MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 23.10.2012 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi, birleştirilen dosyalarda ise 30.11.2012 ve 07.2013 gününde verilen dilekçelerle mecra hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davaların kabulüne dair verilen 10.04.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı-birleştirilen dosya davalısı ... vekili ve davalı birleştirilen dosyaların davacısı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_K A R A R_
Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, birleşen dava Türk Medeni Kanunun 744. maddesi gereğince mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalı ve birleştirilen dosya davacısı, asıl davanın reddini savunmuş, mecra hakkı kurulması isteğinin kabulünü talep etmiştir.
Mahkemece, asıl davanın ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davacı ... vekili ve davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Türk Medeni Kanununun 744. maddesi uyarınca “Her taşınmaz maliki, uğrayacağı zararın tamamının önceden ödenmesi koşuluyla su yolu, kurutma kanalı, gaz ve benzerlerine ait boruların, elektrik hat ve kablolarının, başka yerden geçirilmesi olanaksız veya aşırı ölçüde masraflı olduğu takdirde, kendi arazisinin altından veya üstünden geçirilmesine katlanmakla yükümlüdür.”
Mecra irtifakı kurulması istemine ilişkin davalarda, irtifak hakkı taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından, leh ve aleyhine irtifak hakkı kurulması istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına mecra irtifakı kurulacak taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise, dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.

Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle yapılacak araştırma ve incelemede, öncelikle davacının mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır. İhtiyacın saptanması halinde de, çevre taşınmazların tamamının üzerinde irtifak hakkı kurmaya elverişli olup olmadığı incelenip, hukukun genel bir ilkesi olan “fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesi” uyarınca taraf yararları da gözetilerek en az masrafı gerektiren ve bundan da en az zarar görecek kişi taşınmazı üzerinden mecra irtifakının bağlanacağı su, elektrik, gaz ve benzerine ait yol ya da kaynak ile yararına mecra hakkı kurulan taşınmaz arasında kesintisiz bağlantı sağlayacak şekilde kurulmalıdır. Ayrıca mecranın niteliği, nasıl ve hangi araçlarla geçirileceği ayrıca belirlenerek kararda gösterilmelidir.
İrtifak hakkının bedeli, taşınmazların niteliğine göre uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak saptanmalı ve bedel hükümden önce mahkeme veznesine depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin saptanmasından sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Davanın niteliği gereği, yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır.
Anılan maddenin son fıkrası uyarınca, istem halinde gideri davacı tarafından karşılandığında mecra hakkının tapu siciline kaydına da karar verilmelidir.
Bu ilkeler ışığında somut olaya bakıldığında;
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, birleştirilen 2013/233 Esas sayılı ve 2012/285 Esas sayılı dosyalar bakımından mecra hakkı tesisine ilişkin mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun olduğundan bu dosyalarda verilen kararlara yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Asıl dava bakımından davacının temyiz itirazlarına gelince; davalı birleştirilen dosyanın davacısı ... yararına 18 ada 9, 10, 36, 37 parsel, 19 ada 74 parsel, 90 ada 11 parsel ve davacıya ait 18 ada 25 parsel sayılı taşınmaz üzerinden mecra hakkı tesisine karar verildiğinden, asıl davada davacı ..."in elatmanın önlenmesi isteğinin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle birleştirilen dosyalara ilişkin temyiz itirazlarının reddine, birleştirilen dosyalara ilişkin hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl dava yönünden davalı-birleştirilen dosya davacısı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile asıl dava ile ilgili hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.04.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.