Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/13197 Esas 2007/9176 Karar Sayılı İlamı

Davacı,  isteğe bağlı sigortalılığını iptal eden Kurum işleminin iptaliyle, 1.8.2004 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tesbitine   karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin  kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı  vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.                
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerler kanuni  gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun  aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 20.1.1992-11.2.1992 tarihleri arasındaki 506 sayılı Yasa"ya tabi sigortalılığının iptali ile davacının 21.1.1992-21.10.1999 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortalı olduğunun ve davacıya tahsis talep tarihini takip eden aybaşı olan 1.8.2004 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tesbiti ile aksi yöndeki davalı Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının 20.8.1971-31.5.1992 tarihleri arasında 290 gün 506 sayılı Yasa"ya tabi zorunlu sigortalı çalışmalarının bulunduğu, 20.12.1989 tarihli yazılı başvurusu üzerine 1.1.1990 tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortalı olarak kayıt ve tescil edildiği 1.1.1990-31.1.1992 tarihleri arasındaki primlerini düzenli olarak ödediği, 20.1.1992-11.2.1992 tarihleri arasında 725134 nolu davadışı C.Ş."e ait işyerinden sigortalı çalışmalarının bildirildiği, 18.6.1997 tarihinde davalı Kuruma başvurarak 4247 sayılı Yasa"dan yararlanmak suretiyle 1.1.1992-30.11.1996 tarihleri sigortalılık primlerini aftan yararlanmak suretiyle ayrıca 1.7.1997-30.9.1999 tarihleri arasındaki primlerini de düzenli olarak ödediği 1.12.1996-30.6.1997 dönemine ilişkin primlerini gecikme zammı ile birlikte 23.2.2000 tarihinde ödediği 2.4.2004 tarihli tahsis talebi üzerine davalı Kurumca 20.1.1992-11.2.1992 tarihleri arasında zorunlu sigortalılığının sona ermesinden sonra isteğe bağlı sigortalı olmak için müracaatının bulunmaması ve prim ödemelerininde olmaması nedeniyle isteğe bağlı sigortalılığının 20.1.1992 tarihinden itibaren iptal edilip aylık tahsis talebinin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Sosyal güvenlik sistemimize göre; çalışanlar muhtelif gruplarda toplanmak suretiyle her bir topluluk için belli sosyal güvenlik kuruluşları öngörülmüştür. Kişiler;  gerçek  çalışma  statü  ve  koşullarına  göre,  bu  kurumlardan   birisinin kapsamına iradelerine bakılmaksızın, girerler ve o Kurumun sigortalısı olurlar. Nitekim 506 sayılı Yasa"da kimlerin Yasa kapsamında olduğu ikinci maddesinde ortaya konmuş, koşulları belirlenmiştir. Giderek, kimlerinde Yasa kapsamına girmeyeceği kapsamlı biçimde üçüncü maddede açıklanmıştır.
Her sosyal güvenlik Yasa"sı kendi kapsamı ve alanını belirlemiş, sigortalıları kendi bünyesinde tutmak istemiştir. Kuşkusuz, bir sistemden diğerine geçiş mümkün olup, bu geçişin muvazaa veya yapay bir geçişe, dahası, Yasa"ya karşı hileyi amaçlayan bir olguya dayanmaması gerekir.
MK.’nun 2.maddesinde ifadesini bulan evrensel nitelikte dürüstlük kuralları, bu tür bir eyleme engel olduğu gibi Anayasal Sosyal Güvenlik sistemimizi oluşturan sosyal sigorta yasaları da kabul ettikleri temel ilke ve esaslarıyla buna müsait değildir.
Davacının 725134 nolu işyerinden bildirilen çalışmaları işe giriş bildirgesi ile aylık ve üç aylık bordrolara dayanılarak Kuruma bildirilmiş ve bildirime uygun olarakta primleri ödenmiştir. Bildirge ve bordrolar davacı çalışmalarının işyerinde geçtiğinin karinesidir. Karinesinin aksinin ise eşdeğerdeki belgelerle kanıtlanması gerekmektedir. Dosya içeriğinden davacının 20.1.1992-11.2.1992 tarihleri arasındaki sigortalı çalışmasının gerçek çalışma olgusuna dayanmadığının davacı tarafça eşdeğer belgelerle kanıtlanamadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesinin uygulanmasında sigortalı olabilmek için kişinin iradesinin aranmayacağı belli koşulların oluşmasıyla Yasa"daki sigortalılık statüsünün zorunlu olarak kendiliğinden meydana geleceği ve sigortalı olma hak ve yükümünden kaçınılamayacağı düşünülmeksizin işveren ile davacının yakını olan tanığın beyanı esas alınarak davacının 20.1.1992-11.2.1992 tarihleri arasındaki 506 sayılı Yasa"ya tabi zorunlu sigortalılığının iptal edilmesi hatalı olmuştur.
Davanın yasal dayanağı belirgin olarak 506 sayılı Yasa"nın 85. maddesidir. Anılan maddenin A) -a) bendine göre diğer koşulların yanında "isteğe bağlı sigortalı olarak devam
edeceğini belirten bir yazı ile Kuruma müracaatta bulunmakta" koşuldur. Bu koşut geçerlilik koşulu olmayıp ispat koşulu olduğundan yazılı müracaat bulunmasada primler ödenmiş ve ödenen primler Kurumca ihtirazi kayıt ileri sürülmeksizin alınıp değerlendirilmiş ise daha açık bir anlatımla kişi isteğe bağlı sigortalı olmak için icapta bulunmuş bu icapta davalı Kurumca kabul edilmiş ise sigortalı olma işleminin tamamlandığının kabulü gerekir. İsteğe bağlı S.S.K sigortalılığı devam eden davacı 20.1.1992-11.2.1992 tarihleri arasında zorunlu S.S.K sigortalısı olarak çalışmasının sona ermesinden sonra isteğe bağlı sigortalı olma yönünde yazılı talebi olmadığı gibi prim ödemek suretiyle isteğe bağlı sigortalı olma iradesini de ortaya koymamıştır. Davacının 4842 sayılı Yasa"dan yararlanmak ve geriye doğru prim ödemek suretiyle isteğe bağlı sigortalılık statüsünün oluşmadığı 12.2.1992-30.6.1997 tarihleri arasındaki dönem yönünden isteğe bağlı sigortalılık hakkı kazanması mümkün değildir. Ancak davacı tarafından yapılan bu ödemenin ödeme tarihinden sonrası için isteğe bağlı sigortalılık primi olarak değerlendirilmesi her zaman mümkündür.  Davacının primlerini düzenli olarak ödediği 1.7.1997-30.9.1999 tarihleri arasındaki dönemde ise prim ödenmek suretiyle sigortalılık iradesi ortaya konduğundan davacının bu dönemde isteğe bağlı sigortalı olarak kabul edilmesi gerekir.
Yapılacak iş; davacının 1.1.1992-30.6.1997 dönemi yönünden sonradan geriye doğru yaptığı prim ödemelerinin 1.10.1999 tarihinden sonrası için primlerini karşıladığı sigortalılık süresini bilirkişiye tesbit ettirmek bu ilkeler ışığında davacının yaşlılık aylığına esas sigortalılık süresinin yeniden  belirlenerek yaşlılık aylığı koşullarını değerlendirip çıkacak sonuca göre hüküm kurmaktır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin davacının 20.1.1992-11.2.1992 tarihleri arasında ki 506 sayılı Yasa"ya tabi zorunlu sigortalılığının iptaline, koşulları bulunmadığı halde 11.2.1992-30.6.1997 tarihleri arasındaki dönemde davacının isteğe bağlı sigortalı olduğunun tesbitine karar verilmiş olması  usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı Kurumun yaşlılık aylığına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 5.6.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.