Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/16033 Esas 2007/9757 Karar Sayılı İlamı

Davacı,  davalı işveren nezdinde 3.10.1977  tarihinden itibaren geçen çalışmalarının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin  kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi  tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının Kurum’a bildirilmeyen 3.10.1977 tarihinden itibaren davalıya ait  işyerinde geçen  çalışmalarının yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarına tabi çalışmalar olduğunun  tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının Kurum’a bildirilmeyen 3.10.1977-3.3.1980 tarihleri arasında  davalıya ait  işyerinde geçen   çalışmalarının yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarına tabi çalışmalar olduğunun  tespitine karar verilmiştir. 
Gerçekten davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 3/II(B) bendine göre özel kanunda nitelikleri belirtilen çırakların, çıraklık devresi sayılan süre içerisinde malüllük, yaşlılık, ölüm sigortaları hükümlerine tabi olamayacakları ve bu hükmün sonucu belirtilen sürelerin sözü edilen Yasanın 108. maddesinde de gösterilen sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Dosyadaki belge ve bilgilere göre davacının davalı işyerinden düzenlenen 3.10.1977 tarihili işe giriş bildirgesinin 19.10.1977 tarihinde Kurum’a verildiği, işyerinin 3.10.1977-3.3.1980 tarihleri arsında 506 sayılı Yasa kapsamında bulunduğu, dönem bordrolarının Kurum’a verilmediği,  davacının 7.7.1983-7.3.1985 tarihleri arsında askerlik hizmetini yaptığı, Kurum’un 9.11.2004 tarihli yazısında  davacının  1977 tarihli işe giriş bildirgesi  mevcut ise de bu işyerinin çıraklık eğitime tabi  olduğundan bu işyerinden bildirilecek günü bulunmadığı bu yüzden ilk işe giriş tarihinin 25.4.1985 olarak esas alındığının davacıya yazılı olarak bildirildiği görüldü
Dava konusu olayda, SSK müfettişinin 19.2.1985 tarihli davalı işyeri denetimine ilişkin tutanakları her ne kadar temyiz aşamasında ileri sürülmüş ise de hizmet tespitine ilişkin davalar kamu düzenine ilişkin olup müfettiş tutanaklarının gerçeğin araştırılmasında nazara alınması gerekir.  Öte yandan 506 Sayılı yasanın 130.maddesinin 4.fıkrasında “sigorta müfettişlerince tutulan tutanaklar   aksi sabit oluncaya kadar muteberdir” hükmüne yer verilmekte;    4857 Sayılı  yasanın  92. maddesine göre de “iş hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili  memurlar tarafından tutulan tutanaklar  aksi sabit oluncaya kadar muteberdir” denilmektedir.  Temyiz dilekçesine ekli 19.2.1985 tarihli SSK  müfettişinin işyeri denetimi tutanağı birinci sayfasında R.G., M. Ö. K.O.(davacı) isimli şahısların davalı işyerinde çırak oldukları ve babalarıyla  işveren arasında 3.10.1977 tarihli çıraklık sözleşmesi yapıldığının görüldüğü ibareleri yer almış yine  davalı işverene SSK M.Bölge Müdürlüğünden 12.1.1978 tarih 2794 sayılı yazı ile  davalı işyerinde çalışan çıraklar için  işverence düzenlenen 1977/Ekim ayı iptal bildirgelerinin  işleme konulmayıp iade edildiği ve çıraklar hakkında Sosyal Sigorta Yasa’sı yönünden  ne gibi işlem yapılacağı  açıklığa kavuşuncaya kadar  bildirge ve bordro  düzenlenmemsi gerekeceğinin bildirildiği müfettiş tarafından  tutanağa geçirildiği görülmüştür.  
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; öncelikle davacıya temyiz aşamasında ileri sürülen müfettiş tutanaklarına karşı delillerini bildirmesini sağlamak, tutanakta yer alan çıraklık sözleşmesinin varlığı tespit edildiğinde bu sözleşme ile   tüm deliller birlikte değerlendirerek sonuca gitmekten ibarettir. 
O halde, davalıların  bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı H. O."a iadesine, 14.6.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.