MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı davalı idare vekilinin istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılmak suretiyle yeniden hüküm kurulmuş, yukarıda gün ve sayıları yazılı bu kararın duruşmalı olarak Yargıtay"ca incelenmesi davacılar vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, duruşma için belirlenen 04/04/2019 günü usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediklerinden taraf vekillerinin yokluklarında incelemenin evrak üzerinden yapılmasına karar verilerek, dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.

- K A R A R -

Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesinin davanın kabulüne ilişkin olarak verilen kararına karşı, davalı idare vekilince yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile HMK"nun 353/1-b-3 maddesi uyarınca yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin olarak ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesince verilen hüküm, davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre; davacıların murisi...’nın 215/57759 hisse ile malik olduğu ... ili, ... ilçesi, ... mahallesi, 47 parsel sayılı sayılı taşınmazın toplu konut alanında kalması sebebiyle 1975 senesinde davalı idarece kamulaştırılmasına karar verildiği, murise çıkartılan noter tebligatının iade gelmesi sebebiyle kamulaştırma işleminin 13 Mayıs 1977 tarihinde gazete ile ilanen tebliğ edildiği, ilanen tebligattan önce yapılan adres araştırması sırasında murisin kimlik bilgileri hatalı yazıldığından yapılan ilanen tebligatın geçersiz olduğu, davalı idarece murise karşı ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 1982/166 E. sayılı dosyası ile mülga 6830
sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca açılan tescil davası sonucunda muris adına kayıtlı hissenin 1983 yılında hükmen idare adına tescil edildiği, ilk derece mahkemesince davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı idare vekilince yapılan istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; kamulaştırma işleminin tebliğine ilişkin olarak murise yapılan ilanen tebligat geçersiz ise de; muris mirasçıları olan davacılar tarafından 28.06.2010 tarihinde ... 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/300 E. sayılı dosyası ile bedel artırım davası açıldığı, iş bu dosyada taraflarca takip edilmeyen davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, davacıların açtığı bedel artırım davası ile kamulaştırmaya muttali oldukları ve eldeki davanın 30 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından bahisle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ... 18. Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.11.2016 tarih ve 2016/77 E.-541 K. sayılı kararının kaldırılarak HMK"nun 353/1-b-3 maddesi uyarınca davanın reddine dair yeniden esas hakkında hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
6100 sayılı HMK’nun 33. maddesi gereğince; maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir.
Her ne kadar davacılar tarafından ... 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/300 E. sayılı dosyası ile kamulaştırma bedelinin artırılması istemli dava açıldığı belirtilmiş ise de; kamulaştırma işlemi davacılar murisine usulüne uygun olarak tebliğ edilmediği gibi kamulaştırma bedelinin ödendiğine ilişkin dosyada bilgi ve belge de olmadığından geçerli bir kamulaştırma işleminin bulunmadığı, dava konusu taşınmaza 2010/300 E. sayılı davanın açıldığı 28.06.2010 tarihinden önce 1989 yılında davalı idarece fiilen el atıldığı hususunun dosyada mevcut kesinleşmiş yargı kararları ile sabit olduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu taşınmaz 1975 yılında alınan kamu yararı kararı uyarınca kamulaştırılmış ise de; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 25. maddesine göre hakların kullanılması ve borçların yerine getirilmesi bakımından kamulaştırma işlemi mal sahibi açısından 13. madde uyarınca yapılan tebligatla başlar.
Taşınmaz malikine usulüne uygun olarak tebligat yapılmaması nedeniyle davacılar yönünden kesinleşmiş bir kamulaştırmadan söz edilemeyeceği, kamulaştırma işlemi malikine usulüne uygun tebliğ edilmeden taşınmaza 1989 yılında fiilen el atıldığı ve yukarıda açıklanan tüm hususlar birlikte değerlendirildiğinde, iddianın ileri sürülüş şekline göre davacılar tarafından ... 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/300 E. sayılı dosyası ile açılan davanın 16.05.1956 gün ve 1/6 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı göz önünde tutularak kamulaştırmasız el atmaya dayalı bedel davası olarak nitelendirilmesi gerekir.
Daha önce açılmış ve takip edilmediği için açılmamış sayılmasına karar verilen kamulaştırmasız el atmaya dayanan tazminat istemli dava ile herhangi bir hak düşürücü süre başlamayacağından, el atma devam ettiği sürece kamulaştırmasız el atma nedeniyle her zaman tazminat davası açılabilir.
İncelemeye konu dava dosyasında mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen 20.09.2016 tarihli fen bilirkişi raporu ile dava konusu 47 parsel üzerine Metro istasyonu,
Siyasal 92-93 siteleri, ... sitesi, asfaltlanmış imar yolları ve yeşil alanlar yapılmak suretiyle gerçekleşen fiili el atmanın halen devam ettiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla; arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... mahallesi 47 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesine ve alınan rapor uyarınca bedelinin davalı idareden tahsiline ilişkin olarak ilk derece mahkemesince verilen karar usul ve yasaya uygun olduğundan davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK"nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddi yerine, davacı tarafça daha önce açılan ... 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/300 E.-2014/416 K sayılı davanın kamulaştırma bedelinin arttırılması davası olduğu kabul edilmek suretiyle hukuki nitelendirmede yanılgıya düşülerek yazılı şekilde HMK’nun 353/1-b-3 maddesi uyarınca davanın reddine dair yeniden esas hakkında karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenle HMK"nun 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 11/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.