MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, olmazsa tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-K A R A R-

Davacı vekili, müvekkilinin, dava dışı ... üyelik hakkını 13.156 Euro bedelle devraldığını, Kooperatif yönetim kurulunun 06.12.2004 tarihli kararı ile üyelik başvurusunun kabul edildiğini, aynı tarihte taşınmazı teslim alan davacının yaptığı başvurulara rağmen tapu kaydının devredilmediğini ileri sürerek, 10778 ada 2 parselde bulunan 13 numaralı dairenin müvekkili adına tesciline, bu mümkün olmazsa yaptığı ödemenin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının dairesine taşınabileceğini belirten belgenin davacının borcunun bulunmadığı anlamına gelmeyeceğini, müvekkilinin edimini yerine getirerek daireyi teslim ettiğini ancak davacının edimini yerine getirmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının devraldığı üyelik karşılığında dava dışı ... ödeme yaptığı, kendisinin veya üyeliği devraldığı kişinin kooperatife ödeme yaptığını ispat edemediği, bu nedenle bağımsız bölüm talep edemeyeceği, 13.158 Euro"nun dava dışı ... ödenmesi nedeniyle ancak ondan istenebileceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1) Davacı vekilinin temyiz itirazları yönünden;
Dava, kooperatif ortaklığına bağlı tapu iptal ve tescil, mümkün olmazsa tazminat istemine ilişkindir. Davacının, 06.12.2004 tarihli devir sözleşmesi ile kooperatif üyeliğini, noterde, dava dışı ... aldığı uyuşmazlık dışıdır. Davacı, anasözleşmenin 17/3. maddesi uyarınca üyeliği tüm hak ve borçları ile devraldığından ve Necile"nin üyeliğinin durumu, ödemeleri, bu konuda ileri süreceği iddia ve savunmaları, davacının talebi yönünden sonuca etkili olup, bu davada verilecek karar ile ... da hukuku etkilenecektir. Anılan kişinin yokluğunda görülen davada verilen kararın ona karşı infaz edilmesi olanağı bulunmamaktadır. Davada taraf olmayanın durumu tartışılarak onun leh veya aleyhine bir karar verilemez. Öncelikle davacı vekiline, dava dışı ... hakkında dava açmak üzere süre verilip dava açılması halinde işbu dava ile birleştirilmesinin sağlanması, bu kişinin varsa savunma ve delilleri toplanıp değerlendirildikten sonra oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
2)Bozma nedenine göre, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
3- Kabule göre ise;
a) Davacı vekilinin itirazları yönünden; Yapı kooperatiflerinde kooperatife karşı parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen, başka bir anlatımla kooperatife borcu bulunan ortakların tapu iptal ve tescil isteme hakları bulunmamaktadır. Ancak 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 23. maddesinde karşılığını bulan eşitlik kuralı gereğince kooperatif ortakları hak ve yükümlülüklerde eşit olup, kooperatif aynı durumdaki ortaklarına eşit işlem yapmak zorundadır. Kooperatif, diğer ortaklara borca rağmen tapu vermiş ise davacının da varsa borcuna rağmen kooperatiften tapu isteme hakkının varlığı kabul edilmelidir. Tapusunu alan her bir ortak yönünden tapusunu aldığı tarih itibariyle kooperatife borcu olup olmadığı kooperatif defter, kayıt ve belgeleri incelenerek denetime elverişli ve ayrıntılı bir şekilde belirlenmelidir. Yapılan bu inceleme sonucu kooperatife borcu bulunan ortaklara tapularının verilmediğinin tespiti halinde davacıların da bağımsız bölüm tapusunu almaya hak kazanabilmeleri için dava tarihi itibariyle borçlarının bulunmaması gerekir. Üyeye mevcut borcu ödeme olanağı sağlamak amacıyla borcun depo ettirilmesi doğru olmayıp, davanın reddi gerekir. YHGK"nun 15.06.2012 tarih ve ... E., 392 K. sayılı ilamı ve Dairemiz"in yerleşik uygulaması bu yöndedir.
Somut olayda, mahkemece, davacının kooperatife borcu olup olmadığı yönünde araştırma yapılmışsa da bu araştırma yeterli değildir. Bu durumda, kendisi ile aynı durumda olan üyelere, diğer anlatımla borcu bulunan üyelere borca rağmen tapuların verilip verilmediği 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 23. maddesindeki eşitlik ilkesi gözetilerek kooperatif defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle karar verilmesi doğru olmamıştır.
b) Davalının temyiz itirazlarına gelince;
Tapu iptal ve tescil istemine ilişkin ilk istem reddedilmiş olup, bu istem 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16/1. maddesi gereğince tapu kayıt iptali gibi taşınmazın aynına ilişkin davalarda taşınmazın değeri üzerinden 1 Sayılı Tarife, madde III- 1-a uyarınca nispi karar ve ilam harcına tabidir. Aynı Kanun"un 30, 32. maddeleri uyarınca yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe, müteakip işlemler yapılamaz. Mahkemece, dava konusu dairenin keşifte belirlenen değeri üzerinden eksik harcın re"sen tamamlatılması için anılan Kanun"un 30. maddesi gereği işlem yapılması ve harcı ikmal edilmiş değer üzerinden davalı lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, dava dilekçesinde gösterilen ve yapılan keşif neticesinde dava konusu dairenin değerini yansıtmadığı anlaşılan 7.500,00 TL üzerinden nispi harç yatırılmış olduğu hususu gözardı edilerek yargılamaya devam edilerek, yazılı şekilde maktu vekalet ücretine hükmedilmesi isabetli olmamıştır.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.