21. Hukuk Dairesi 2014/19246 E. , 2015/15008 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacının 01/10/1998 ile 31/12/2008 tarihleri arasında net 1.500.00.TL ücret ile davalı şirkette çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ....tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının “Montaj Ustası” olarak davalı işyeri nezdinde 01/10/1998 ile 31/12/2008 tarihleri arasında en son 1.500 TL ücret ile çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının davalı işyeri nezdinde en son asgari ücretin üzerinde günlük brüt 55,82 TL ücretle çalıştığının kabulü ile yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.
Uyuşmazlık, somut olayda nitelikli işte çalıştığı iddiasında bulunan davacının prime esas gerçek kazancının ispatı konusunda, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri kapsamında hizmet tespitine yönelik davalarda, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, ücretin ve davalı ...’na, davalı işveren tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur.
Davanın niteliği gereği, çalışma olgusunun her türlü delille ispatlanabilmesine karşılık ücretin ispatında bu denli bir serbestlik söz konusu değildir. Çalışma olgusunun her türlü delille kanıtlanması olanağı bulunmakla birlikte; Hukuk Genel Kurulu’nun 2005/21-409 E., 2005/413 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır.
Ücret miktarı HMK’nun Geçici 1. maddesinin ikinci fıkrası delaletiyle HUMK 288. maddesinde (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 200. maddesi) belirtilen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin hukuksal geçerliliği haiz olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle ispatı mümkündür. Yazılı delille ispat sınırın altında kalan miktar içinse tanık dinletilebilir. Tespiti istenen miktar sınırı aşıyor olsa bile varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa da tanık dinletilmesi mümkündür.
Öte yandan, nitelikli ve tecrübeli bir işçinin, yaptığı işin özelliğine göre asgari ücret üzerinden ücret alması, hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu durumun belirlenmesi halinde, işveren tarafından asgari ücret üzerinden düzenlenen belgelerin aksinin kanıtlanamayacağı düşünülemez.
Davacı işçi, davalı işyerinde nitelikli işçi ( Montaj Ustası ) olarak çalıştığını ileri sürmektedir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; 01/10/1998 ile 31/12/2008 tarihleri arasında davalı işyerine ait farklı sicil nolu dosyalar üzerinden davacı adına hizmet bildiriminde bulunulduğu, prime esas kazancın ise asgari ücret üzerinden Kurum"a bildirildiği, 2001/12-2008/12 dönemi bordrolarının getirtilmiş olduğu, yapılan ücret araştırmaları neticesi İstanbul ...ı tarafından “31/12/2008 tarihi itibariiyle 1968 doğumlu bir montaj ustasının asgarii ücretin %15 fazlası aylık ücret alabileceği”nin Mahkemeye bildirildiği,...12. İş Mahkemesinin 2009/263 E. ve 2010/923 K. sayılı işçilik alacağına ilişkin ve temyiz edilmeden kesinleşen ilama ilişkin dosyanın eldeki dava dosyasına katıldığı, yargılama esnasında alınan bilirkişi raporu ile işçilik alacağı dosyasında ...nın emsal ücret e lişkin yazı cevabı esas alınmak suretiyle davacının 2008 yılının ikinci 6. ayında 1.200 TL net ve 1674 brüt ücretle çalıştığının kabulü ile hesaplanan bilirkişi raporu bu dosya için de geçerli olarak kabul edilerek bu ücret üzerinden sadece bu dönem için , diğer dönemler yününden de dosyada yazılı delil olmaması nedeniyle Kurum taban ücreti esas alınarak sonuca gidildiği, duruşmalarda bordrolu davacı tanıklarının dinlenmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda; davacının davalı işyerinde geçtiği kabul olunan 01/07/2008-31/12/2008 tarihleri arası ücret tespitine ilişkin olarak, işçilik alacağına ilişkin kesinleşmiş Mahkeme ilamının eldeki dava için emsal teşkil etmeyeceği, davacının davalı işyerinde “Montaj Ustası” olarak hizmetinin geçtiği konusunda uyuşmazlığın bulunmaması, işçilik alacağı dosyası kapsamında yapılan emsal ücret araştırması ile eldeki dosya kapsamında yapılan emsal ücret araştırması arasında çelişkininin olmasına göre Mahkemece davacının davalı işyerinde 01/07/2008-31/12/2008 tarihleri arasında geçen hizmetine karşılık gerçek ücretin şüpheden uzak bir şekilde yöntemince araştırılmadan sonuca gidildiği ortadadır.
Mahkemece yapılacak iş, davacı işçinin tecrübeli bir “Montaj Ustası” olduğu ve bu nitelikteki bir işçinin asgari ücretle çalışmayacağı kabul edilerek 01/07/2008-31/12/2008 tarihleri arasında ...Enstitüsü’ne benzer işyerlerinde çalışan ve emsal işi yapan sigortalının alabileceği ücretleri sormak suretiyle emsal ücret araştırması arasındaki çelişkileri gidermek ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan işverene iadesine, 29.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
