Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/11296 Esas 2007/8743 Karar Sayılı İlamı

Davacı, davalı işveren nezdinde Ekim-2000 tarihinden itibaren çalıştığının  tesbitine  karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan SSK. Başkanlığı ve H. T. K. Tar. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi  tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.             
Dava, 2000 yılı 10 ayından dava tarihine kadar davalı iş yerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen çalışmaların tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 01.10.2002-13.06.2004 tarihleri arasında davalı şirkete ait işyerinde çalıştığının tesbitine  karar verilmiş ise de bu sonuç eksik incelemeye dayalı olup usul ve yasaya aykırıdır.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Gerçekten; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasa’sının 2 ve 6. maddelerinde açıkça belirlendiği üzere, sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun varlığı zorunludur. Eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça, hizmet akdine dayanılarak dahi sigortalılıktan söz edilemez. Fiili veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen sigortalının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık sigorta gün bilgileri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim bordroları gibi Kuruma verilmesi zorunlu belgelerdir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının davalılardan h. t. Ltd Şt ye ait (11034424.33) sicil nolu iş yerinin 02.08.2000 tarihinden itibaren 506 sayılı yasa kapsamına alındığı, davacının bu iş yerinde 01.09.2004-31.10.2004 tarihleri arasında 60 gün kesintisiz çalışmasının kuruma bildirildiği ve bildirime uygun olarak primlerinin ödendiği, davacının imzasını taşıyan 04.08.2004 tarihli ibranamede  işe giriş tarihi olarak 13.06.2004 tarihinin yazıldığı, Davacının iş kazası nedeni ile yapılan inceleme sırasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişine  28.04.2004 tarihinde, Sosyal Sigortalar Kurumu müfettişine iş kazasından 3-4 ay önce  davalı iş yerinde çalışmaya başladığını beyan  ettiği görülmektedir.
Mahkemece açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığının yöntemince araştırılmadan işe giriş tarihi ile ilgili çelişkiler de giderilmeden sonuca gidildiği ortadadır. Ayrıca  dinlenen tanıkların bordro  tanığı olup olmadığı  iş yeri dönem bordroları  ile kontrol edilmemiştir. Yargıtay Hukuk Genel  Kurulu"nun  16.6.1999 gün ve 1999/21-510-527,  30.6.1999 gün ve  2003/21-35-64  ile 10.10.2004 gün ve 2004/21-538 sayılı kararları da bu yöndedir.
Mahkemece yapılacak iş; öncelikle davacı dinlenerek işe giriş tarihi ile ilgili çelişkinin giderilmesi, ayrıca davanın hukuki niteliği de göz önünde tutarak Kuruma verilmiş işveren bordroları varsa getirtilip uyuşmazlık konusu dönemde davacıyla birlikte çalışan bordro tanıkları, bordro verilmemiş ise  muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde bildirge tarihinde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tesbit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak bilirkişiye imza incelemesi yaptırmak gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10. maddeleri gereğince kanıtladıktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı H. T. K. Tar. Ür. San."a yükletilmesine, 28.05.2007  gününde oybirliğiyle karar verildi.