21. Hukuk Dairesi 2015/1639 E. , 2015/15098 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, prim borcu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 03.10.2013 ve 16202257 sayılı Kurum yazısı ile bildirilen borçtan sorumlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, davacının ilişiksizlik belgesi verilmesine esas olmak üzere asgari işçilik ön değerlendirmesi (araştırma) aşamasında Kurumca tahakkuk ettirilen borçtan işveren (işyeri sahibi) sıfatıyla sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Asgari işçilik incelemesi yapma yetkisi kural olarak Kurum müfettişine ait olmakla birlikte Kurum işlemlerinin azaltılması, işveren işlemlerinin ivedi olarak yerine getirilmesi, emek ve zaman tasarrufu sağlanması amacıyla belirli hallerde bu yetki Kurumun dosya memuruna verilmiş olup asgari işçilik uygulamasının bu aşaması uygulamada "araştırma", "ön inceleme", "ön değerlendirme" olarak adlandırılmaktadır.
Ön değerlendirme aşamasında Kurumun muhatabı işverendir.
İhale konusu iş nedeniyle yeterli işçilik bildirilip bildirilmediğinin tespitine yönelik incelemenin, yasada öngörülen kurum ve kuruluşlardan ihale yoluyla iş üstlenenlerin kayıtları üzerinde yapılması, bu kapsamda alt işveren kayıtlarının incelenmesi olanağı bulunmaktaysa da yapılan iş nedeniyle yeterli işçilik bildirilmediği gerekçesiyle prim tahakkukunun alt işverene yönelik olarak gerçekleştirilmesi olanağı bulunmamaktadır.
Bunun yanında, üzerinde inşaat yapılan taşınmazın maliki ilke olarak işveren sayılmakta ve asgari işçilik uygulamasında Kurumun muhatabı kabul edilmekte ise de işyerinin adına tescil edildiği ve sigortalı çalıştıracağı kabul edilen yüklenici (müteahhit) veya diğer kişiler de asgari işçilik uygulaması sonucu Kurumca tahakkuk ettirilen prim ve diğer borçlardan sorumludur. Kurumda işveren olarak tescil edilen kişi işyerinde sigortalı çalıştırmaya son verdiğini Kuruma bildirmediği veya bu yöndeki bir bildirimin gerçeği yansıtmadığı Kurumca tespit edilerek bu istemin reddi halinde, ilişiksizlik belgesinin verilmesinde asgari işçilik uygulaması bakımından Kurumun muhatabı olarak kabul edilir ve prim ve diğer borçlar yönünden sorumlu tutulur. Bu sorumluluk Kurum ile işveren arasındaki
hukuki ilişki ile sınırlı olup işverenin bu borçtan sorumlu olduğunu düşündüğü üçüncü kişilere rücu hakkı saklıdır.
Somut olayda, Ordu ili Merkez ilçe Selimiye Mahallesinde bulunan 1966 pafta, 34 ada, 15 parsel sayılı taşınmazda konut amaçlı özel bina inşaatı Kurumun 4.4120.01.01.1011877.052.01-45 sicil sırasında davacı adına 26.05.2004 tarihinde tescil edilmiştir.
06.04.2004 tarihli yapı inşaat ruhsatı Mustafa Hekim ve hissadarları adına düzenlenmiş olup ruhsatın müteahhit bölümünde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. 18 bağımsız bölümden oluşan yapının inşaat alanı 2100 m² olup 06.04.2004-06.04.2009 tarihleri arasında tamamlanacağı yazılıdır.
Biri yol kotu altı, üçü yol kotu olmak üzere dört katlı yapının 131 m2"lik kısmı (bodrum, depo ve zemin kat toplamı) için davacı adına 15.10.2004 tarihinde kısmi ilişiksizlik belgesi düzenlenmiştir. Davacının kısmi ilişiksizlik belgesi almasından sonra işveren sıfatını terk ettiğine dair dosyada herhangi bir belge bulunmadığı gibi bu yönde bir araştırma da yapılmamıştır.
Binanın yönetim planı 25.03.2004 tarihli olup 11/180 kat irtifakı (mesken) 2 kat 12 nolu bağımsız bölüm davacı adına 25.03.2004 tarihinde tescil görmüştür. Böylece inşaat devam ederken kat irtifakının 25.03.2004 tarihinde oluşturulduğu ve inşaatın kısmen 15.10.2004 tarihinde tamamlandığı ve sonrasında inşaatın sürdüğü anlaşılmaktadır.
Davacı kısmi ilişiksizlik belgesi düzenlenen kısım dışında sorumluluğu bulunmadığını iddia etmekte ve 15.10.2004 tarihinde kısmi ilişiksizlik belgesi almasına rağmen 03.01.2013 tarihinde geçmiş dönem için 839,79 TL 4/1-(a) sigorta primi ödemiştir. Mahkemece, davacının kısmi ilişiksizlik belgesinden sonra ödediği bu primin hangi döneme ait olduğu ve inşaatın kısmi ilişiksizlik belgesi düzenlenen kısmına yada 01.10.2013 tarihinde 1112 m² lık kısım için düzenlenen ön değerlendirme tutanağındaki bölüme ait olup olmadığı yönünde bir araştırma yapılmamıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar ışığında, davacının Kurumun 4.4120.01.01.1011877.052.01-45 sicil sırasında adına tescilli 1966 pafta, 34 ada, 15 parsel sayılı taşınmazda konut amaçlı özel bina inşaatında işveren sıfatını kısmi ilişiksizlik belgesi almasından sonra yöntemince terk edip etmediği araştırılmadan, davacının kısmi ilişiksizlik belgesinden sonra 03.01.2013 tarihinde geçmiş dönem için ödediği 839,79 TL tutarındaki primin hangi döneme ve inşaatın kısmi ilişiksizlik belgesi düzenlenen kısmına ait olup olmadığı yada 01.10.2013 tarihinde 1112 m² lık kısım için düzenlenen ön değerlendirme tutanağındaki bölüme ait olup olmadığı yönünde bir araştırma yapılmadan, inşaatın kısmi ilişiksizlik belgesi dışında kalan kısmının kim tarafından tamamlandığı...Başkanlığına ve diğer resmi kurumlara sorulmadan, 01.10.2013 tarihinde 1112 m² lık kısım düzenlenen ön değerlendirme tutanağının kimin talebi üzerine hazırlandığı Kuruma sorulmadan eksik araştırma ve inceleme sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30/06/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.