MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... mirasçıları olan davacı ... ve arkadaşları, ... Köyü çalışma alanında bulunan 148 parsel sayılı 4100 metrekare yüzölçümündeki taşınmazın 1940 yılından önce murislerince emek ve para sarf edilerek imar ve ihya edilip tarım arazisi olarak kullanıldığını vefatından sonra da kendilerinin zilyet olduğunu ileri sürerek, dava konusu parselin Hazine adına olan kaydının iptali ve adlarına tescili istemi ile dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile taşınmazın veraset ilamındaki hisseleri oranında davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, miras bırakanları tarafından imar-ihya edilen taşınmazda davacılar yararına edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiştir. Ancak, taşınmazın kadastro tespiti, imar-ihya tarihinden itibaren tespitin yapıldığı tarihe kadar kanuni zilyetlik süresinin dolmadığı gerekçesiyle Hazine adına yapılmıştır. Bu durumda davanın kabulüne karar verilebilmesi için kadastro tespit tutanağının aksinin kanıtlanması; başka bir ifade ile imar-ihyanın tamamlandığı tarihten kadastro tespitinin yapıldığı tarihe kadar en az 20 yıl süre ile davacı tarafın malik sıfatı ile ve ekonomik amaca uygun zilyetliğinin kanıtlanması zorunlu olduğu ve imar-ihya tarihini belirlemede en etkili yöntem hava fotoğrafı incelemesi olduğu halde, mahkemece bu yönteme başvurulmamış olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşmak için; çekişmeli taşınmazın ilk kez hangi tarihte imar planı sınırları içine alındığı ilgili kurumlardan sorulup kesin olarak saptanmalı, komşu taşınmazlara ait onaylı kadastro tutanak örnekleri ve dayanakları ile kesinleşmişse tapu kayıtları getirtilmeli ve çekişmeli taşınmazın kadastro tespitinin yapıldığı tarihten geriye doğru 15-20-25 yıllık periyotlar halinde üç farklı tarihe ait stereoskopik hava fotoğrafları dosyaya getirtilmeli, bundan sonra yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, ziraat bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiler hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, kadastro tespit günü itibariyle hangi nitelikte bulunduğu, imar-ihyaya muhtaç bir yer olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç bir yer ise, üzerinde imar ve ihya faaliyetlerinin ne zaman başlayıp ne zaman tamamlandığı, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresinin ne olduğu gibi hususlar tek tek ve olaylara
dayalı olarak yerel bilirkişi kurulu ile taraf tanıklarından sorulup saptanmaya çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmelidir. Jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, kazanma evresini de kapsayacak şekilde ve üç ayrı döneme dair bindirmeli olarak çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik aletlerle inceleme yapılarak, çekişmeli taşınmazın imar-ihya öncesindeki niteliğinin ne olduğu, imar-ihyaya hangi tarihte başlandığı ve ne zaman tamamlandığı, imar-ihyanın tamamlanmasından itibaren zilyetliğin hangi dönemde sürdürüldüğünü bildirir ayrıntılı rapor alınmalı; ziraai bilirkişiden önceki bilirkişi raporunu da irdeler şekilde taşınmazın öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı, hangi tarihte imar-ihyaya başlandığı, tamamlandığı, hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının hangi tarihte oluştuğu hususları ve komşu parseller ile dava konusu taşınmaz arasında nitelik farkı olup olmadığını belirtecek, teknik bilirkişiden ise yapılacak keşif ve uygulamayı denetlemeye olanak verecek şekilde ayrıntılı rapor alınmalı; HMK"nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek fotoğrafçı aracılığıyla taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip, mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte tartışılıp, çekişme konusu taşınmaz üzerinde tespit tarihi itibariyle, eğer daha önce imar planına alınmış ise bu tarih itibariyle davacı yararına zilyetlikle iktisap şartlarının oluşup oluşmadığı değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, Hazinenin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 29.11.2017 günü oybirliğiyle karar verildi.