MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ




Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu .... Köyü çalışma alanında bulunan 340 ada 3 parsel sayılı 9.973,67 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz hibe ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ...adına tarla vasfıyla tespit ve tescil edildikten sonra kayden satılarak davalı ...adına tescil edilmiştir. Davacı ..., çekişmeli taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece dava konusu taşınmazın özel mülkiyete konu yerlerden olup 20 yılı aşkın süredir ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı ..., çekişmeli taşınmazın ham toprak vasfında çalılık yerlerden olduğu iddiasıyla Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açmıştır. Sulh Hukuk Mahkemesince yapılan 07.03.2011 tarihli keşifte; zilyetliğin kim tarafından, ne zamandan beri, ne şekilde sürdürüldüğü hususlarında alınan beyanlar yetersiz olduğu gibi; bu keşif sonucu düzenlenen 09.07.2011 tarihli zirai bilirkişi raporunda ise "dava konusu taşınmaza ait davacı idarenin sunduğu fotoğraflarda taşınmazda yoğun bir şekilde çalı vegetasyonunun (bitki örtüsünün) ağaçların olduğu, keşif sırasında taşınmazdaki çalı ve ağaçlara ait kalıntıların (dal-gövde-kök), taşınmaz toprağının toprak organik maddesince ve toprak organik maddesinin ayrışma ve sentez ürünü olan Humusça varsıl olması gibi hususlar birlikte değerlendirildiğinde taşınmazda tarımsal amaçlı imar-ihyanın yapılmadığını, taşınmazda 1-2 yıl öncesine kadar ekim yapılmadığı, söz konusu taşınmazın 25-30 yıldır her hangi bir şekilde tarımsal kültür uygulamasına konu olmadığını belirtmiş; dosya arasında davacı ... tarafından sunulan fotoğraflara ise rastlanmamıştır. Bundan sonra Sulh Hukuk Mahkemesince değer yönünden Asliye Hukuk Mahkemesi"ne görevsizlik kararı verilerek dosya iş bu esasa kaydedildikten sonra mahallinde 17.09.2013 tarihinde sadece teknik bilirkişiler eşliğinde keşif yapılmış; mahalli bilirkişi ve tanık beyanına başvurulmamış; zilyetlikle ilgili beyan alınmamıştır. Bu keşif sonucu düzenlenen 26.12.2013 tarihli zirai bilirkişi raporunda ise önceki zirai rapordan farklı olarak, çekişmeli taşınmazın bulunduğu mevkiide arazilerin işlenmemesi durumunda 3-4 yıllık sürede çalılık makilik hale geleceği, devam eden yıllarda ise orman arazisine dönüşebileceği; bu nedenle 09.07.2011 tarihli zirai bilirkişi raporundaki taşınmazın humuslu olduğu yönündeki tespitin keşif tarihinden önceki 4-5 yıldır sürülüp ekilmemesinden kaynaklandığını belirterek, imar-ihyası 20 yılı aşkın süre önce tamamlanan tarım arazisi olduğunu rapor etmiş olup raporlar bu haliyle birbirleriyle çelişkili olduğu halde çelişki yöntemince giderilmemiştir. Yine bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi belirlemenin en iyi yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde, yöntemince hava fotoğrafı uygulaması da yapılmamıştır.
Doğru sonuca varılabilmesi için tespit tarihinden geriye doğru 15, 20 ve 25 yıl öncesine ait ve stereoskopik hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı"ndan, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ise, İl Kadastro Müdürlüğünden, getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde komşu köyde ikamet eden, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan elverdiğince yaşlı şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları, ziraat mühendisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişi aracılığıyla keşif icra edilmelidir. Taşınmazların başında icra edilecek keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, taşınmazın kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, hangi tarihten beri ne suretle tasarruf edildiği, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, tamamı üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki bulunduğu takdirde HMK"nın 261. maddesi uyarınca yüzleştirilmek suretiyle aykırılık giderilmeli, ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmazın niteliğini ve zilyetlikle mülk edilebilecek yerlerden olup olmadığını belirtir ve önceki raporları da irdeler şekilde rapor alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, fotogrametri ve jeodezi mühendisi bilirkişiden belirtilen hava fotoğraflarının stereoskop aleti ile incelenmesi suretiyle hava fotoğraflarının çekildikleri, Kadastro Müdürlüğünden gelen paftaların ise düzenlendikleri tarihlere göre dava konusu taşınmazın kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığı, taşınmazın niteliği ve kullanım süresi ve ne zaman kullanılmaya başlandığı belirlenmeli, HMK"nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu yönler üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 12.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.