Karşılıksız çek düzenleme suçundan sanık ..."ın, 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 52/2. maddeleri gereğince 91.328,18 Türk Lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair Mersin 4. İcra Ceza Mahkemesinin 25/04/2017 tarihli ve 2016/931 esas, 2017/368 sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin Mersin 1. İcra Ceza Mahkemesinin 22/06/2017 tarihli ve 2017/108 değişik iş sayılı kararı ile kesinleşmesini müteakip, Cumhuriyet savcılığınca yapılan 5941 sayılı Kanun"un 5/1. fıkra 2. cümlesinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi üzerine oluşan tereddüdün giderilmesi talebi üzerine, cezanın infazının devamına ilişkin Mersin 4. İcra Ceza Mahkemesinin 10/01/2018 tarihli ve 2016/931 esas, 2017/368 sayılı ek kararı aleyhine, Adalet Bakanlığı"nın 19.04.2019 gün ve 2019-3359 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 03.05.2019 gün ve KYB. 2019/44759 sayılı ihbarnamesi ile dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/07/2017 tarihli ve 2016/191 esas 2017/131 sayılı kararı ile 5941 sayılı Kanun"un 1. fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan, “çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından” şeklindeki ibarenin iptal edildiği,
Her ne kadar 1982 Anayasasının 153/5. maddesine göre, Anayasa Mahkemesi iptal kararlarının geriye yürümeyeceği belirtilmiş ise de; söz konusu iptal kararının sanık lehine bir durum ortaya çıkardığı, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 7/2. maddesinde, "Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur." ve 5252 sayılı Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 9/3. maddesindeki “Lehe olan hüküm, önceki ve sonraki kanunların ilgili bütün hükümleri olaya uygulanarak, ortaya çıkan sonuçların birbirleriyle karşılaştırılması suretiyle belirlenir.” şeklindeki düzenlemeler uyarınca, sanığın hukuki durumun yeniden değerlendirilerek lehe olan, söz konusu iptal kararı sonrası yürürlük kazanan 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesinde yer alan, "(Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…)(2) az olamaz." hükmü gereğince sanık lehine bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla,
Gereği görüşülüp düşünüldü:
Olağanüstü bir kanun yolu olan kanun yararına bozma yoluna başvurulabilmesi için öncelikle bozulması istenen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmemiş olan karar veya hükmün usulüne uygun şekilde kesinleşmesi gerekmektedir.
Kanun yararına bozmaya konu edilen ve esasen istinaf kanun yolu açık olan mahkumiyet hükmünde itiraz yolunun açık olduğunun belirtildiği, gerekçeli kararın usulüne uygun şekilde muhatap sanığa tebliğ edildiği, sanık müdafi tarafından süresi içinde itiraz (istinaf) başvurusunda bulunulduğu, dosyanın itirazen inceleme için Mersin 1. İcra Ceza Mahkemesine gönderildiği ve Mersin 1. İcra Ceza Mahkemesinin 22.06.2017 tarihli, 2017/108 D.İş. Sayılı kararı ile mahkemece yapılan yargılamanı usulüne uygun olduğu gerekçesiyle itirazın reddine (kesin olarak) karar verildiği ve hükmün (usulsüz olarak) kesinleştiği görülmüştür.
İnfaz savcılığı tarafından, Anayasa Mahkemesinin 10.10.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan iptal kararı doğrultusunda, sanığın lehine olan kanun metninin uygulanması (uyarlama) talebinde bulunulduğu, ancak ilk derece mahkemesince bu talebin de bir ek kararla reddedildiği anlaşılmıştır.
5271 sayılı CMK"nin "Kanun yolunun belirlenmesinde yanılma" başlıklı 264. maddesi;
" (1) Kabul edilebilir bir başvuruda kanun yolunun veya merciin belirlenmesinde yanılma, başvuranın haklarını ortadan kaldırmaz.
(2) Bu hâlde başvurunun yapıldığı merci, başvuruyu derhâl görevli ve yetkili olan mercie gönderir." hükümlerini amirdir.
CMK"nin 264. maddesindeki açık hüküm gereğince, itirazı inceleyen merci tarafından itiraz (istinaf) isteminin ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesine gönderilmesi gerekirken itirazın reddine karar verilmesinde ve hükmün kesinleşmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriğinde yer almayan ve mahkumiyet hükmünün şeklen kesinleşmesine sebep olan "Mersin 1. İcra Ceza Mahkemesinin 2017/108 D.İş. Sayılı itirazın reddine dair kararının" CMK"nin 264. maddesine göre kanun yararına bozulması yoluna gidilip gidilmeyeceğinin takdiri ve gereği için dosyanın Adalet Bakanlığına gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 01.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.