net 5.623,00-TL maaş aldığını, ayrıca maaşa ek olarak öğlen yemeğinin davalı şirket tarafından karşılandığını ve davalı şirket tarafından davacıya ulaşım için özel araç da tahsis edildiğini, davacının hafta içi saat 07.00’da işe başlayıp saat 21.30-22.00’a kadar, cumartesi günleri de saat 07.00"da işe başlayıp öğlen saat 14.00’a kadar çalıştığını, davacının yapmış olduğu fazla çalışmalarının karşılığının davalı şirket tarafından ödenmediğini, 29 Ekim ve 1 Mayıs hariç diğer resmi tatillerde çalıştığını buna ilişkin ücretin de ödenmediğini beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 20.000,00 TL fazla çalışma ücreti, 100,00 TL genel tatil ücreti alacağının faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının talep etmiş olduğu fazla mesai ve genel tatil alacağının 5 yıllık zamanaşımına tabi olduğunu bu sebeple dava tarihi olan 16/08/2016 tarihinden 5 yıl önce 16/08/2011 tarihinden önceki fazla mesai ve genel tatil alacakları için zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davacının davalı şirketin ... Bölge Müdürlüğünde “müdür yardımcısı” olarak çalıştığını, işletmenin sevk ve idaresini yapmakta yetkili olduğunu,bölge müdür yardımcısının niteliği bakımından değerlendirildiğinde;davalı şirketin Türkiye çapındaki 700"ü aşkın şubesinin denetimi ve koordinasyonu kapsamında açılan Bölge Müdürlüklerinin (işyerinin) tümünün sevk ve idaresinin ve bu bağlamda Bölge Müdürlüğüne bağlı tüm personel ile ilgili işlemlerin Bölge Müdürleri ve yardımcıları tarafından yürütüldüğünü, Bölge Müdürlüğünün tek ve münhasır yöneticisi konumundaki Bölge Müdürü ve yardımcılarının o bölge müdürlüğünün işleyiş ve idaresine ilişkin kararları yürütürken bir yandan da o bölge müdürlüğüne bağlı personelin özlüğüne ilişkin tüm işlemleri de yürüttüklerini,davacının bölge müdürü yardımcısı pozisyonu gereği kendi mesai saatlerini kendisinin ayarlamakta olup aksinin düşünülmesinin mümkün olmadığını, davacının ücreti incelendiğinde de üst düzey yönetici olduğunun anlaşılacağını, davacının çalıştığı işyerinde çalışma saatlerinin hafta içi 5 gün sabah saat 08.30 de başlayıp akşam saat 17.30 da bittiğini, Cumartesi günleri ise sabah saat 8.30 da işe başlayıp ve öğle vakti saat 14.00 de son bulduğunu, günde en az 1,00- 1,30 saat yemek arası olduğunu, en az 15’er dakikadan 2 defa çay molası verildiğini, fazla mesai olduğu zaman ise işçilere ödendiğini, davacının davalı şirkette dini ve milli bayramlarda çalışmadığı gibi çalıştığı zaman ise davacıya ödendiğini , Yargıtay’ın içtihatlarına göre hafta içi ve hafta sonu aralıksız, uzun ve fazla çalışma yapılması, davacının iddia ettiği gibi iş ilişkisinin bulunduğu tüm süre boyunca hiç dinlenmemiş olmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacının bütün maaş bordrolarını kendisinin imzaladığını, hiçbir maaş bordrosuna fazla çalışma ve sair hakları yönünde bir itirazı kayıt koymadığını, Yargıtay uyarınca itirazı kayıt koymadan imzalanan maaş bordrolarından dolayı fazla çalışma ücreti ve sair hakların talep edilemeyeceğini, bu nedenle talep edilen fazla çalışma ücretinin istenmesini kabul etmediklerini, davalı şirket tarafından fazla mesai yapıldığı zaman ise davacıya ödendiğini, dosyaya sunulan maaş bordroları incelendiğinde, fazla mesai alacağı tahakkuku yapıldığını ve davacı tarafından itirazı kayıtsız olarak imzalandığını, davacının fazla mesai alacağının reddini talep ettiklerini, fazla mesainin var olduğunun Mahkemece kabulü halinde, Sayın Mahkemece Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 15.05.2006, tarih ve 2006/12904 esas, 2006/13958 karar, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 30.11.2003 tarih ve 2003/5611 esas. 2003/18355 karar. sayılı ilamları ve Yargıtay’ın yerleşmiş kararları doğrultusunda bir işçinin üç yıl boyunca hiç aralıksız günde üç saatten fazla çalışma yapmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunun ve Yargıtay’ın yerleşmiş kararları doğrultusunda haftada 18 saatten fazla mesai yapılması halinde mahkemece dikkate alınmamasını talep ettiklerini ve en az %50 hakkaniyet indirimi yapılmasını talep ettiklerini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı tarafça istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı tanıklarının beyanları ve özellikle davalı tanıklarından ...."nin beyanına göre, davacının çalıştığı operasyon birimindeki işçilerin ve aktarma müdürlerinin ve müdür yardımcılarının haftanın 5 günü, 07.00-21.30 saatleri arasında, Cumartesi günleri ise, 07.00-14.00 saatleri arasında çalıştıkları anlaşıldığı ve davacı ile birlikte çalışan görgüye dayalı bilgi sahibi olan davacı tanık beyanlarına göre davacının haftanın 5 günü 07.00-21.30 saatleri arasında yaptığı işin niteliği ve çalışma süresinin uzunluğu da dikkate alınarak 2 saat ara dinlenmesi kullanarak Cumartesi günü ise 07.00-14.00 saatleri arasında 1 saat ara dinlenmesi kullanarak çalışan davacının yasal çalışma süresinin 23,5 saat üzerinde fazla çalışma yaptığı, tanık beyanlarından davacının 1 Ocak, 1 Mayıs, 29 Ekim ve dini bayramlarda çalışması olmadığından yılda 2 haftanın dışlanması gerektiği gerekçesi ile davalının istinaf itirazı kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi gereğince düzeltilmek üzere kaldırılmasına karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, taraf vekillerince temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, Bölge Adliye Mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.
2-Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Somut olayda, davacı bölge müdür yardımcısı olarak davalı işyerinde çalışmıştır.İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan rapora göre taraf tanık beyanları gözetilmek suretiyle, davacının haftanın 5 günü 07.00-21.30 saatleri arasında cumartesi günleri 07.00-14.00 saatleri arasında çalıştığı, 11 saate kadar çalışmalardan 1 saat, 11 saat ve üzerindeki çalışmalardan 1,5 saat ara dinlenme düşülerek davacının haftada 26 saat fazla çalıştığı kabul edilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının davalı tarafça istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davalının fazla çalışma alacağına ilişkin istinaf itirazı kabul edimiş ve davacı tanıklarının beyanları ile özellikle davalı tanıklarından ...."nin beyanına göre, davacının haftanın 5 günü, 07.00-21.30 saatleri arasında, Cumartesi günleri ise, 07.00-14.00 saatleri arasında çalıştığı anlaşıldığı ve davacı ile birlikte çalışan görgüye dayalı bilgi sahibi olan davacı tanık beyanlarına göre davacının haftanın 5 günü 07:00-21:30 saatleri arasında yaptığı işin niteliği ve çalışma süresinin uzunluğu da dikkate alınarak 2 saat ara dinlenmesi kullanarak Cumartesi günü ise 07:00-14:00 saatleri arasında 1 saat ara dinlenmesi kullanarak çalışan davacının yasal çalışma süresinin 23,5 saat üzerinde fazla çalışma yaptığı, tanık beyanlarından davacının 1 Ocak, 1 Mayıs, 29 Ekim ve dini bayramlarda çalışması olmadığından yılda 2 haftanın dışlanması gerektiği kabulü ile fazla çalışma alacağı hesaplanarak hüküm altına alınmıştır.
Bölge Adliye Mahkemesince fazla çalışmanın ispatına ilişkin beyanına atıf yapılan davalı tanığı ...’nin; davacının kendisi gibi hafta içi 5 gün 08.30-17.30 saatleri arası Cumartesi günleri ise sabah 08.30-14.00 saatleri arası çalıştığını, davacının çalıştığı operasyon biriminde çalışan işçiler, aktarma müdürleri, aktarma müdür yardımcılarının saat 22.00’ye kadar çalıştığını ancak davacının çalışmadığını beyan ettiği anlaşılmıştır. Davalı tanığı ...’nin beyanlarından davalı işverenin operasyon biriminde çalışan işçiler, aktarma müdürleri, aktarma müdür yardımcılarının saat 22.00’ye kadar çalıştığı kabul edilebilir ise de davacının bölge müdür yardımcısı olduğu gözetildiğinde saat 22.00’ye kadar çalıştığının ispatlandığı kabul edilemeyeceği bu nedenle davacının fazla çalışmasının davacı tanığı D. İkiş’in davacı birlikte çalıştıklarını beyan ettiği süre ile sınırlı olarak ispatlandığı kabulü gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde fazla çalışma alacağı kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, davalı yararına takdir edilen 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 16/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.