23. Hukuk Dairesi 2013/532 E. , 2013/2148 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasında görülen kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali, menfi tespit, tazminat, kayyım atanması davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin ........2012 gün ve 3491 Esas, 6155 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü:
- KARAR -
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatif ortağı iken ihraç edildiğini ileri sürerek, ihraç kararının iptaline, kooperatife borcu olmadığının tespitine, kooperatif yönetiminin ikamet ettikleri konutlara vaki müdahalelerinin önlenmesine, müvekkilinin villasını kullanamamasından kaynaklanan 40.000,00 TL tazminatın tahsiline ve davalı kooperatife kayyım atanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, davanın reddine dair verilen kararın, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin ........2012 tarih ve 3491 E, 6155 K. sayılı ilamıyla, davalı kooperatifin davacı aleyhine keşide ettiği 09.09.2008 tarihli birinci ihtarnamede henüz muaccel olmayan Ağustos 2008 ayına ait aidatın da talep edildiği, bu hususun Kooperatifler Kanunu"nun .... ve kooperatif anasözleşmesinin .../.... maddesine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle davacı yararına bozulmuş, bozma nedenine göre, davacı vekilinin diğer, katılma yolu ile davalı vekilinin tüm temyiz itirazları incelenmemiştir.
Bu kez, davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
...)... ilamında belirtilen gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin HUMK"nın 440. maddesinde sayılan hallere uymayan aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer karar düzeltme istemlerinin reddi gerekmiştir.
...)Davacı dava dilekçesinde, ihraç kararının iptali yanında, davalı kooperatife borcu olmadığının tespitine, kooperatif yönetiminin ikamet ettikleri konutlara vaki müdahalelerinin önlenmesine, villasını kullanamamasından kaynaklanan 40.000,00 TL tazminatın tahsiline ve davalı kooperatife kayyım atanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Hukuki yarar dava koşulu olup, mahkeme dava şartlarını re’sen incelemekle görevlidir. Hukuki yararın dava tarihi itibariyle değil, dava devam ettiği sürece ve kararın kesinleşmesine kadar devamı gereklidir. Gerçekten de, ortaklık hak ve sıfatına bağlı olarak dava açan kişinin, şayet yargılama sırasında bu ortaklık sıfatı sona erecek olursa, artık davayı takip ve sonuçlandırmakta hukuki yararı kalmaz. Zira, bu husus dava koşulu olup, davacının bu sıfatının yargılama sonuna ve kararın kesinleşmesine kadar devam etmesi zorunludur. Mahkemece davacının ihraç kararının iptali istemi dışında kalan diğer taleplerinin ayrı bir esasa kaydı yapıldıktan sonra, anılan diğer istemler bakımından davacının, aktif husumetinin belirlenmesi için ihraç kararının iptali davasının bekletici mesele yapılması gerektiğinin düşünülmemesi doğru olmamıştır. Zira, ihraç kararının iptali davasının kabulle sonuçlanıp kesinleşmesi halinde, diğer istemler için davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu anlaşılacak, o davanın red edilip kesinleşmesi halinde ise diğer istemlere ilişkin davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerekecektir.
Açıklanan bu nedenle de mahkeme kararının bozulması gerekirken, Dairemizin ........2012 tarih ve 2012/3491 E, 6155 K. sayılı ilamında bu husus zuhulen gözden kaçırıldığından, bu nedenle de mahkeme kararının bozulmasına karar vermek ve bozma ilamının aşağıdaki şekilde düzeltilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer karar düzeltme itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, karar düzeltme itirazlarının kabulü ile Dairemizin ........2012 tarih ve 3491 E, 6155 K. sayılı ilamının birinci sahifesinin son paragrafının başına "...-Davacı vekilinin ihraç kararının iptali davasına ilişkin hükme yönelik temyiz itirazları bakımından" ibaresinin getirilmesine, bu “...-” numaralı bozma nedeninden sonra gelmek üzere, işbu karar düzeltme ilamının ... numaralı bendinin ilk iki parafını oluşturan bozma nedeninin Dairemizin bozma ilamına "...-Davacı vekilinin, diğer taleplere ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince" başlığı ile eklenmesine, bozma ilamımızın .... sayfasındaki “...-” numaralı “bozma nedenine göre, davacı vekilinin ve katılma yolu ile davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir” bölümünün dairemiz kararından çıkarılarak, yerine "...-Bozma nedenine göre davacı vekilinin diğer, katılma yolu ile davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir." ibaresinin yazılmasına, Dairemiz kararının “ SONUÇ ” bölümünün tamamının hükümden çıkarılarak yerine, "SONUÇ: Yukarıda (...) no"lu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına, (...) no"lu bentte açıklanan nedenlerle re"sen (yasa gereği) BOZULMASINA, (...) no"lu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer, katılma yolu ile davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, vekili ... duruşmasında hazır bulunan davacı yararına takdir olunan 900,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, peşin alınan harçların istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ........2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi." ibarelerinin yazılması suretiyle dairemiz bozma ilamının DÜZELTİLMESİNE ve yerel mahkeme kararın anılan ilave gerekçe ile de BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 04.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.