MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan ve sendikal nedenle feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine, işe iadesine, işe başlatmama tazminatının 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31/6 maddesi uyarınca en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, sendikal neden olmadığını, davacının iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacağını, sendikal neden bulunmadığını davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davalı işverenin sendika üyesi işçileri çıkartırken yeni işçi aldığı, davacı ve diğer işçilerin ücretlerinin düşük olması nedeni ile sendikaya üye olduğu, ücretlerin ve fazla mesai ücretlerinin işverenden istendiği, verilmemesi nedeni ile işvereni Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne şikayet ettiği, işçilere sendikadan istifa etmeleri için baskı yapıldığı, davacının iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan ve sendika üyesi olması nedeni ile feshedildiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 20/2 maddesi uyarınca “feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir”. İşçi fesihte sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiasında bulunacaktır. İspat yükü ise işverendedir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia etmesi durumunda, bu iddiasını ispatla yükümlüdür (m. 20/f.2). İşçinin feshin başka bir sebebe dayandığını iddia etmesi ve bunu ispatlaması, işverenin geçerli fesihle ispat yükünü ortadan kaldırmaz.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır.
Dosya içeriğine göre, davacının iş sözleşmesinin haklı neden gerekçesi ile feshedildiği, davacının iş güvencesi kapsamında belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığı, davalı işverenin haklı ve geçerli nedeni kanıtlayamadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi yerindedir.
Ancak, sendikal nedenle iş sözleşmesinin feshi sonucuna ulaşılırken, yeterli inceleme ve araştırılma yapılmadan karar verilmiştir. Dairemiz uygulamasına göre, feshin sendikal nedene dayandığı iddia edildiği ve ispat yükünün işçide olduğu hallerde, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, çekilenlerin işyerinde çalıştırılmaya devam edilip edilmediği, işyerinde çalışmakta olan sendika üyesi işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, işyerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususların araştırılması gerekir. Mahkemece bu yönlerde araştırma yapılarak, feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı açıklığa kavuşturulmalı, sendikal nedenin varlığı halinde işe başlatmama tazminatı 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31/6 maddesi, aksi halde ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca belirlenmelidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.1.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.