10. Hukuk Dairesi 2015/16964 E. , 2017/5257 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rucüan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Yasanın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesindeki, “iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” düzenlemesi getirilmiş olup 21/4 fıkrasında ise 3. kişilerin sorumluluğu " İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir." şeklinde düzenlenmiştir.
Davanın yasal dayanağı davalılardan ... ve ... Temizlik İnş. Petrol Tic. Ltd. Şti. yönünden 5510 sayılı Kanunun 21/1 maddesi, 3. kişi konumunda olan davalı ... ve müteselsil sorumluluk gereği kusuru oranınca davalılardan tahsiline karar verilen ... Belediyesi yönünden ise 21/4 maddesidir.
Somut olayda;30.08.2010 tarihli iş kazasında vefat eden sigortalı yakınlarına bağlanan gelir nedeni ile oluşan kurum zararının tahili istemli davada, dava dışı 3. kişilerin kusurundan da müteselsil sorumluluk ilkesi gereği davalıların sorumlu tutulması talep edilmiştir. Mahkemece, hükme esas alınan kusur raporunda, davalı asıl işveren ... Belediyesine %10, davalı alt işveren ... Temizlik İnş. Petrol Tic.Ltd. Şti."ne % 50, çöp kamyonu şoförü Muharrem"e %20, dava dışı ... Belediyesi"ne % 10 ve ölen işçiye %10 oranında kusur atfedilmiş
olduğu, müteselsil sorumluluk gereği davalıların kusur toplamı %90"dan tamamından davalıların sorumlu oldukları, davalı ..."in ilk peşin değerin yarısından sorumlu olduğu,diğer davaların ise ilk peşin değerinin tamamından sorumlu oldukları karara bağlanmıştır.
İşveren veya üçüncü kişiye karşı açılan davalarda 5510 sayılı Kanunun 21. maddesine göre rücu alacağından sorumluluk belirlenirken kural olarak, işveren yönünden 1. fıkraya göre gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri ile yargılamada yöntemince hesaplanacak gerçek (maddi) zarar karşılaştırması yapılıp düşük (az) olan tutar esas alınmalı, üçüncü kişi bakımından ise 4. fıkra gereğince gerçek zarar gözetilmeksizin gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı benimsenmeli ve bunlara kusur oranları uygulanmalı ise de işveren ve üçüncü kişinin birlikte taraf olarak yer aldığı, başka anlatımla aynı anda 1. ve 4. fıkralara dayalı uyuşmazlıklarda, fıkralarda yer alan hükümlerin nasıl anlaşılması ve giderek ne şekilde uygulama yapılması gerektiği önem arz etmektedir.
İşverenin müteselsilen sorumlu olacağı tutar, 1. fıkra gereğince kendi kusur payı gözetilerek sorumlu tutulacağı miktarın (gelirin ilk peşin sermaye değeri X işverenin kusur oranı), üçüncü kişinin 4. fıkraya göre sorumlu olacağı tutar (gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı X üçüncü kişinin kusur oranı) ile toplamı kadar olmalı, kanun koyucunun getirdiği “gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı” sınırlaması karşısında üçüncü kişinin müteselsilen sorumlu tutulacağı miktarın ise, gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı ile işveren de dahil olmak üzere tüm davalıların kusurları toplamının çarpımı sonucu elde edilecek tutar kadar olması gerekmektedir. Bu yaklaşım ve uygulama, işvereni, iç ilişkide üçüncü kişiye rücu edemeyeceği miktarı Kuruma ödemek zorunda bırakmadığından da hakkaniyete uygundur.
Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında, yukarıdaki açıklamalar gözetilerek davalı asıl işveren ... Belediyesine ve davalı alt işveren ... Temizlik İnş. Petrol Tic.Ltd. Şti yönünden 21/1. madde uygulanması kapsamında, 3. kişi olan Muharrem ve ... Belediyesi bakımdan ise 21/4 maddeye göre değerlendirme yapılarak, kurum alacağı belirlenmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece yanılgılı değerledndirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 22.06.2017 gününde oybirliği ile karar verildi.