1. Hukuk Dairesi 2020/2406 E. , 2021/1400 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali-tescil ve tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin verilen karara karşı davacının yaptığı istinaf başvurusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince hükmedilen vekalet ücreti yönünden kısmen kabul edilmiş, anılan karar davacı tarafından temyiz edilmiş, bölge adliye mahkemesince ise; kararın miktar itibariyle kesinlik sınırının altında kaldığı gerekçesiyle 6100 sayılı HMK"nın 362/1-a maddesi uyarınca temyiz talebi 12.03.2020 tarihli ek karar reddedilmesine ilişkin verilen karar ve ek karar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil; olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine ilişkin verilen karara karşı davacının yaptığı istinaf başvurusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince hükmedilen vekalet ücreti yönünden kısmen kabul edilmiş, anılan karar davacı tarafından temyiz edilmiş, bölge adliye mahkemesince ise; kararın miktar itibariyle kesinlik sınırının altında kaldığı gerekçesiyle 6100 sayılı HMK"nın 362/1-a maddesi uyarınca temyiz talebi 12.03.2020 tarihli ek karar ile reddedilmiştir.
Bilindiği üzere; 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddesinde "Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin men"i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır. Gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile talep olunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tespit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır." hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re"sen) gözetilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. 492 sayılı Harçlar Kanunun 32.maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı vurgulanmıştır. Aynı Yasanın 30. maddesinde ise; "Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır."" düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda, dava 50.000,00 TL değer gösterilmek suretiyle açılmış, ne var ki, yargılama sırasında dava konusu taşınmazın değeri keşfen saptanmadığı gibi harç da ikmal edilmeden sonuca gidilmiştir.
Hal böyle olunca, çekişmeli taşınmazın başında keşif yapılarak Harçlar Kanunu"nun 16. maddesi uyarınca dava değerinin belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacının değinilen yön itibariyle yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen temyiz dilekçesinin reddine ilişkin 12.03.2020 gün ve 2018/1029 Esas, 2020/59 Karar sayılı ek kararın ORTADAN KALDIRILMASINA, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/2. maddesi gereğince dosyanın kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 11/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.