Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2012/4429 Esas 2013/3321 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... vdl. aleyhine 12/04/2005 gününde verilen dilekçe ile rücuen tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın davalı ... ve ... için kabulüne diğer davalılar bakımından reddine dair verilen 26/04/2011 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalılardan ... ve ... tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalılar ... ve ..."un aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2- Davalılar ... ve ..."un diğer temyiz itirazlarına gelince; Dava, askerlik hizmeti sırasında verilen zarar nedeni ile dayanışmalı sorumlu olan Devletin ödediği zarar tutarının, öteki sorumlulardan rücu yolu ile alınmasına ilişkindir. Yerel mahkemece, davanın davalılardan ... ve ... yönünden kabulüne diğer davalılar yönünden reddine karar verilmiş; karar, davalılar ... ve ... tarafından temyiz olunmuştur.
Dava, askerlik hizmeti sırasında verilen zarar nedeni ile müteselsil sorumlu devletin ödediği tutarın, öteki sorumlulara rücuuna ilişkindir.
Rücunun amacı, birlikte sorumlular arasında hakkaniyete göre denge kurmaktır. BK’nun 50. maddesi, hakimin takdirini temel almıştır. Anılan madde buyruğuna göre, ilgililerin birbirlerine karşı rücu hakları olup olmadığını ve varsa kapsamını hakim takdir edecektir. Bu madde, her ne kadar birden çok kimselerin ortak kusurlarıyla zarar oluşturmalarını düzenlemiş ise de onu izleyen 51. maddedeki birden çok kişilerin değişik hukuksal nedenlerden sorumluluğunda da belirtilen kural geçerlidir. Öyleyse, çok tipli teselsülde de hakim, rücu kapsamını takdir durumundadır.
Kusur, kapsam belirlemede etkin ise de hakkaniyet de onunla birlikte değerlendirilmesi gereken önemli öğelerdendir. Davalılar, Anayasa’nın 72. maddesi gereği, hakları olan askerlik görevi sırasında kusurları ile zarara yol açmıştır. Hizmetin karşılığında ücret almamaları ve bu hizmetin anayasal bir görev niteliğinde olması nedeniyle, tazminatın tamamından sorumlu tutulmaları, hakkaniyet öğesinin kapsam belirlemede dikkate alınmamış olunması sonucunu doğurur. Şu durumda anılan öğe değerlendirmeye katılarak belirlenen tazminattan belirli bir indirim yapılması gereklidir. Yerel mahkemece açıklanan yönün gözetilmemesi doğru olmadığından karar bu nedenle bozulmalıdır.
Yerel mahkemece açıklanan yönler gözetilerek rücunun kapsamının belirlenmesi gerekirken istemin tümünün kabulü doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda (2) sayılı bentte gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, öteki temyiz itirazlarının (1) sayılı bentte gösterilen nedenlerle reddine ve temyiz eden davalılardan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 26/02/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.