MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili,13/08/2009 tarihinde davalılardan ..."nun idaresindeki aracın kusurlu hareketi nedeni ile ... yönetimindeki motosiklete çarptığını, olayda hiç bir kusuru olmayan Burhan"ın vefat ettiğini, ... "in arkasında yolcu olarak bulunan ..."in yaralandığını, Arife nin murisin eşi, Alev, Ece ve Emirhan"ın çocuğu olduğunu, Gülnaz ve Zülfikar"ın Burhan"ın anne ve babası, diğer davacıların ise müteveffanın kardeşleri olduğunu, kaza sonucu Burhan"ın ölümü nedeni davacıların üzüldüklerini, davacı ... için 8.000,00 TL manevi 100,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı, motosikletteki zarardan dolayı 50,00 TL, olmak üzere toplam 8.150,00 TL tazminatın kaza tarihi olan 13/08/2009 tarihinden itibaren işleyecek
yasal faizi ile birlikte davalılardan ortaklaşa ve zincirleme olarak tahsiline, Burhan"ın çocukları Alev, Ece ve Emirhan için ayrı ayrı 4.000.00"er TL manevi 100,00"er TL destekten yoksun kalma, Gülnaz ve Zülfikar için ayrı ayrı 4.000,00"er TL manevi tazminat, kardeşleri Beyhan, Özer, Reyhan, ... ve Kenan için ayrı ayrı 2.000,00"er TL manevi tazminata hükmedilmesine, ..."in yaralanması nedeni ile 5.000,00 TL maddi 100,00 TL manevi tazminata hükmedilmesine ... verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili davanın reddini talep etmiş, davalı ... açılan davaya bir itirazının olmadığını, davayı kabul ettiğini beyan etmiştr.
Mahkemece, toplanan delillere dayanılarak 1-Davanın kısmen kabul-kısmen reddi ile A) Davacı ... tarafından açılan davada; ıslah dilekçesi kapsamına göre taleple bağlı kalınarak; 30.865,43 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 6.000,00 TL manevi tazminatın 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak davacıya verilmesine, manevi tazminat ile ilgili fazlaya ilişkin istemin reddine, B) Davacı ... tarafından açılan davada; ıslah dilekçesi kapsamına göre taleple bağlı kalınarak; 8.471,98 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 3.500,00 TL manevi tazminatın 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak davacıya verilmesine, manevi tazminat ile ilgili fazlaya ilişkin istemin reddine, C) Davacı ... tarafından açılan davada; ıslah dilekçesi kapsamına göre taleple bağlı kalınarak; 9.209,47 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 3.500,00 TL manevi tazminatın 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak davacıya verilmesine, manevi tazminat ile ilgili fazlaya ilişkin istemin reddine, D) Davacı ... tarafından açılan davada; ıslah dilekçesi kapsamına göre taleple bağlı kalınarak; 12.549,31 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 3.500,00 TL manevi tazminatın 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak davacıya verilmesine, manevi tazminat ile ilgili fazlaya ilişkin istemin reddine,2- 600,00 TL araç hasar bedelinin 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak, ... 12. SHM"nin 10/09/2009 tarih ... esas 2009/932 ... sayılı veraset ilamındaki paylarına göre davacılara verilmesine, 3- ... tarafından açılan kazanç kaybına yönelik istemin kısmen kabulü ile; 7.052,68 TL tazminatın 13/08/2009
tarihinden işleyecek yasal faizi ile ve 4.500,00 TL manevi tazminatın 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, 4-Davacı ... ve davacı ... tarafından açılan manevi tazminat isteğinin kısmen kabulü ile 3.000,00"er TL manevi tazminatın 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, 5-Davacılar ..., ..., ... ve ... tarafından açılan manevi tazminat isteğinin kısmen kabulü ile 1.500,00"er TL manevi tazminatın 13/08/2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ndan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,6-Davalı ... aleyhine açılan davanın, davalının işleten sıfatı bulunmadığından husumet nedeni ile reddine ... verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davalı ... vekili müvekkilinin kazaya karışan aracı 8 Aralık 2004 tarihinde ... 17. Noterliğinin ... yevmiye numaralı vekaletnamesi ile Oto galerisi işleteni ..."ye ..., ..., ... adlı kişilere satılmak ve mülkiyeti devir edilmek üzere teslim ettiğini, o tarihten bu yana araçla bir ilgisinin bulunmadığını, vekaletnamede adı geçen kişilerin aracın bedelini müvekkiline ödediklerini ve satışı gerçekleştirdiklerini iddia etmiş, ... 17. Noterliğinin 8.12.2004 tarih ve 21824 yevmiye numaralı vekaletname örneğini sunmuştur.
İşleten tanımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yapılmıştır. 2918 sayılı ..."nın 3. maddesinde işleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçüden yararlanılmıştır. Şekli ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Maddi ölçüye göre ise, trafik sicilinde adı geçen kişinin
önemi bulunmamakta olup önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir. İşletenin belirlenmesinde doktrin ve ..."ın kabul ettiği görüş maddi ölçüdür.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Gerek doktrinde, gerekse ..."ın uygulamalarında, işleten sıfatının belirlenmesinde araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması ve fiili hakimiyetin uzun süreli olması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını halele uğratacak bir sonuç yaratmaması şarttır.
Diğer yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 104. maddesi gereğince, motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kişiler, bu tür araçların gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri amaçla kendisine bırakıldığı durumlarda, aracın fiili hakimiyetlerinde bulunduğu zamanda sebep olduğu zararlardan dolayı işleten gibi sorumludur. Bu madde uyarınca galericinin gerçek işleten malik yerine farazi işleten olarak sorumlu tutulabilmesi için, araç üzerindeki eylemsel egemenliğin kesin biçimde bu yere geçtiğinin ortaya konulması gerekmekte olup, ..."nun 06.05.2015 tarih, ... Esas ve 2015/1302 ... sayılı içtihadında da belirtildiği üzere, bu eylemsel egemenliğin geçişi de aracın satışı için verilmiş özel vekaletname ve aracın galeriye teslim edildiğine dair yazılı herhangi bir belge ile ispat edilebilecektir.
Somut olayda; davalı tarafça aracın satışı için ... ..., ..., ..."e verilen vekaletname örneği sunulmuş ise de
aracın teslim edildiğine dair herhangi bir yazılı belge sunulmadığı gibi, davalının vekalet verdiği kişilerin galeri işiyle uğraşıp uğraşmadığı da, dosya kapsamından anlaşılamamaktadır. O halde mahkemece H.G.K. Kararında açıklanan ilkelerde gözönüne alınarak davalı ... tarafından aracın teslim edildiğine dair teslim belgesi, davalının aracı vekaletle devrettiği kişilerin galeri işiyle uğraşıp uğraşmadığının, devrin ticari defterlerine işlenip işlenmediğinin, devirden sonraki vergi ve idari para cezalarının kim tarafından ödendiğinin araştırılarak sonucuna göre ... verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine 21/11/2018 gününde oybirliğiyle ... verildi.