
Esas No: 2019/28148
Karar No: 2021/795
Karar Tarihi: 01.02.2021
Yargıtay 19. Ceza Dairesi 2019/28148 Esas 2021/795 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Karşılıksız çek keşide etmek suçundan sanıklar ..."ın 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 52/2. maddeleri gereğince 15.640,00 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına, 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesi uyarınca verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına dair ... 11. İcra Ceza Mahkemesinin 05/04/2018 tarihli ve 2016/420 esas, 2018/254 sayılı kararı aleyhine, Adalet Bakanlığı"nın 01.04.2019 gün ve 2019-2578 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 09.04.2019 gün ve KYB. 2019/36780 sayılı ihbarnamesi ile dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
1- 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesinin, "(Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adlî para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…) (2) az olamaz." şeklinde olduğu ve 5237 sayılı Kanun"un gün para cezası sistemini benimsemiş olması karşısında, sanığın üzerine atılı bulunan suç bakımından öncelikle 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesi uyarınca temel cezanın belirlenmesini müteakip, devam eden artırım ve indirimler yapıldıktan sonra neticeten belirlenen cezanın çek bedelinden az olması halinde, çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı esas alınmak suretiyle cezanın yükseltilmesi gerektiği, bu aşamada da bankanın kanunen ödemekle yükümlü olduğu bedelin ki somut olayımızda 1.290,00 Türk lirasının düşülmesi gerektiği gözetilmeksizin, doğrudan çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı esas alınarak cezanın belirlenmesinde,
2- Dosya kapsamına göre; sanığın üzerine atılı bulunan suça ilişkin ilgili çek hesaplarının Cemcan Otomotiv Oto Kiralama İnşaat Emlak Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"ne ait bulunduğunun anlaşılması karşısında, 03/02/2012 tarihli ve 28193 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6273 sayılı Çek Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 3. maddesi ile değişik 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1. maddesinde yer alan “.... çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi hakkında ... her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilir...” şeklindeki düzenleme uyarınca sanık hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı verilemeyeceği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla,
Gereği görüşülüp düşünüldü:
A-) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 2- numaralı istemi yönünden;
5941 sayılı Kanun"un 5/(1). maddesi;
"(1) (Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri hakkında uygulanır. Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanununun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür." hükmünü içermektedir.
Hüküm tarihinde ve bugün de yürürlükte bulunan Çek Kanunu"nun 5/(1). maddesinin beşinci cümlesinde, hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına hükmedilecek kişiler;
- Çek hesabı sahibi gerçek kişiler,
- Çek hesabı sahibi tüzel kişiler,
- Çek hesabı sahibi tüzel kişi adına çek keşide edenler,
- Suça konu karşılıksız çekin bir sermaye şirketi (Anonim Şirket, Limited Şirket, Sermayesi Paylara Bölünmüş (Paylı) Komandit Şirket) adına düzenlenmesi halinde, bu kişilerin yanı sıra (ayrıca) yönetim organları ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri şeklinde sınırlı olarak sayılmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, sanığın çek hesabı sahibi tüzel kişi Limited Şirket adına düzenlenen çekten dolayı, şirketin temsile yetkili tek müdürü olması karşısında, her ne kadar da somut dosyada çeki keşide eden kişi olup olmadığı hususunda bir inceleme yapılmamışsa da; bir sermaye şirketi olan Limited Şirketin yönetim organı ve aynı zamanda ticaret sicilinde kayıtlı şirket yetkilisi olması nedeniyle yine hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına hükmedilecek kişilerden olması nedeniyle, mahkemece verilen yasaklılık kararının hukuka uygun olduğu anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ihbarname içeriğinde yazılı "2-" numaralı bozma nedeni yerinde görülmediğinden, kanun yararına bozma talebinin REDDİNE,
B-) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının "1-" numaralı istemi yönünden;
Mahkemece verilen hükümde, Kanuna göre verilecek sonuç cezanın belirlenmesi sırasında karşılıksız kalan miktarın bankanın ödemekle yükümlü olduğu miktar çıkartılarak hesaplanması ve bu miktardan az olmayacağının kabulü gerekirken, bu gerekçeyle ancak doğrudan çek bedelince bir netice ceza belirlenmesinin hukuka aykırı olduğu anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, ... 11. İcra Ceza Mahkemesinin 05/04/2018 tarihli ve 2016/420 esas, 2018/254 sayılı kararının CMK"nun 309/4-d maddesi uyarınca kanun yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre; gerekçeli kararın HÜKÜM kısmının "4-" numaralı bendinde yer alan "...15.640,00TL..." ibaresinin "...14.350,00TL..." olarak DÜZELTİLMESİNE, hükmün geri kalan kısımlarının aynen korunmasına, 01.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.