Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2009/14303 Esas 2010/284 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 04.12.2008 gününde verilen dilekçe ile mecra irtifakı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 08.09.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı, davalıların sulama amacı ile trafo tesis ettiklerini kendisinin de ihtiyacı olması nedeniyle kurdukları trafodan yararlanmasına izin verilmesini istemiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece dava kabul edilmiştir.
Hükmü davalılar temyiz etmiştir.
Davadaki istemin dayanağı Türk Medeni Kanununun 744.maddesidir. Gerçekten anılan hüküm uyarınca “Her taşınmaz maliki, uğrayacağı zararın tamamının önceden ödenmesi koşuluyla suyolu, kurutma kanalı, gaz ve benzerlerine ait boruların, elektrik hat ve kablolarının, başka yerden geçirilmesi olanaksız veya aşırı ölçüde masraflı olduğu takdirde, kendi arazisinin altından veya üstünden geçirilmesine katlanmakla yükümlüdür.”
Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle yapılacak araştırma ve incelemede, öncelikle davacının mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır. İhtiyacın saptanması halinde de, çevre taşınmazların tamamının üzerinde irtifak hakkı kurmaya elverişli olup olmadığı incelenip, hukukun genel bir ilkesi olan “fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesi” uyarınca taraf yararları da gözetilerek en az masrafı gerektiren ve bundan da en az zarar görecek kişi taşınmazı üzerinden mecra irtifakının bağlanacağı su, elektrik, gaz ve benzerine ait yol ya da kaynak ile yararına mecra hakkı kurulan taşınmaz arasında kesintisiz bağlantı sağlayacak şekilde kurulmalıdır. Ayrıca mecranın niteliği, nasıl ve hangi araçlarla geçirileceği ayrıca belirlenerek kararda gösterilmelidir. Kısaca, mecra tesisi için mecranın geçirileceği bütün taşınmaz malikleri davada taraf olmalı, mecra ihtiyacı yukarıda sözü edilen yasa hükmü çerçevesinde belirlendikten sonra istek bunun sonucuna göre değerlendirilmelidir. Öte yandan Türk Medeni Kanununun 748.maddesi uyarınca mecra irtifakının tapu siciline tescili zorunludur. Hak tapu siciline tescil ile doğar.
Somut olayda ise, mecra ihtiyacı olduğunu iddia eden davacı yasanın öngördüğü yönteme uygun bir dava açmamıştır. Esasen davalılar tarafından fiilen yararlanılan elektrik hattı da yasal şekilde kurulmuş değildir. Yasal bir nedene dayanmayan kullanmaya ayrıca davacının da katılmasını sağlamak yasalara aykırılığın mahkeme kararı ile de sürdürülmesi demektir.
Bütün bu açıklamalara göre, yasal dayanağı olmayan davanın reddi yerine bazı gerekçeler gösterilmek suretiyle kabulü doğru olmamıştır.
Karar açıklanan nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatıranlara geri verilmesine, 20.01.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.