10. Hukuk Dairesi 2016/3127 E. , 2018/7825 K.
"İçtihat Metni".....
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalı .... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı Kurumun tüm, davalı ... . sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
Dava, 15.08.1998 tarihinde meydana gelen iş kazası nedeniyle vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen peşin sermaye değerli gelir, geçici iş göremezlik, tedavi giderinin 506 sayılı Yasa"nın 26. ve 10. maddesi uyarınca tahsili istemine ilişkindir.
Somut olayda; 15.08.1998 tarihli trafik- iş kazasında yaralanan sigortalıya ödenen gelir, geçici iş göremezlik ve tedavi giderinin tahsilinin talep edildiği, dosyada alınan 06.08.2015 tarihli kusur raporunda şoför.......%75, diğer şoför ....%25 oranında kusurlu olduğu, işveren...... olayda kusurunun bulunmadığı, araç işleteni olmasından dolayı sorumluluğun mahkemenin takdirinde olduğu, sigortalının işe giriş bildirgesinin süresinde verilmemesi nedeniyle davacının 506 sayılı Yasanın 10. madde yönünden de talepte bulunduğu, mahkemece 10. madde değerlendirilerek, talebin işveren yönünden %50 kusur oranı üzerinden kabulüne, 3. kişi ...... mirasçıları mirası hükmen reddettiklerinden mirasçılar yönünden davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
506 sayılı Yasanın 9. maddesinde "(Değişik birinci fıkra: 25/8/1999-4447/2 md.) İşveren çalıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan önce örneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kuruma doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli-taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün Kuruma veya iadeli-taahhütlü olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerin- de işe alınan işçiler için en geç bir ay içinde Kuruma verilen veya iadeli- taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgileri de süresi içinde verilmiş sayılır." hükmü ile;
10. maddesinde "Sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde Kuruma bildirilmemesi halinde bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tesbit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde ilgililerin sigorta yardımları Kurumca sağlanır.
Sigortalı çalıştırmaya başlandığı Kuruma bildirilmiş veya bu husus Kurumca tesbit edilmiş olmakla beraber, yeniden işe alınan sigortalılardan, süresi içinde Kuruma bildirilmeyenler için de, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde gerekli sigorta yardımları Kurumca sağlanır.
Ancak, yukarıdaki fıkralarda belirtilen sigorta olayları için Kurumca yapılan ve ilerde yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile, gelir bağlanırsa bu gelirlerin 22 nci maddede sözü geçen tarifeye göre hesabedilecek sermaye değerleri tutarı, 26 ncı maddede yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir." hükmü düzenlenmiştir.
Öte yandan; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 51’inci maddesindeki; “Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.” ve 52’nci maddesindeki “zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.” hükümleri gözetilerek, zarar gören (sigortalının) müterafik kusuru da dikkate alınarak söz konusu maddeler kapsamında Hâkim tarafından takdir edilecek uygun bir indirimin yapılması gereği de göz önünde bulundurulmalıdır.
......raporunda sigortalıya ait işe giriş bildirgesinin kazadan önce ve yasal süresi içerisinde Kuruma verilmemiş olduğu, işveren ......hakkında 506 sayılı yasanın 10, 26. maddelerinin uygulanması gerektiği belirtilmiştir.
İnceleme konusu dosyada; kaza olayı şoför .......yönetimindeki davalı işverene ait servis aracına karşı yönden gelen..... yönetimindeki aracın şerit ihlali yaparak çarpması sonucunda üç kişinin vefat etmesi, sigortalı da dahil yedi kişinin yaralanması şeklinde gelişmiştir. Olayın meydana gelmesinde; minibüs sürücüsü.....kullandığı motorlu araçla trafikte giderken, karşı yönden gelen araçlara ait şeride girmiş olmasının ve iş yeri servis aracını kullanan sürücü .....hızını aracın yük ve teknik özelliğine, görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmamış olmasının etkili olduğu, işveren ..... herhangi bir kusurunun bulunmadığı bilirkişi incelemesiyle de belirlenmiştir.
Dosya kapsamından davalı işveren yönünden 506 sayılı Yasanın 10. madde koşullarının oluştuğu hususunda şüphe bulunmamaktadır. Mahkemece işveren hakkında 10. madde koşullarının olayda oluştuğu kabul edilerek hüküm kurulması yerinde ise de; kaza olayında kusur ve ihmali bulunmayan işverenin BK 43-44 (TBK 51-52) maddeler gözetilerek %50 kusurlu tutulması isabetsizdir. Bu nedenle TBK 51. ve 52. maddeler uyarınca %50"den az olmamak üzere yapılacak indirim nisabında somut olayın özellikleri ve işveren kusurunun hiç olmaması da gözetilerek bir miktar daha indirim yapılması hususunun değerlendirilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum ve davalı .. temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ........iadesine, 10/10/2018 gününde oybirliği ile karar verildi.
..............