TALEP:
İftira ve başkalarına ait kimlik veya kimlik bilgilerini kullanma suçlarından suça sürüklenen çocuk ... hakkında yapılan yargılama sonunda, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 05.02.2015 tarihli ve 170 sayılı kararıyla .... 1. ve 2. Çocuk Mahkemelerinin 25.02.2015 tarihinde faaliyete geçirildiği gerekçesiyle 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 26. maddesi ile aynı Kanunun geçici 1. maddesi uyarınca mahkemenin görevsizliğine, dosyanın görevli ve yetkili Çocuk Mahkemesine gönderilmesine dair .... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 02.03.2015 tarihli ve 2014/358 esas, 2015/102 sayılı kararını müteakip, .... 1. Çocuk Mahkemesinin 15.06.2015 tarihli ve 2015/557 esas, 2015/388 sayılı kararıyla mahkemenin görevsizliğine karar vermesi üzerine ortaya çıkan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi amacıyla dosyanın gönderildiği ..... Çocuk Ağır Ceza Mahkemesince verilen .... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına ilişkin 09.07.2015 tarihli ve 2015/781 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Dosya kapsamına göre, benzer bir olay sebebiyle Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 16.07.2008 tarihli ve 2008/7210-16565 sayılı ilâmında da belirtildiği üzere;
T.C. Anayasasının 37. maddesinde "Hiç kimse kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz.", 142. maddesinde "Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.", 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 3/1. maddesinde "Mahkemelerin görevleri kanunla belirlenir.", 4/1. maddesinde "Davaya bakan mahkeme, görevli olup olmadığına kovuşturma evresinin her aşamasında re"sen karar verebilir. 6. madde hükmü saklıdır.", 5/1. maddesinde "İddianamenin kabulünden sonra, işin davayı gören mahkemenin görevini aştığı veya dışında kaldığı anlaşılırsa, mahkeme bir kararla işi görevli mahkemeye gönderir.",
5395 Çocuk Koruma Kanununun 26. maddesindeki "(1) Çocuk mahkemesi, asliye ceza mahkemesi ile sulh ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar bakımından, suça sürüklenen çocuklar hakkında açılacak davalara bakar.
(2) Çocuk ağır ceza mahkemesi, çocuklar tarafından işlenen ve ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlarla ilgili davalara bakar.
(3) Mahkemeler ve çocuk hâkimi, bu Kanunda ve diğer kanunlarda yer alan tedbirleri almakla görevlidir.
Aynı Kanunun geçici 1. 2 ve 3. maddelerinde "(1) 2253 sayılı Kanun gereğince kurulan çocuk mahkemelerinde derdest bulunan ve bu Kanun ile kurulan çocuk mahkemesinin görevine giren dava ve işler, bu mahkemeler faaliyete geçtiğinde çocuk mahkemesine devredilir.
(4) Genel ceza mahkemelerinde görülmekte olan ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte onsekiz yaşını doldurmuş olan sanıklar hakkındaki dava ve işler çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerine devredilmez.
(5) Çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemeleri bulunmayan yerlerde, bu mahkemeler kurulup göreve başlayıncaya kadar çocuklar tarafından işlenen suçlara ait soruşturma ve kovuşturmalar Cumhuriyet başsavcılığı ve görevli mahkemelerce bu Kanun hükümlerine göre yapılır.",
5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 8. maddesi uyarınca yürürlükte bulunan 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 307/1. maddesinde "Temyiz ancak hükmün kanuna muhalif olması sebebine müstenit olur.", anılan Kanunun 308. maddesinde "Aşağıda yazılı hallerde kanuna mutlaka muhalefet edilmiş sayılır... 4) Mahkemenin kanuna muhalif olarak davaya bakmaya kendini görevli veya yetkili görmesi hükümlerinin yer aldığı;
Mercii ... 1. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesince, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 170 sayılı kararında derdest davaların yeni kurulan çocuk mahkemelerine devri yönünde hüküm bulunmadığı, 09.10.2013 tarihli ve 801 sayılı Yargı Çevresi Değişikliği konulu kararında ise derdest davaların kesinleşinceye kadar halen görüldükleri mahkemeleri tarafından bakılması gerektiğinin belirtildiği gerekçesiyle karar verilmiş ise de Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun anılan kararlarının göreve ilişkin kanun hükümlerini yürürlükten kaldırma niteliği taşımadığı, mahkemelerin görevlerinin kanunla belirlenmesine ilişkin anayasal ve yasal kuralların idari nitelikte bir işlemle değiştirilemeyeceği gözetilmeden .... 1. Çocuk Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması yerine, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle, Yüksek Adalet Bakanlığının 19.10.2015 gün ve 94660652-105-34-11841-2015-21208/67512 sayılı istemlerine dayanılarak anılan kararın 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi gereğince kanun yararına bozulmasına ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 10.11.2015 gün ve 2015/354167 sayılı tebliğnamesiyle bozma talep edilmiş olmakla dosya incelenerek gereği düşünüldü.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I ) Olay:
.... Asliye Ceza Mahkemesinin 02.03.015 tarihli ve 2014/358 esas, 2015/102 sayılı kararı ile iftira ve başkalarına ait kimlik veya kimlik bilgilerini kullanmak suçundan suça sürüklenen çocuk ... hakkında yapılan yargılama sonunda, .... Çocuk Mahkemelerinin 25.02.2015 tarihinde faaliyete geçirildiği gerekçesiyle, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 26. maddesi ile aynı Kanunun geçici 1 ve 3. maddeleri uyarınca mahkemenin görevsizliğine, dosyanın görevli ve yetkili Çocuk Mahkemesine gönderilmesine ilişkin kararını müteakip, .... Çocuk Mahkemesinin 15.06.2015 tarihli ve 2015/557 esas, 2015/388 sayılı kararıyla “..... Çocuk Mahkemelerini ihdas eden HSYK"nın 05.02.2015 tarihli 170 sayılı kararında suça sürüklenen çocuklar hakkında daha önce açılmış davaların mahkemelerimize devredileceğine dair bir hüküm bulunmadığı gibi HSYK"nın 11.10.2013 tarih ve 614345595-DUYURULAR-l 12649613 sayılı Yargı Çevresi Değişikliği konulu kararının üçüncü bendinde derdest olan davaların kesinleşinceye kadar halen görüldükleri mahkemeleri tarafından bakılması gerektiği.” şeklindeki gerekçeyle karşı görevsizlik kararı verilmesi üzerine, ortaya çıkan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi amacıyla dosyanın gönderildiği ..... Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi 09.07.2015 tarihli ve 2015/781 değişik iş sayılı kararı ile ..... Asliye Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
II) Kanun yararına bozma istemine ilişkin uyuşmazlığın kapsamı:
Çocuk mahkemesi ile asliye ceza mahkemesi arasında ortaya çıkan olumsuz görev uyuşmazlığını inceleyerek sonuçlandıran merci kararının, hukuka uygun olup olmadığının belirlenmesine ilişkindir.
III) Hukuksal Değerlendirme:
T.C. Anayasasının 37. maddesinde "Hiç kimse kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz.", 142. maddesinde "Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.", 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 3/1. maddesinde "Mahkemelerin görevleri kanunla belirlenir.", 4/1. maddesinde "Davaya bakan mahkeme, görevli olup olmadığına kovuşturma evresinin her aşamasında re"sen karar verebilir. 6. madde hükmü saklıdır.", 5/1. maddesinde "İddianamenin kabulünden sonra, işin davayı gören mahkemenin görevini aştığı veya dışında kaldığı anlaşılırsa, mahkeme bir kararla işi görevli mahkemeye gönderir.",
5395 Çocuk Koruma Kanununun 26. maddesindeki "(l) Çocuk mahkemesi, asliye ceza mahkemesi ile sulh ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar bakımından, suça sürüklenen çocuklar hakkında açılacak davalara bakar. (2) Çocuk ağır ceza mahkemesi, çocuklar tarafından işlenen ve ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlarla ilgili davalara bakar. (3) Mahkemeler ve çocuk hâkimi, bu Kanunda ve diğer kanunlarda yer alan tedbirleri almakla görevlidir. (4) Çocuklar hakkında açılan kamu davaları, Kanunun 17"nci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla bu Kanunla kurulan mahkemelerde görülür." Yine aynı Kanunun geçici 1, 2 ve 3. maddelerinde "(1) 2253 sayılı Kanun gereğince kurulan çocuk mahkemelerinde derdest bulunan ve bu Kanun ile kurulan çocuk mahkemesinin görevine giren dava ve işler, bu mahkemeler faaliyete geçtiğinde çocuk mahkemesine devredilir.
(2) Genel ceza mahkemelerinde görülmekte olan ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte onsekiz yaşını doldurmuş olan sanıklar hakkındaki dava ve işler çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerine devredilmez. (3) Çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemeleri bulunmayan yerlerde, bu mahkemeler kurulup göreve başlayıncaya kadar çocuklar tarafından işlenen suçlara ait soruşturma ve kovuşturmalar Cumhuriyet başsavcılığı ve görevli mahkemelerce bu Kanun hükümlerine göre yapılır.", 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 8. maddesi uyarınca yürürlükte bulunan 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 307/1. maddesinde "Temyiz ancak hükmün kanuna muhalif olması sebebine müstenit olur.", anılan Kanunun 308. maddesinde "Aşağıda yazılı hallerde kanuna mutlaka muhalefet edilmiş sayılır... (4) Mahkemenin kanuna muhalif olarak davaya bakmaya kendini görevli veya yetkili görmesi..." hükümlerinin yer aldığı;
5395 sayılı Kanunun amacının 1. maddede de belirtildiği üzere korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocukların korunması olduğu, bu amaçla Çocuk Mahkemeleri ile ilgili özel düzenlemeler yapıldığı gözetilerek, anılan kanunun geçici 1. maddesinin 3. fıkrasında çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemeleri bulunmayan yerlerde, genel mahkemelerin kovuşturma görevinin, çocuk mahkemeleri kurulup göreve başlayıncaya kadar süreceğinin öngörülmesi ve geçici 1. maddenin 2. fıkrasında belirtilen “genel ceza mahkemelerinde görülmekte olan ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte onsekiz yaşını doldurmuş olan sanıklar hakkındaki dava ve işler çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerine devredilmez.” hükmünün 5395 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle göz önünde bulundurulması gerektiği, suça sürüklenen çocuk hakkında açılan davanın 25.02.2015 tarihinde faaliyete geçen .... Çocuk Mahkemesine gönderilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gözetilmeden, .... Asliye Ceza Mahkemesinin görevli mahkeme olarak belirlenmesinde isabet görülmediğinden, anılan kararın kanun yararına bozulması uygun görülmüştür.
IV ) Sonuç ve karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Kanun yararına bozma talebine dayanılarak düzenlenen tebliğnamedeki bozma isteği incelenen dosya kapsamına nazaran yerinde görüldüğünden, ..... Çocuk Ağır Ceza Mahkemesinin 09.07.2015 tarih ve 2015/781 değişik iş sayılı kararının CMK"nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, diğer işlemlerin yapılabilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 06.04.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.