16. Hukuk Dairesi 2015/8415 E. , 2017/8979 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "önceki bozma ilamının gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği açıklanarak; dava konusu taşınmaz bölümlerinin tahsisli mera haritası kapsamında kalıp kalmadığının fen ve mahalli bilirkişi yardımı ile belirlenerek taşınmaz bölümlerinin tahsisli mera haritası kapsamında kaldığının tespit edilmesi halinde davanın reddine karar verilmesi, tahsisli mera haritası dışında kaldığının tespiti durumunda ise davacı taraf yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği üzerinde durulması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 3.918,80 metrekarelik bölümün davacı ..., (B) harfi ile gösterilen 8.151,88 metrekarelik bölümün davacılar ... ve ..., (C) harfi ile gösterilen 2.387,23 metrekarelik bölümün davacı ..., (D) harfi ile gösterilen 12.118,28 metrekarelik bölümün davacı ... (E) harfi ile gösterilen bölüm ile geriye kalan taşınmaz bölümünün Hazine adına tapuya tesciline, karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulmakla bozma ilamı lehine olan taraf lehine usulü müktesep hak teşkil eder. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Hükmüne uyulan bozma ilamında, çekişmeli taşınmazın tahsisli mera haritası kapsamı dışında kalması durumunda zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi gereğine değinilmiştir. Mahkemece, taşınmazın tahsisli mera haritası kapsamı dışında kaldığı doğru olarak saptanmıştır. Ne var ki çekişmeli taşınmaz üzerinde davacılar lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği yönünde yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm için yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmazın niteliğini belirlemede hava fotoğrafından yararlanılmış, 2000 yılında yapılan ilk keşif sonrası dosyaya sunulan tek kişilik ziraat bilirkişi raporu ile yetinilmiş, çekişmeli taşınmaza komşu tüm parsellerin tutanak ve dayanakları getirtilmemiş, taşınmaz üzerindeki zilyetlik durumu kesin olarak belirlenmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca doğru sonuca varılabilmesi için; çekişmeli taşınmazın tespit tarihi olan 1997 yılından önceki 15-20-25 yılı kapsayacak şekilde üç ayrı tarihte çekilmiş hava fotoğrafları, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları, çekişmeli taşınmaza tüm yönlerden komşu taşınmazların tutanak ve dayanakları getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, tüm tespit bilirkişileri, taraf tanıkları, üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisi huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmaz bölümlerinin 1997 yılından geriye doğru 20-25 yıl öncesinde kimler tarafından neye istinaden zilyet edildiğine ilişkin maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, taşınmazın ne zamandan beri kim tarafından ne suretle kullanıldığı hususu sorulmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, bilirkişi ve tanık sözleri ile önceki keşif beyanları arasında çelişki bulunduğu takdirde gerekirse yüzleştirme yapılarak çelişki giderilmeye çalışılmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden dava konusu taşınmazın 1997 yılından önce üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları üzerinde 15-20-25 yıllık periyotlar halinde uygulama yaptırılarak çekişme konusu taşınmazın tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, hava ve uydu fotoğrafları 3 ayrı evre halinde incelenerek çekişmeli taşınmaz arasındaki ayırıcı unsur tespit ettirilmeli, üç kişilik ziraat bilirkişisi kurulundan taşınmazın bitki örtüsü, komşu parsellerle mukayesesi, taşınmazın öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı, zilyetliğin hangi tarihte hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü hususlarında bilimsel verilerle desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, taşınmazın değişik yönlerden renkli fotoğrafları çektirilerek rapora eklenmeli, bundan sonra dosyadaki tüm deliller değerlendirilerek davanın esası hakkında bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 15.12.2017 gününde oybirliği ile karar verildi.