MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
A)Davacı İstemi:
Davacının 01.03.2011 - 31.12.2013 tarihleri arasında davalılara ait işyerinde kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalılar ... ile ... Teks.Tem. İnş. Taah.Elek. Elktr. Tur. Mak. Bilg.İşl. Yaz. San. Tic. Ltd. Şti., davaya cevap vermedikleri gibi, duruşmalara da katılmamışlardır.
Fer"i Müdahil SGK Başkanlığı vekili, davacının Kurumdan denetim talebinde bulunması gerektiğini ve Kurum denetim raporunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacının iddiasını resmi yazılı belge ve delillere ispatlaması gerektiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
... T.C.kimlik ve ... s.s. numaralı davacı ...’nin;
- (... T.C.kimlik nolu) Davalı ...’a ait ... Mah. ... Sk. .../...adresinde kurulu ve SGK ...İl Müdürlüğü"nde tescilsiz işyerinde; 1.4.2011– 22.3.2012 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle 352 gün çalıştığı, 352 günlük çalışmasının Kuruma bildirilmediği,
Davalı ... Teks. Tem. İnş. Taah. Elek. Elektr. Tur. Mak. Bilg. İşl. Yaz. San. Tic. Ltd. Şti."ye ait 1469070.35 sicil sayılı işyerinde; 23.3.2012 – 20.11.2013 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle 598 gün çalıştığı, 598 günlük çalışmasının Kuruma bildirilmediğinin tespitine, bunların dışında kalan taleplerin reddine," karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İstinaf kanun yoluna başvuran fer"i müdahil Kurum vekili, resmi kurum kayıtlarına dayanmayan yasaya aykırı yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddini istemiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
“...davacının makineci olarak sürekli çalıştığını ifade ederek fiilen çalışma olgusunu doğruladıkları; ... Teks. Tem. İnş. Taah. Elek. Elektr. Tur. Mak. Bilg. İşl. Yaz. San. Tic. Ltd. Şti. ile aralarında organik bağ bulunan davalılardan ...’a ait SGK ... İl Müdürlüğü"nde tescilsiz işyerinde; (başka işyerlerinden bildirimlerinin başladığı) 01.04.2011 tarihinden davalı şirketin kurulduğu 22.03.2012 tarihine kadar, diğer davalı ... Teks. Tem. İnş. Taah. Elek. Elektr. Tur. Mak. Bilg. İşl. Yaz. San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil sayılı işyerinde de; 23.03.2012 tarihinden 20.11.2013 tarihine kadar hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle devamlı çalıştığı, bu dönem içerisinde sigortalı olarak çalışmalarının gösterildiği ... Nak. Gıda San. Ltd. Şti."ye ait ..., ...-Nak Nak. Metal Mermer Haf. İnş. Taah. Ltd. Şti."ye ait ... ... Teks. Tem. Hırd. Demir Doğ. San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... ... Reklam Org. Matb. Teks. Tem. Nak. Elk. İnş. Malz. San. Ltd. Şti."ye ait ..., ... Teks. Gıda Ürün. San. Tic. Ltd. Şti."ye ait 1113669.35 sicil sayılı işyerlerinden gösterilen çalışmalarının fiili ve gerçek çalışma olmadığı toplanan deliller ile anlaşıldığından; sonuç itibarıyla, 6100 sayılı Kanun"un 355. maddesinde yer alan, incelemenin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı, ancak, kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde bunun kendiliğinden gözetileceği yönündeki düzenleme çerçevesinde yapılan incelemede, istinaf kanun yoluna başvuranın dilekçesinde yer verdiği itirazların, sıralanan gerekçeler ışığında yerinde olmadığı, ayrıca, kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmadığı, buna göre hükmün usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılmış ise de mahkemece taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümü için gerekli bilgi ve belgeler tümüyle getirtilmeksizin hüküm kurulmuş, anılan yargılama eksikliğinin Dairemizce toplanan kanıtlarla duruşma yapılmaksızın giderilmiş olması karşısında HMK 353/1-b.3. maddesi gereğince yeniden esas hakkında ve davanın kabulü yönünde karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki hüküm fıkrası oluşturulmuştur.
HÜKÜM : A-) Fer"i Müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE; İzmir 1. İş Mahkemesi"nin 22.06.2017 tarih, 2015/277 Esas ve 2017/250 Karar numaralı hükmünün, Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.3. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
B-)1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
... T.C.kimlik ve ... s.s. numaralı davacı ...’nin;
- (... T.C.kimlik nolu) Davalı ...’a ait ... Mah. ... Sk. .../... adresinde kurulu ve SGK ... İl Müdürlüğü"nde tescilsiz işyerinde; 01.04.2011 – 22.03.2012 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle 352 gün çalıştığı, 352 günlük çalışmasının Kuruma bildirilmediği,
-Davalı ... Teks. Tem. İnş. Taah. Elek. Elektr. Tur. Mak. Bilg. İşl. Yaz. San. Tic. Ltd. Şti."ye ait 1469070.35 sicil sayılı işyerinde; 23.3.2012 – 20.11.2013 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle 598 gün çalıştığı, 598 günlük çalışmasının Kuruma bildirilmediğinin TESPİTİNE, fazlaya ilişkin istemin reddine," karar verilmiştir.
E)Temyiz:Feri Müdahil SGK vekili temyizinde; istinaf başvuru gerekçelerini tekrarlayarak mahkeme kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Uyuşmazlık, Mahkemece tespitine hüküm kurulan hizmet süreleri yönünden Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükmün kurulmasında yeterli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.Dosyadaki kayıt ve belgelerden; Mahkemece karar başlığında davalılardan ...’ın T.C. kimlik numarası ... yazıldığı, hüküm kısmında ise 14828699186 yazıldığı, tebligatlarında ... T.C. kimlik numaralı ...’a yapıldığı, davacının davalı işverenlere ait işyerlerinden Kuruma bildirilmiş çalışma kaydı bulunmadığı, dava dışı 01.04.2011 – 31.07.2011 tarihleri arasında ... sicil numaralı ... Nak. Metal Mermer Haf. İnş. Taah. Ltd. Şti., 01.08.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında ... sicil numaralı ... Nak.Gıda San.Ltd.Şti., 01.01.2012 – 31.01.2013 tarihleri arasında ... sicil numaralı ... Teks.Tem.Hırd.Demir Doğ. San. Tic. Ltd. Şti., 01.09.2013 – 30.09.2013 tarihleri arasında ...sicil numaralı ... Reklam Org. Matb. Teks. Tem. Nak. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti., 01.02.2013 – 20.11.2013 tarihleri arasında ... sicil numaralı ... Teks. Gıda Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. işyerlerinden sigortalılık bildirimi yapılan davacının, ... ...sicil numaralı işyerlerinden bildirilen çalışmalarının Kurumca resen iptal edildiği, feri müdahil kurumun 28.8.2014 tarihli raporuna istinaden davalı ... Teks. Tem. İnş. Taah. Elek. Elektr. Tur. Mak. Bilg. İşl. Yaz. San.Tic. Ltd.Şti ve dava dışı... Teks.Gıda Ürün.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait ... sicil sayılı işyerinin sahte işyeri olup olmadığı hususunda SGK Denetmenleri Servisinden denetim isteminde bulunulduğu, ayrıca 1421761.35 sicil sayılı dosyada işlem gören ... Teks.Tem.Hırd.Demir Doğ.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait işyeri için denetim isteminde bulunulduğu, ancak denetim yapılıp yapılmadığının araştırılmadığı anlaşılmıştır.Somut olayda, davalı işveren Berrin İşık yönünden hem Mahkemece hemde Bölge Adliye Mahkemesince hüküm kısmında farklı, karar başlığında farklı T.C. kimlik numaraları yazılması, Mahkemece davacının 01.04.2011 – 22.03.2012 tarihleri ile 23.3.2012 – 20.11.2013 tarihleri arasında hizmet tespitine karar verilen süreler arasında ... Teks. Gıda Ürün. San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil sayılı işyeri ile ... Teks.Tem.Hırd.Demir Doğ. San. Tic. Ltd. Şti. Ait ...sicil numaralı işyerlerine ilişkin bildirimlerinin Kurumca iptal edilip edilmediği, yine davacının davalı işyerlerinde ihtilaflı dönemde fiili çalışmasının bulunup bulunmadığı araştırılmadan eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş; davacı tarafa, davalı işverenin hangi Berrin İşık olduğu açıklatılarak taraf teşkilini sağlamak, çalışmanın geçtiği iddia edilen işyerine dair düzenlenmiş Kurum müfettiş raporu olup olmadığını davalı kurumdan yeniden sormak, yine çalışmanın geçtiği iddia edilen işyerinin Sosyal Güvenlik Kurumundan ihtilaflı döneme ilişkin olarak tüm dönem bordrolarını getirtmek, dönem bordolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, zabıta, vergi dairesi ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, ayrıca ... ... ve ... sicil numaralı işyerlerine dair düzenlenmiş Kurum müfettiş raporu olup olmadığını davalı kurumdan sormak, varsa ilgili müfettiş raporları ve dayanak belgelerini dosya içerisine almak, bu işyerlerindeki hizmetlerinin iptal edilmediğinin tespiti halinde bu işyerlerine ait davacının bildirimi olan sürelerdeki dönem bordrolarını istemek, bordro tanıklarını dinleyerek davacının bu işyerlerindeki bildirimlerinin fiili çalışmaya dayalı olup olmadığını belirlemek ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nın 373/2.maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine,, 18/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.