10. Hukuk Dairesi 2016/18751 E. , 2017/1133 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, bozma ilamına uyularak ilâmında belirtildiği üzere davalı ... yönünden açılan davanın kabulüne, davalı ... Temizlik İnş. Bilg. Gıda Yemek Üretim Hizm.Taah. Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın husumet nedeniyle reddine karar vermiştir.
Hükmü, davacı ve davalı Kurum vekillerinin temyiz etmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağla..., hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, 14.03.2011-25.04.2011 tarihleri arasında .... İlköğretim Okulunun çatısının onarımı işinde çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davalı ... yönünden kabulü ile .... İlköğretim Okulunun çatısının onarım işinde 14/03/2011-25/04/2011 tarihleri arasında 15 gün çalıştığının tespitine, davalı ... Temizlik İnş. Bilg. Gıda Yemek Üretim Hizm.Taah. Tic. Ltd. Şti. yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine dair karar verilmiştir. Mahkemece, yanılgılı değerlendirme sonucu davalı şirket yönünden kurulan isabetli bulunmamıştır. 506 sayılı Kanunun “İşveren ve işveren vekilinin tarifi” başlığını taşıyan 4’üncü maddesinde; işveren, bu Kanunun uygulanmasında 2’nci maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmış, “Üçüncü kişinin aracılığı” başlıklı 87’nci maddesinde de; bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye aracı deneceği belirtilerek, sigortalıların üçüncü kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bununla sözleşme yapmış olsalar bile, bu Kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işverenin de sorumlu olduğu açıklanmıştır. Maddede “aracı” olarak nitelenen üçüncü kişi; sözleşmelerde, mevzuatta, öğretide, yargı kararlarında, alt işveren veya taşeron gibi adlarla da anılmaktadır. Anlaşılacağı üzere kanun koyucu tarafından yapılan bu düzenlemeyle asıl işveren, anılan Kanun bakımından söz konusu çalışma ilişkisi çerçevesinde, alt işverence çalıştırılan sigortalılara karşı olan tüm ödevlerinden sorumlu tutulmuş, böylelikle gerek sigortalıların, gerekse sigortalılara verilecek sosyal güvenlik haklarını uygulayan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın hak ve alacakları güvence altına alınmıştır.
Bu açıklamalar ışığında, Mahkemece, davalı ... Temizlik İnş. Bilg. Gıda Yemek Üretim Hizm.Taah. Tic. Ltd. Şti.’nin ihale ile ilköğretim okulunun çatısının onarımı işini aldığı anlaşılmakla, davalı şirketin asıl işveren sıfatı olup, Mahkemece, yanılgılı değerlendirme sonucu davalı şirket yönünden husumet yokluğundan reddine karar verilmesi usule ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve davalı Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 16.02.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.