2. Hukuk Dairesi 2015/7692 E. , 2015/9058 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Velayetin kaldırılması
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, 18.06.2014 tarihinde açılmış olup, velayetin değiştirilmesi talebine ilişkindir. Velayet davaları 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda "çekişmesiz yargı” işi olarak kabul edilmiş (md.382/2-b-I3) ve basit yargılama usulüne tabidir (HMK.md.316/l-ç). Basit yargılama usulünde.yapılan ilk duruşmada dava hakkında hüküm verilmeyen durumlarda, mahkeme tahkikata başlar ve tahkikat duruşması için tarafları duruşmaya davet eder. Mahkemece ön inceleme duruşması tamamlanıp, tahkikat aşamasına geçildiğine göre, davalının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 147. maddesi gereğince tahkikat duruşmasına davet edilmesi zorunludur. Bu yasal zorunluluğun gereği yapılıp, davalının tahkikat duruşmasında bulunmasına imkan sağlanmaksızın, davanın esası hakkında hüküm kurulması, davalının hukuki dinlenilme hakkına (HMK.md.27) aykırı olup; bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi. 04.05.2015 (Pzt.)
KARŞI OY YAZISI
Dava, velayete ilişkin olup Hukuk Muhakemeleri Kanununun 316/1-ç maddesine göre basit yargılamaya tabi davalardandır. Dava dilekçesi ve 14.10.2014 tarihli ilk duruşma günü (ön inceleme duruşması) davalıya usulüne uygun tebliğ edilmiş, davalı cevap dilekçesi vermiş, duruşmaya katılmamıştır. Dava ilk duruşmada sonuçlandırılamadığı için 18.12.2014 tarihine ertelenmiş ve duruşma gününün davalıya tebliğine karar verilmiş, ancak davalı adına çıkartılan tebligat yapılamamış, davalı da duruşmaya katılmamıştır. Mahkemece davacının yokluğunda bu duruşmada davanın kabulüne karar verilmiştir. Hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu iki temel yargılama usulü kabul etmiştir. Bunlar, yazılı (HMK. md. 118-186) ve basit (HMK. md. 316-322) yargılama usulleridir. Her davada, davanın açıldığı mahkemeye veya davanın niteliğine öre bu usullerden birisi uygulanacaktır. Kanun"da yazılı yargılama usulü ayrıntılı olarak düzenlenmiş. Basit yargılama usulü ise temel özellikleri ve farklı noktalarıyla belirtilmiş, hüküm bulunmayan hallerde yazılı yargılama usulüne ilişkin hükümlerin uygulanacağı vurgulanmıştır. (HMK.md. 322/1) Basit yargılama usulü, ismine uygun olarak daha basit, daha kısa, daha seri bir yargılama usulüdür. Basit yargılama usulünde, yazılı yargılama usulünden farklı olarak ön inceleme ve tahkikat işlemleri de basitleştirilmiştir. Basit yargılama usulünde dosya üzerinden karar verilebilecek ise taraflar duruşmaya çağrılmadan bile karar verilebilir. (HMK. md.320/1) Yazılı yargılama usulünde, dilekçelerin verilmesi aşamasından sonra, ön inceleme, daha sonra tahkikat aşamasına yer verilmiştir. Basit yargılama usulünde de temelde bu aşamalar yer almakla birlikte, yargılamanın daha kısa sürede tamamlanabilmesi için bunlar birbiriyle bağlantılı olarak birlikte düzenlenmeş, İşlemler basitleştirilmiş ve süreler daha kısa tutulmuştur (HMK.md.320). Yazılı yargılama usulünde ön inceleme duruşması tamamlandığında tahkikate geçileceği ve davalının tahkikat duruşmasına ayrıca davetiye ile çağrılacığı konusunda ihtilaf yoktur (HMK.md. 143-147). Taraflar, ön inceleme aşamasının tamamlanmasından sonra tahkikat için duruşmaya davet edilir. Taraflara gönderilecek davetiyede, belirlenen gün ve saatte geçerli bir özrü olmadan mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde, duruşmaya yokluklarında devam edileceği ve yapılan işlemlere itiraz edemeyecekleri bildirilir. (HMK.md. 147) Basit yargılama usulüne tabi dava ve işlerde ise ön incelemeden sonra, mahkeme, tarafların dinlenmesi, delillerin incelenmesi ve tahkikatın yürütülmesi en fazla iki duruşmada yargılamayı tamamlamak zorundadır ve duruşmaların arası da en fazla bir ay olmalıdır (HMK. md. 320/3-c.l) Kanun basit yargılamaya ilişkin davalarda hüküm bulunmayan hallerde yazılı yargılama usulüne ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. (HMK. Md. 322/1) Basit yargılama usulüne tabi davalarda Kanunun 147. maddesinin uygulanıp uygulanmayacağı konusunda ise açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Yukarıda ki yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde basit yargılama usulünde davaların daha kısa sürede tamamlanabilmesi için işlemlerin basitleştirildiği ve sürelerin daha kısa tutulduğu gözönünde tutulduğunda Hukuk Muhakemeleri Kanunununun 147. maddesinin basit yargılam usulüne uygun davalarda uygulanmayacağını kabul etmek gerekmektedir. Bu sebeple duruşma gününün (ilk duruşma) davalıya usulüne uygun tebliğ edildiği kabul edilerek hükmün onanması gerektiğini düşündüğüm için sayın çoğunluğun bozma gerekçesine katılmıyorum.