Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, sahte sigortalılık nedeniyle yersiz ödenen aylıkların istirdadı istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosya içindeki kayıt ve belgelerden; ... Mah. Eski ... Cad. No:48 -50 ... ... adresindeki 1... sicil no"lu ... Dış Tic. Ltd. Şti. unvanlı işyerinin sigortalı bildirimlerinin inceleme konusu yapıldığı, Kurum denetmeni tarafından düzenlenen raporda; işyerinden yapılan tüm bildirimlerin iptal edilmesi gerektiği tespiti yapıldığı, davacının da düzenlenen inceleme raporu gereği 14.02.2005 - 01.05.2006 tarihleri arasındaki bu işyerinden yapılan bildirimlerinin ve yaşlılık aylığı bağlanma şartları kaybedildiğinden yaşlılık aylığının iptal edildiği mahkemece yapılan yargılamada; bordro tanığı ..."ün; kendisinin ... Tic. Ltd. Şti."nde 2005 ­ 2006 yıllarında 2 - 2,5 sene çalıştığını, yöneticilik yaptığını, şirketin hazır giyim işi yaptığını, dış giyim ihracatı yaptığını, davacının da bu şirkette çalıştığını, kalite kontrol işi yaptığını, kendisi girdiğinde davacının çalıştığını, ne zaman girdiğini bilmediğini, kendisi ayrıldığında davacının çalışmaya devam ettiğini, ne kadar maaş aldığını bilmediğini, bu işyerinde 70 - 80 civarında çalışan olduğunu, çalışanların % 70"inin sigortasının olduğunu, kalan kısım deneme süresinde olduğundan sigortalarının yapılmadığını, ..."nın kendisini ifadeye çağırmadığını, bu şirketin faaliyet gösterdiği işyerinin Kurtköy, ... ve ... E-5"in üzeri olduğunu, kendisi çıktıktan sonra Cevizli"ye gittiklerini, kendisinin emekli maaşında bir kesintinin olmadığını beyan ettiği, bodro tanığı..."ün; kendisinin ... Tic. Ltd. Şti."nde 2003 - 2006 yılı Mayıs tarihleri arasında ustabaşı olarak çalıştığını, davacının kendisinden sonra işe başladığını, ayrıldığında çalışmaya devam ettiğini, kalite kontrol işi yaptığını, şirketin tekstil işi yaptığını, şirkette çalışan sayısının 120 - 160 kişi arasında değiştiğini, hepsinin sigortasının olup olmadığını bilmediğini, şirketin Kurtköy"deki işyerinde çalıştığını, başka yerde şubesinin olmadığını, ..."nın kendisinin beyanını almadığını, çağrı yapmadığını, kendisinin hep Kurtköy"de çalıştığını, daha sonra ne olduğunu bilmediğini, 50"den fazla makinalarının olduğunu, kendisinin sigortasında bir sorun çıkmadığını beyan ettiği, tutanak mümzi tanığı ..."ın; kendisinin ... emeklisi olduğunu, 2008 yılında emekli olduğunu, daha sonra yaklaşık 1 yıl önce emekliliğinin iptal olduğunu, yurtdışı çalışmalarını saydırarak yeniden emekli olduğunu, ... Tic. diye firmayı tanımadığını, böyle bir firmada çalışmadığını, davacıyı daha önce hiçbir yerde görmediğini, birlikte aynı işyerinde çalışmadıklarını, Kurum denetim görevlilerine verdiği beyanların doğru ve kendisine ait olduğunu, kendisinin haberi olmadan muhasebecinin kendisini ... işyerinde sigortalı yaptığını, kendisinin muhasebecinin tesisat işlerini yaptığını, bir yakını aracılığı ile tanıştığını, kendi işyerinde sigortalı göstermeyip, ... şirketinde sigortalı gösterdiğini, bu şirketin kime ait olduğunu bilmediğini, tutanak mümzi tanığı ..."nun; kendisinin yeni emekli olduğunu, 2005 - 2006 yıllarında Karaalioğlu İnşaatta inşaat formeni olduğunu, bu inşaatın Yenibosna"da faaliyet gösterdiğini, akrabalarına ait olduğunu, Bağ-Kur"dan ayrıldığını, sigortadan emekli olmak için 3,5 yıla ihtiyacının olduğunu, 3,5 yıldan 9 ay eksik çalıştığını, 2006 - 2007 yılları olabileceğini, SSK"dan yazı gelinceye kadar ... Tic. Ltd. Şti. unvanlı bir şirket duymadığını, böyle bir şirkette çalışmadığını, davacıyı da hiç görmediğini tanımadığını, Kurumca yapılan denetim sırasında alınan 27.09.2011 tarihli beyanlarının doğru olup, kendisine ait olduğunu beyan ettiği, ... Vergi Dairesi Müd"nün 12.08.2014 tarihli cevabı yazısında; Orta Mah. ... Cad. No:22 .../İst. adresindeki, dış giyim eşyası imalatı vb. nedeniyle 12.11.2004 tarihinde mükellefiyet tesis ettiren ... Dış Tic. Ltd. Şti."nin şirket merkezinin 31.05.2005 tarihinde ... Mah. Eski ... Cad. No: 48/50 .../İst. adresine taşındığı, 08.07.2005 tarihi itibariyle ... Vergi Dairesi Müdürlüğüne nakil gittiği, iş adresinde 09.03.2005 - 13.04.2005 tarihlerinde düzenlenen yoklama fişlerinde 47 kişinin çalıştığının tespit edildiği, tarh dosyasından çalışanların isim ve kimlik bilgilerinin olmadığının belirtildiği, ... Vergi Dairesi Vergi Dairesi Müd"nün 28.08.2014 tarihli cevabı yazısında; ... Dış Tic. Ltd. Şti."nin, 19.07.2005 tarihinde ... Vergi Dairesinden nakil geldiğinin, 2005 - 2006 arası çalıştırdığı işçilerin isimlerinin sadece 11/2005 dönem SSK hizmet listesinde mevcut olduğunun, yazıda 07/2005 - 12/2006 döneminde çalışan işçilerin sayılarının bildirildiği, 23.12.2005 tarihinde ...Cad.... Sok. Elazığlılar İş Merkezi No:4/l ... adresinde düzenlenen yoklama fişinde, şirketin tekstil fason konfeksiyon imalat işi ile ticari faaliyetine devam ettiğinin, işyerinde asgari ücretten çalışan 15 adet sigortalı elemanın bulunduğunun, işyerinin 01.07.2005 tarihinden itibaren 700,00 TL aylık net kirası olduğunun, merkez işyerinde şu an imalatın bulunmadığının, imalathanenin ..., ...yolu, 3 km. ...köyü ... adresinde olduğunun, yukarıda belirtilen adresin merkez büro işyeri olduğunun, şirket ortağı ve müdür olduğu ticaret odası kayıtlarından anlaşılan İsmail Ulubaş tarafından beyan ve imza edildiği, yoklama fişi ekinde şirketin 10 adet mal alış faturalarının ve 1 adet işçi bildirim listesinin bulunduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır.
Aynı işyerinden bildirimi yapılan ve iptal edilen ... tarafından da dava açılmıştır. ... tarafından açılan dava dosyasının UYAP üzerinden yapılan incelenmesinde; işveren şirketin ... Mah. Eski ... Cad. No:48 - 50 ... ... adresindeki kullandıkları bina sahiplerinin dinlendiği, bina sahiplerinden..."in "... Mah. Eski ... Cad. N: 48/50 .../İst" adresinde bulunan ve iş yeri olarak kullanılan binalarını 15 yıl önce ...unvanlı şirkete kiraya verdiklerini ve 3 - 4 yıl kadar ortakları iki kardeş olan bu şirket tarafından binanın kullanıldığını, şirketin Ltd. Şti. olabileceğini, tarihini hatırlamadığını ancak şirketin ve sahiplerinin söz konusu yeri terk ederek kaçtıklarını ve burayı başkalarının kullanmaya başladıklarını gördüklerini, kullananları tanımadıklarını ve sorduklarında burayı Troya Tekstilden kiraladıklarını söylediklerini, durumu avukatlarına yansıttıklarını ancak davaya gerek olmadan binanın boşaltıldığını ve hatırladığı kadarı ile bu şahısların binayı bu şekilde 3 - 4 ay kadar kullandıklarını, ..."ı ve ... Tic. Ltd. Şti. unvanlı şirketi tanımadığını, ifadesinde belirttiği 3-4 ay kadar bu yeri kullanan şahısların ... Tic. Ltd. Şti. ile ilgilerinin olup olmadığını ve davacının orada çalışıp çalışmadığım bilmediğini, ifadesinde geçen ...şirketinin sahipleri olan iki kardeşin isimlerinin... ve ... olduğunu beyan ettiği, Satı Mehmet İleri"n "... Mah. Eski ... Cad. N: 48/50 .../İst" adresinde bulunan ve iş yeri olarak kullanılan binalarını 10 yıl önce ...unvanlı şirkete kiraya verdiklerini ve 2 yıl bu şirketin kullanarak bırakıp kaçtıklarını ..."ı ve ... Tic. Ltd. Şti. unvanlı şirketi,... ve ..."ü tanımadığını beyan ettiği, mahkeme tarafından; işveren şirketin işyeri adresinde fiili olarak faaliyet gösterdiği ve fiili çalışmanın olduğu ispat edilememesi sebebiyle davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Mahkemece, ...San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. adına işyeri tescilleri olup olmadığı, mevcut olması halinde işyeri adresleri tespit edilmeli yine vergi mükellefi olarak faaliyette bulunduğu adresler dava konusu uyuşmazlık dönemi yönünden tespit edilmeli, davacının bildirimlerinin yapıldığı işveren şirketin yukarıda belirtilen adreslerinde ...San. ve Dış Tic. Ltd. Şti."nin faaliyetinin olup olmadığı araştırılmalı, ...San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile ... Tic. Ltd. Şti. arasında ilişki olup olmadığı bu çerçevede işyeri ve işverenlik sıfatının kime ait olduğu belirlenip buna göre davacının çalışmasının fiili ve gerçek olup olmadığı irdelenmeli ve tüm dosya kapsamı değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemenin, bu maddi ve hukuki olguları gözetmeksizin, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar vermiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 15/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.