9. Hukuk Dairesi 2021/1356 E. , 2021/6996 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 23. İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmiş ve davacı vekili tarafından duruşma talep edilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 369. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; iş sözleşmesine haklı bir sebep olmadan son verildiğini ileri sürerek ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının iddialarının asılsız olduğunu, ödenmeyen bir alacağının bulunmadığını savunarak; diğer davalı ... AŞ vekili ise; bu şirkete husumet yöneltilemeyeceğini savunarak ayrı ayrı davanın reddine karar verilmesini istemişlerdir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalı işveren tarafından yapılan feshin haksız olduğu ve davacının ödenmeyen fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağı bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davacı ve davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanunla uygun olduğu gerekçesiyle tarafların istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz başvurusu :
Kararı, davalılar vekilleri ve katılma yolu ile davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- Davalı yan, UYAP üzerinden İlk Derece Mahkemesine sunduğu kök bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile 2016 yılı Şubat- 2015 yılı Nisan ayları arasına ait işçi imzalı puantaj içerir ücret bordroları ve ibraname sunduğu, İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerince davalı yanca sunulan bu belgeler değerlendirilmeden karar verildiği anlaşılmıştır.
Yargılamada davayı inkâr eden davalının savunması borcun bulunmadığı savunmasını da kapsar. O nedenle, davalının borcun ne sebeple bulunmadığını açıklama ve iddianın aksine, delillerini ikame etme hakkının ortadan kalktığından söz edilemez. Belirtilen sebeplerle, borcu söndüren bir belgenin varlığı karşısında savunmanın genişletilmesi yasağından söz edilemeyeceğinin (HMK 140, mülga HUMK. Md. 202) kabulü zorunludur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 09.02.2011 gün, E:2011/13-29 K:2011/56 sayılı kararında da aynı ilke benimsenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta; sunulan belgelerin mahiyeti itibariyle borcu sona erdiren nitelikleri gereği yargılamanın her safhasında nazara alınması mümkündür. Hal böyle olunca; Mahkemece, davalı tarafça ibraz edilen bu belgelere karşı davacıdan diyecekleri sorulmalı, belgeler değerlendirilerek sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre bir karar verilmelidir. Davalıların temyiz itirazları bu sebeple yerinde bulunmuştur.
Ancak; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun "Dürüstlük kuralına aykırılık sebebiyle yargılama giderlerinden sorumluluk" başlıklı 327. maddesinin 1. bendinde, "Gereksiz yere davanın uzamasına veya gider yapılmasına sebebiyet vermiş olan taraf, davada lehine karar verilmiş olsa bile, karar ve ilam harcı dışında kalan yargılama giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeye mahkûm edilebilir." düzenlemesi mevcuttur. Şu halde; Daremiz uygulamasına göre Mahkemece; rapor alındıktan sonra yeni belgeler sunmak suretiyle davanın uzamasına ve davada gider yapılmasına sebep vermiş olan davalı taraf yönünden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 327. maddesinin 1. bendi dikkate alınarak sonuca gidilmesi gerektiği de gözetilmelidir.
2- Taraflar arasında davacının aldığı ücret konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı, 2.200 USD aylık ücret ile çalıştığını, ücretin 200-300 USD kadarının elden verildiğini ve gerisinin bankaya yattığını iddia etmiştir. Davacıya ait yurtdışı hizmet sözleşmesinde davacının aldığı saat ücreti 4.5 USD olarak belirtilmiştir. Davacı tanıklarından ..., davacının 1.650-1.700 USD aldığını, 200 USD’nin elden ödendiğini gerisinin bankaya yatırıldığını; diğer davacı tanığı İsmail ise 1.800 USD aylık ücret için anlaşıldığını ancak sürekli olarak 1.400-1.600 USD arası bir ödeme yapıldığını beyan etmiştir. Tanıklar ücret dışı yan ödeme olmadığını açıklamışlardır. Davacıya banka kanalıyla yapılan ödemelerin 782 USD ile 2100 USD arasında değişen miktarlarda olduğu görülmektedir. ... İnşaat Sanatkarları Esnaf odası, 2016 yılı için net 3.000 USD ücret ile çalışıldığını bildirdiğinden ücretin iddia gibi aylık 2.200 USD olduğu kabul edilmiştir.
Ne var ki; az yukarıdaki bentte açıklandığı üzere davalı yanca sunulan tüm belgeler değerlendirilmediği gibi ücret kabulünün davacının tanık beyanlarında ifade edilen tutarları da aştığı görülmektedir. Dairemizin yerleşik hale gelen içtihatları uyarınca; iddia edilen ücret tanık beyanları yada yazılı bir belge ile ispatlanmadıkça sadece emsal ücret araştırmasına göre sonuca gidilmesi mümkün değildir.
Öte yandan; davacının aynı gün ve birlikte temyiz incelemesine tabi tutulan Dairemizin 2021/1360 ve 2021/1358 Esas sayılı dava dosyalarında tanık olarak dinlendiği ve ücretlerinin her ay değiştiğini fakat yaklaşık olarak 1200-1300-1400 USD gibi bir miktar aldıklarını beyan ettiği de tespit edilmiştir.
Açıklanan sebeplerle davacının ücreti, “1” numaralı bozma bendinin sonucuna göre; dava dilekçesinde ileri sürülen iddia, savunma, puantaj içerir bu ücret bordroları, banka kayıtları, tanık beyanları ve davacının açıklanan beyanı değerlendirilerek belirlenmelidir.
3- Talep arttırım dilekçesi ile brüt 1.131,00 USD hafta tatili alacağı talep edilmiş olmasına karşın “taleple bağlılık ilkesi”ne aykırı olacak şekilde talep aşılarak hükme esas alınan bilirkişi raporunda hesaplanan 1.431,00 USD hafta tatili alacağının hüküm altına alınması, Bölge Adliye Mahkemesince de bu hususun dikkate alınmaması doğru olmamıştır.
4- Dava; belirsiz alacak dava türünde açılarak doğru şekilde bu dava türünde sonuçlandırılmasına karşın, İlk Derece Mahkemesi gerekçesinde ıslah zamanaşımı sebebiyle ıslah tarihinden geriye doğru dava dilekçesinde talep edilen tutarlar dışında fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının zamanaşımına uğradığının belirtilmesi sonuca etkisi olmayan bir yazım hatası olarak kabul edilerek ayrıca bozma sebebi yapılmamıştır.
Sonuç: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 25.03.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.