20. Hukuk Dairesi 2016/6422 E. , 2017/10219 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan Hazine ile ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili 01/02/2012 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; sınırlarını bildirdiği ... ili, ... ilçesi, ... köyünde bulunan ... vasfındaki taşınmazda müvekkilleri lehine kazandırıcı zamanaşımı ile mülk edinme koşullarının oluştuğunu ileri sürerek taşınmazın müvekkilleri adına tescilini istemiştir.
Mahkemece davalı ... (mahallesi) tüzel kişiliği yönünden davanın husumetten reddine, davalılar ..., Hazine ve ... yönünden davanın kabulü ile köy içi mevkiinde bulunan ve fen bilirkişilerinin 03/04/2013 tarihli raporunda (A) harfi ile gösterilen 1.148.37 m2"lik yer ile (C) harfi ile gösterilen 0.334.01 m2"lik yerin, ... Karip mirasçıları olan ..., ..., ... Karip (İspir), ..., ..., ..., ve ... Karip (Yüksel) adına dosya içerisinde mevcut ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/447 E. - 2012/ 477 K. veraset ilamındaki hisseleri oranında tesciline; (B) harfi ile gösterilen 1674.04 m2"lik yer ile (D) harfi ile gösterilen 0067,75 m2"lik yerin, Ender Karip mirasçıları olan ...,..., ..., ... Karip (Kalyoncu) ve ... adına dosya içerisinde mevcut ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/720 E. - 2010/ 664 K. sayılı veraset ilamındaki hisseleri oranında tesciline karar verilmiş, hüküm davalılardan Hazine ile ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK’nın 713. maddesi uyarınca tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede arazi kadastrosu 1973 yılında yapılmış, taşınmaz tescil harici bırakılmış, orman kadastrosu ve 2/B madde uygulaması 1992 yılında yapılmış, taşınmaz orman sınırı dışında bırakılmıştır.
İncelenen dosya kapsamına, davanın tescil davası niteliğinde olmasına göre mahkemece taraf teşkili sağlanmadan hüküm kurulması doğru değildir ve 6100 sayılı HMK’nın aynı kanunun 371/1-b maddesi uyarınca “bozma sebebi” olarak düzenlenmiştir. Şöyle ki;
6100 sayılı HMK"nın 50. maddesinde medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın davada taraf ehliyetine de sahip olacağı, 51. maddesinde dava ehliyetinin medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirleneceği, 114/d maddesinde ise taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115. madde uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı belirtilmektedir.
4721 sayılı TMK"nın 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde de tüzel kişiliğin kazanılması, hak ehliyeti ile fiil ehliyeti ve bunun kullanılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
442 sayılı Köy Kanununun 37/7. maddesi uyarınca da köy tüzel kişiliği adına dava açmak ve açılan davayı takip yetkisi köy muhtarına aittir. Köy muhtarının hukukî bir engelinin çıkması durumunda bu yetki aynı Kanunun 33/b maddesine göre köy derneğinin seçeceği temsilciye tanınmıştır.
Ancak, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince;
1)..., ..., ... illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.
2)..., ..., ..., ..., ...,... ...,..., ... ve ... Büyükşehir Belediyelerinin sınırları il mülkî sınırlarıdır.
3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülkî sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.
Aynı Kanunun Geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrasında; "1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur" hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm Kanunun "Yürürlük" başlıklı 36. maddesi uyarınca ilk mahalli idareler genel seçiminin yapıldığı 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Somut olayda, davalı köyün 6360 sayılı Kanun gereğince köy tüzel kişiliği ortadan kalkmış ve ... ilçesinin mahallesi haline gelmiştir. Taraf sıfatı kalmayan köyün yerine katıldığı ilçenin belediyesi olan ... Belediyesi davaya dahil edilmekle birlikte, ... Büyükşehir Belediyesi sınırlarının il mülki sınırı haline gelmesi nedeniyle ... Büyükşehir Belediyesinin ilgili kamu tüzel kişisi sıfatıyla davada taraf olarak yer alması gerekli olacağından, 6360 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrası gereğince işlem yapılması için kararın bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de, davanın kabulüne karar verildiği halde taşınmazın hangi nitelikte tescil edileceğinin belirtilmemesi; zilyetlik araştırması bağlamında, davacı kişiler zilyetlik nedenine dayandıklarına göre taşınmazın en eski tarihli hava fotoğraflarında ve bu fotoğraflardan üretilen memleket haritalarındaki durumu ile dava tarihinden 20 yıl öncesine en yakın tarihli hava fotoğraflarında ve bu fotoğraflardan üretilen memleket haritaları fen, orman ve ziraat bilirkişileri tarafından zemine uygulanarak, ayrıca kadastro paftası ile ölçekleri ayrı ayrı denkleştirilip çakıştırılarak, taşınmazların ve çevre taşınmazların bu belgelerdeki durumları ile yine çekişmeli taşınmazların açık ve net bir şekilde orman sayılan yerlerden oldup olmadıkları, ormandan kazanılıp kazanılmadıkları, üzerlerindeki bitki örtüsü, kullanılan yerlerden olup olmadıkları, tasarruf sınırları, kullanım varsa üzerinde sürdürülen zilyetliğin niteliği, imar ihya edilmiş ise imar ihyanın tamamlandığı tarihin ayrıntılı bir şekilde araştırılmamış olması, keza 05/04/2013 tarihli ziraat bilirkişi raporunda taşınmazlar üzerinde fındık ağaçları bulunduğu belirtildiği halde yaşlarını ayrıntılı açıklamayıp 40 yıldır fındık bahçesi olarak kullanılır şeklinde tespitte bulunmasıyla yetinilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalılar Hazine ile Orman ve Su İşleri Bakanlığının temyiz istemilerinin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 06/12/2017 gününde oy birliği ile karar verildi.