8. Hukuk Dairesi 2014/16187 E. , 2015/22643 K.
"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul 14. Aile Mahkemesi
TARİHİ : 17/04/2014
NUMARASI :
DAVACI : V.. T..
DAVALI : M.. U..
DAVA TÜRÜ : Katılma Alacağı
V.. T.. ile M.. U.. aralarındaki Katılma Alacağı davasının reddine dair İstanbul 14. Aile Mahkemesi"nden verilen 17.04.2014 gün ve ... sayılı hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş ise de; duruşma isteğinin değerden reddine karar verilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, mal rejiminin tasfiyesi ile dava dilekçesinde belirtmiş olduğu ev eşyaları ve davalı adına kayıtlı taşınmaz ile ilgili olarak alacağın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının katkısının bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar; 03.11.2006 tarihinde evlenmiş olup; 07.02.2011 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin kararın, 08.11.2013 tarihinde kesinleşmesi ile boşanmışlardır. Mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibarıyla sona ermiştir (TMK 225/son). Sözleşmeyle başka mal rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden evlilik tarihinden mal rejiminin sona erdiği tarihe kadar edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir (4722 sayılı yasanın 10, TMK 202/1.m). Mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı bulunduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır (TMK 179.m).
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Hâkimin davayı aydınlatma görevi” başlıklı 31. Maddesine göre, “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu olduğu durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.”.
Hakimin davayı aydınlatma ödevi olarak ifade edilen bu düzenleme ile doğru hüküm verebilmesi ve maddi gerçeğin bulunabilmesi amaçlanmıştır. Düzenlemede her ne kadar “açıklama yaptırabilir” denilmişse de, bunun, hâkimin davayı aydınlatması için bir “ödev” olduğunu kabul etmek gerekir. Çünkü davayı aydınlatma ödevi sayesinde hâkim, iddia ve savunmanın doğru ve tam olarak anlaşılmasını sağlayacak ve bu şekilde doğru olmayan bir kararın verilmesini önleyecektir (Pekcanıtez H., Atalay O., Özekes M., age, s. 248 vd).
.//..
Mahkemenin hüküm vermesi için, kendisine yöneltilen talebin formüle edilmesi ve ileri sürülmesi tarafların görevi ise de, bunları anlamlandırmak veya gerektiğinde açıklattırmak hâkimin görevidir. Ancak bu durum, hâkimin tarafların ileri sürmediği vakıaları ileri sürmelerine imkan vermesi veya hatırlatması anlamını taşımaz. Burada mevcut olmayanın talep edilmeyenin ortaya çıkartılması değil, talep edilenin netleştirilmesi, aydınlatılması ve belirlenmesi sözkonusudur
Yukarıda yapılan açıklamaların ışığında, somut uyuşmazlık incelendiğinde; Davacı taraf dava dilekçesinde davalı adına kayıtlı taşınmazla birlikte iki adet çamaşır makinesi, iki adet buzdolabı, bulaşık makinesi ve yatak odası takımından ibaret olan ev eşyalarına ilişkinde talepte bulunmuştur. Mahkemece, davacıya dava dilekçesinde konu ettiği ev eşyalarıyla ilgili talebini HMK 31. madde uyarınca açıklatması ve sonucu uyarınca toplanan delillerin bu çerçevede değerlendirilerek hüküm kurulması gerekirken, bu hususun gözetilmemesi ve davacının bu talebi ile ilgili olarak olumlu ya da olumsuz bir hüküm kurulmaması HMK 297/2 maddesine aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün HMK’nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla ve HUMK’nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma sebebine göre vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, taraflarca HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 25,20 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 16.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.