10. Hukuk Dairesi 2016/18727 E. , 2017/1105 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti ilişkindir.
Mahkemece, bozmadan sonra ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. ve 5510 sayılı Yasanın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. 5510 sayılı Yasanın 86. ve 506 sayılı Yasanın değişik 79. maddesi hükmüne göre de ay içerisinde bazı iş günlerinde çalıştırılmadığı beyan edilen sigortalıların 30 günden az çalıştıklarını belgeleyen bilgilerin prim bildirgelerine eklenmesi suretiyle kanıtlanmadıkları taktirde işçinin ayın tamamında kesintisiz olarak çalıştırıldığının kabulü gerekir. Yapılacak iş; talebe konu tarihler arasında çalışıldığı iddia edildiğinden, davalılar arasındaki ilişki net olarak ortaya konularak aralarında organik bağ bulunup bulunmadığı irdelenmeli, davacının hizmet cetvelinde bulunan talebe konu dönemdeki davalı işverenler dışındaki bildirimleri ve bu çalışmaların gerçekliği araştırılmalı, davacının müfettiş raporlarına yansıyan farklı tarihlerdeki çelişkili beyanları net olarak açıklatılmalı, davalı ... ve davalı şirketin vergi kayıtları celbedilmeli, dava konusu dönemde davacı ile birlikte çalışan ve işverenin bordrolarında kayıtlı kişiler ile aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler resen saptanarak, yapılan çalışmanın türü, niteliği, varlığı ve süresinin belirlenmesi amacıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince tespit edilerek davalılar yanında ayrı ayrı çalışma olduğu kanaatine ulaşılırsa, bu dönemler ve çalışma şekli belirlenerek dönemsel olarak çalışıldığı yönünde tespit hükmü kurulmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarındaki çelişkiler giderilerek, ifadelerin değerlendirilmesinde; iş yerlerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Kabule göre de davacının hükme esas alınan beyanında herhangi bir tarih vermemesine ve dava dışı işveren yanındaki çalışmaları dışında dava dilekçesinde belirttiği tarihlerde davalılar yanında çalıştığı beyanına karşın, hüküm gerekçesinde yanılgılı değerlendirmeyle bu beyanın 01.09.1998-13.07.2000 tarihleri arasında davalılar yanında çalışmanın bulunmadığına dair dayanak yapılması da isabetsizdir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 16.02.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.