MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı Otokoç Oto Tic.San. AŞ vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili, davacının sevk ve idaresindeki araç ile davalı ... sevk ve idaresindeki aracın 03/06/2010 tarihinde çarpıştıklarını, müvekkillerinin kaza neticesinde yaralandıklarını ileri sürerek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak davacı ... için 15.000,00 TL manevi tazminat, ... için 500,00 TL tedavi ve 500,00 TL de iş gücü kaybı nedeni ile toplamda 1.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan, 30.000,00 TL manevi tazminatın ise davalılar Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. ve davalı ..."ndan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. vekili, mülkiyeti kendilerine ait olan aracı uzun süreli olmakla dava dışı Koç Sistem A.Ş"ne kiraladıklarını, aracın işleteni olmadıklarını savunarak davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalı vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne davacı ..."ın tedavi giderine yönelik maddi tazminat davasının tedavi gideri yapılmadığından reddine, davacı ..."ın işgöremezlik tazminat davasının ıslah talebi de dahil olmak üzere kabulü ile 14.168,31 TL işgöremezlik maddi
Tazminatın (davalılar ... ve Otokoç Otomotiv Ticaret ve San. A.Ş"den kaza tarihi olan 03/06/2010 tarihinden itibaren, davalı Allianz Sigorta A.Ş"den, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte) davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ..."a verilmesine, davacıların manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile davacı ... için 30.000,00 TL manevi tazminatın, davacı ... için 10.000,00 TL manevi tazminatın, kaza tarihi olan 03/06/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve Otokoç Otomotiv Ticaret ve San. A.Ş den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı Otokoç Oto Tic.San.AŞ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı KTK.nun hükümlerine göre, trafik kaydı "işleten"i kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde, "İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise, "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir. Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araç malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devredilmesi halinde (kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı
durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarak da, araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, kaza tarihi 03.06.2010 olup 26.03.2010 tarihli adi yazılı kira sözleşmesine göre kazaya neden olan davalılar Oto Koç Tic.San. A.Ş."nin maliki olduğu aracın 36 ay süreyle ihbar olunan Koç Sistem A.Ş. tarafından kiralandığı görülmüştür. Mahkemece yeterli araştırma yapılmadan davalı Oto Koç Tic. San. A.Ş."nin sorumluluğuna hükmedilmiştir. Eksik inceleme ile karar verilemez.
O halde mahkemece yapılacak iş; yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler de göz önünde bulundurularak, bahsi geçen adi yazılı kira sözleşmesine göre davalı malik Oto Koç Tic.San. A.Ş. tarafından araç ihbar olunan Koç Sistem A.Ş. kiralandığına göre, taraflar arasında tanzim edilen adi yazılı kira sözleşmesinin uzun süreli ve 3. kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesi olup olmadığı, aracın teslim edilip edilmediği, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma olup olmadığı, kira sözleşmesinin ve kira bedelinin maliye ve vergi dairelerine bildirilip bildirilmediği, gerektiğinde işleten ve kiracının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin, fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, davalı Oto Koç Tic. San. AŞ"nin işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Oto Koç Tic. San. AŞ vekillinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı Oto Koç Tic. San. AŞ"ye geri verilmesine 14.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.