Mahkemesi :İş Mahkemesi

Asıl davayla davacı sigortalı; 4/1-a çalışmasını geçersiz sayan Kurum işleminin iptalini, sigorta başlangıcının ... çalışma başlangıcı olan 17.12.1975 olarak alınmasını, aylığı geçersiz sayan Kurum işleminin iptali ile aylığın yeniden bağlanmasını, yurtiçinde 01.07.2006-08.09.2009 arası geçen 4/1-b sigortalılığın geçerliğini, yersiz aylığa dair kurum işleminin iptaliyle borçlu olmadığının tespitini, yaşlılık aylığından kesilen 2.613,79 TL’nin faiziyle iadesini istemiştir. Birleşen davayla davacı Kurum, yersiz aylıkların tahsili amacıyla yapılan takipte itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatı istemiştir.
Mahkemece, asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, asıl davanın davacısı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz İsteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
31.01.2007 günlü borçlanma talebi ve 10.05.2007 günlü ödemeyle ..."da geçen 01.01.1978-27.03.1988 arası 3.686 günü 3201 sayılı Yasanın 17.04.2008 tarih 5754 sayılı Yasanın 79. maddesiyle yapılan değişiklik öncesi yürürlükte olan 3201 sayılı Yasanın 3. maddesi uyarınca SSK kapsamında, 12.11.2009 günlü borçlanma talebi ve 18.11.2009 günlü ödemeyle ...’da geçen 21.04.1988-31.12.1999 arası 4.221 günü 4/1-a madde kapsamında borçlanan ve yurtiçinde 01.07.2006-09.09.2009 arası 1.147 gün 4/1-b’li ve 24.12.2009-29.12.2009 arası 5 gün 4/1-a’lı çalışan davacıya, tahsis başvurusu üzerine toplam 9.059 prim gün üzerinden ve 01.01.2010 tarihinden itibaren SSK’dan yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Bilahare alınan denetim raporu uyarınca anılan 5 günlük yurtiçi SSK’lı çalışma sahte olduğundan bahisle, 01.06.2006 tarihinden itibaren ... ülkesinden emekli aylığı gerekçesiyle de yurtiçindeki 01.07.2006-09.09.2009 arası 1.147 gün 4/1-b"li çalışmaları geçersiz sayılmış; anılan yurtiçi sigortalılıkların geçersiz sayılmasıyla yaşlılık aylığı iptalle 23.02.2010- 30.02.2013 arası 41.146,50 TL yersiz aylık borcu çıkarılmış; davacının 2013/9. aydaki yeniden tahsis başvurusu üzerine de 01.05.2013 tarihinden itibaren 7.802 prim gün üzerinden yeniden yaşlılık aylığı bağlanmıştır.
Asıl davayla davacı sigortalı; 24.12.2009-29.12.2009 arası 5 gün 4/1-a çalışmasını geçersiz sayan kurum işleminin iptalini, sigorta başlangıcının ... çalışma başlangıcı olan 17.12.1975 olarak alınmasını, aylığı geçersiz sayan kurum işleminin iptali ile aylığın yeniden bağlanmasını, yurtiçinde 01.07.2006-08.09.2009 arası 1.147 gün olarak geçen 4/1-b sigortalılığın geçerliğini, yersiz aylığa dair kurum işleminin geçersizliği ile borçlu olmadığının tespitini ve istirdat amacıyla yaşlılık aylığından kesilen ve ek olarak tahsil edilen 2.613,79 TL’nin yasal faiziyle iadesini isterken; Birleşen davayla davacı Kurum, yersiz aylıkların tahsili amacıyla yapılan takipte itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatı istemiştir.
Mahkemece, davaya konu edilen tüm davacı istemleri ayrı ayrı araştırılıp incelenmek ve buna göre değerlendirilmeksizin, sadece 24.12.2009-29.12.2009 arası 5 günlük 4/1-a çalışmanın geçerliliğini irdelenmek suretiyle, asıl davanın reddine, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
Yukarıdaki anlatımlar çerçevesinde ;
a) Dosya içeriğine, toplanan delillere ve özellikle tanık anlatımlarına göre 24.12.2009-29.12.2009 arası bildirimi yapılan 5 günlük 4/1-a’lı çalışma geçerli olup, buna ilişkin davacı isteminin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle reddi hatalıdır.
b) Davacı sigortalının kesin dönüş sonrası Türkiye’de bulunduğu süre içerisindeki bağımsız çalışmasından kaynaklanan ve yurtdışından emekli aylığı almanın bu sigortalılığın geçerliliğine etkisi bulunmayan 01.07.2006-09.09.2009 arası 1.147 günlük 5510 sayılı Yasanın 4/1-b kapsamındaki sigortalılığı geçerli olup, 01.06.2006 tarihinden itibaren ... ülkesinden emekli aylığı gerekçesiyle anılan yurtiçindeki 1.147 günlük sigortayı geçersiz sayan kurum işlemi hatalı olup, buna ilişkin davacı isteminin kabulü gerekir.
c) 4958 sayılı Yasanın 56. maddesiyle değişik 3201 sayılı Yasanın 3. maddesi başvurulacak kuruluşları; a)Halen yurtdışında bulunanlar (kesin dönüş yapmamış olanlar) b)Yurda döndükten (kesin dönüş yaptıktan) sonra yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenler c)Hak sahiplerinin borçlanma halleri olmak üzere üç ana başlık altında ve her ana başlıkta kendi içinde değişik ihtimallere göre ve alt başlıklar halinde belirlenmiştir.
Buna göre; l)Halen yurt dışında bulunanlardan (diğer bir ifadeyle kesin dönüş yapmamış olanlardan),
-Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye’de bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması yoksa “SSK’ya”
- Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye"de bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması varsa, “son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna” (örneğin; Bağ-Kur"a prim ödemiş ise Bağ-Kur’a, Emekli Sandığına kesenek ödenmiş ise Emekli Sandığına vs)
-Ev kadınları ise ancak "Bağ-Kur a” yazılı olarak başvurmaları halinde borçlanabilirler.
2)Türkiye’ye dönüş yaptıktan sonra borçlanma yapmak isteyenler ise:
-Şayet bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi değilse “SSK’ya”,
-Borçlanma için başvuru tarihinde çalışıyorlarsa, “tabi olduğu sosyal güvenlik
kuruluşuna”,
-Başvuru tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmamakla birlikte, kesin dönüş tarihinden sonraki çalışmalarından dolayı, “son defa tabi olduğu sosyal güvenlik kuruluşuna”,
-Yurt dışı hizmetlerinden bir kısmını yurt dışında iken borçlanmış ve kalan hizmetlerini yurda dönüş yaptıktan sonra borçlanmak istenirse, “ilk borçlanmanın yapıldığı sosyal güvenlik kuruluşuna”,
-Ev kadınları yine “Bağ-Kur’a” yazılı başvurmaları halinde borçlanabilirler.
Dava ve uyuşmazlığa konu olan olayda; davacının 01.07.2006-09.09.2009 arası 1.147 günlük 5510 sayılı Yasanın 4/1-b madde kapsamındaki sigortalılığının geçerli olması karşısında, 31.01.2007 günlü borçlanma talebi ve 10.05.2007 günlü ödemeyle ...’da geçen 01.01.1978-27.03.1988 arası 3.686 günlük borçlanma ile 12.11.2009 günlü borçlanma talebi ve 18.11.2009 günlü ödemeyle ...’da geçen 21.04.1988-31.12.1999 arası 4.221 günlük borçlanmaların, anılan değişiklik öncesi yürürlükte olan mevzuat uyarınca Bağ-Kur (5510 sayılı Yasanın 4/1-b) kapsamında değerlendirilmesi gerekeceğinden; 31.12.2009 günlü ilk tahsis başvurusu dikkate alınarak 01.01.2010 tarihi itibarıyla Bağ-Kur’dan yaşlılık aylığı şartlarının varlığı usulünce irdelenip sonucuna göre karar verilmelidir.
d) Mahkemece, davaya konu edilen tüm davacı istemleri ayrı ayrı araştırılıp, incelenip, değerlendirilerek varılacak sonuçlara göre karar verilmesi gerekirken, sadece 24.12.2009-29.12.2009 arası 5 günlük 4/1-a’lı çalışmanın geçerliliği irdelenmek sureliyle, asıl davanın tümüyle reddine karar verilmiş olması hatalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir,
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 04.07.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.