10. Hukuk Dairesi 2016/11911 E. , 2017/5077 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, davalı Kuruma borçlu olmadığının tespiti ile ilişiksiz belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, ... İli ... ilçesi ... Mahallesi 2380 ada 3 parsel sayılı toplam 293 adet bağımsız bölümden oluşan tüm taşınmazlar dava dışı ... Gayrimenkul Yatırım A.Ş."nin borcuna mahsuben ... 2. İcra Müdürlüğünün 2009/1951 Talimat sayılı dosyası üzerinden açık artırmaya sunulduğunu, yapılan ihale neticesinde tüm taşınmazlar ihale alıcısı ... Bankası A.Ş. adına tescil edildiğini, anılan taşınmazlar borçlu ... firması tarafından tamamlanmadığından yarım bırakıldığını işbu projenin tamamlanması amacıyla tarafından taşınmazların tümü ... Bankasından satın alındığını, davalı Kurumda ... Tur. İnş. San. ve Tic. A.Ş. olarak ... nolu iş yeri dosyası ile ayrı bir dosya açıldığını, eski yüklenici ... A.Ş."nin davalı kurumdaki iş yeri dosya nosu ... olduğunu ve ...nın prim borcu bulunduğunu, ... A.Ş."nin dosyasında % 65 oranında yapıların tamamlandığına ilişkin 04.06.2012 tarihli seviye tespit tutanağı bulunduğunu, projeye ait seviye tespit tutanaklarının bulunduğunu, proje tamamlandığında “İlişkisiz Belgesi" ve “Yapı Kullanım İzin Belgesi" alınabilmesi için davalı Kurumdan borcu yoktur yazısı talep edildiği, davalı kurum ... firmasının borcu nedeniyle istenilen belgeyi vermediği, borç kapanmadan verilmesinin mümün olmadığının bildirildiğini, eski yüklenicinin borcunun iyi niyetli üçüncü kişiden istenemeyeceği, herhangi bir borcu bulunadığından projeye konu taşınmazlar ile ilgili olarak ilişkisiz belgesi verilmesine karar verilmesi istemiş, Mahkemece, yapılan yargılama neticesinde, işyerinin cebri icra yoluyla satın alınmasının, satın alan işveren yönünden prim borçlarından olan sorumluluğunu değiştirmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, dava dışı (...) işlem gören (... Mah. ... Cad. No.l .../... adresinde kurulu inşaat işi işyeri 19.10.2006 tarihi itibariyle ... Gayrimenkul A.Ş. adına tescil edildiği, dava dışı ... Gayrimenkul A.Ş’nin borcundan dolayı ... İli ... İlçesi 2380 ada 3 parselde kayıtlı 293 adet taşınmaz ... İcra Müd. 2009/1951 talimat sayılı dosyası üzerinden ihale alıcısı ... Bankası A.Ş adına alacağa mahsuben ihale edilip, tapuda tescil işlemlerinin yapılması için Tapu Müdürlüğüne bildirildiği, ihale alıcısına geçen taşınmazların, davacı ve ihale alıcısı ... Bankası A.Ş. arasındaki 14.12.2012 tarihli sözleşme ile 10.000.000 dolar karşılığında satın alındığı, davacı taşınmazları dava dışı ... Bankası A.Ş."den satın aldıktan sonra davalı Kuruma tescil başvurusunda bulunduğu, Kuruma 23.1.2013 tarihli dilekçesi ile “Ekteki işyeri açılış bildirgesi ve belgeleriyle müdürlüğünüzde tescil başvurusu yapılan ... Mah. ... Cad. No.l .../... adresinde kurulu “betonarme inşaat” işi, müdürlüğünüzde önceki dönemde (1072241) geçici işyeri dosya numarasında işlem görmekte olan ... Gayrimenkul A.Ş. unvanlı firmanın yapı mütehadi ve sahibi olduğu inşaat işinin devamı” olduğunun belirtildiği, Kurumca davacıya (...) sicil numaralı işyeri 24.01.2013 tarihi itibariyle ayrı bir sicil numarası ile inşaat işyeri olarak tescil edildiği, taşınmazların davacıya geçmeden önce dava dışı ..."nın taşınmazların %65"ni tamamladığının seviye tespit tutanağı ile belirlendiği, davacı inşaatın geri kalan kısmını tamamlayarak 20.1.2015 tarihinde Kuruma başvurarak ilişiksiz belgesi talep ettiği, Kurumca başvuruya cevap verilmediği, ancak 23.02.2015 tarihinde ... Belediyesine yazı yazarak, ... (davacı) tarafından ilişiksiz belgesi ibraz edilmeden ruhsat verilmemesinin talep edildiği, Kurumca (...) sicil nolu ... A.Ş. yönünden kısmı ilişiksiz belgesi verildiği, (...) sicil sayılı dosyada işlem gören ... A.Ş. tarafından yapılmış olan % 65 kısmı için prim borcu olduğundan ilişiksiz belgesi verilmediği, borcun kaynağının (...) sicildekayıtlı ... (2006-2012) arası prim, işsizlik ve damga vergisi borcu olduğu ilişiksiz belgesi verilmemesi üzerine davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu husus, dava dışı ... Gayrimenkul Yatırım A.Ş. tarafından yapılan ... İli ... İlçesi 3 parselde kayıtlı 293 adet bağımsız bölüm inşaatının prim borçlarından, ihale alıcısı ... Bankası A.Ş.’den taşınmazları satın alan 3. kişi olarak davacı ... Tur. İnş. A.Ş. sorumlu olup olmayacağı hususunda toplandığı anlaşılmaktadır.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunumun 82. maddesi uyarınca; sigortalıların çalıştırıldığı işyeri devredilir veya intikal ederse, eski işverenin kuruma olan sigorta primi ile gecikme zammı ve faiz borçlarından, aynı zamanda yeni işveren de mütselsilen sorumludur. İşyerinin devir ve intikalinden dolayı yeni İşverenin eski İşverenle birlikte teselsül hükümleri uyarınca sorumlu tutulmasının amacı, eski İşverenin prim ve ferileriden dolayı kuruma olan borçlarının güvence altına alınmasını sağlamaktır.
Bir işyerinin devri demek, onun bütün hukuki neticeleriyle, yani aktifi ve pasifi, işçisi ve tesisatı ile birlikte faaliyet halinde bir başkasına geçmesi demektir. Bu şartlarla yapılan bir devir anlaşması çalışanların iş sözleşmelerinin kesintisiz olarak devamım, yani yeni işverenin bu sözleşmeleri tanımasını kapsayacağından, el değiştirme sayılacaktır. Aksi halde, ilk işveren kendi işçilerinin iş sözleşmesini feshederek faaliyetini tatil etmişse, ortada 506 sayılı Kanunun tarifine uygun bir işyeri kalmamış olacaktır. Böyle bir işyerini sadece binası, tesisatı, makine ve sair demirbaşları ile başkasına satmak veya kiralamak hukuken mülkiyetin veya kullanma hakkının devredilmesi demektir ki, bu durum el değiştirmenin varlığına yeterli sayılmamakta, çalışanların akdi bağlılıklarının da fiilen veya sözleşme ile devredilmiş olması gerekmektedir.
Özel bir bina inşaatını tümü ile yapmak üzere yani anahtar teslimi şartıyla sahibinden, alan müteahhit, akdin feshedilmesi, inşaatın mühürlenmesi vs. gibi sebeplerle inşaatı yarım bırakır veya bıraktırırsa, kalan işlerin mülk sahibi tarafından çalıştırılan işçilerle tamamlanması veya başka müteahhitlere verilmesi halinde, bir işverenden diğerine hukukî neticeleriyle devir bahis konusu olmayacağından el değiştirme yapılmayacak, işe devam eden veya işi ikmal eden adına ayrıca dosya açılacaktır.
Eldeki somut olayda, dava dışı ... Gayrimenkul A.Ş’nin borcundan dolayı ... İli ... İlçesi 2380 ada 3 parselde kayıtlı 293 adet taşınmaz ... İcra Müd. 2009/1951 talimat sayılı dosyası üzerinden ihale alıcısı ... Bankası A.Ş. adına alacağa mahsuben ihale edildiği, davacı ve ihale alıcısı ... Bankası A.Ş. arasındaki 14.12.2012 tarihli sözleşme ile 10.000.000 dolar karşılında satın alındığı, kuruma tescil başvurusunda bulunması üzerine ayrı bir sicil numarası verilerek ayrı bir dosya açıldığı, mülkiyeti dava dışı ... Gayrimenkul A.Ş.’ye ait olan taşınmazların borcu nedeniyle satıldığı burada anlaşma ile devrin söz konusu olmadığı gibi davacının ihale alıcısı olmadığı, davalı Kurum tarafından dava dışı ... Gayrimenkul A.Ş. ihale alıcısı ... Bankası A.Ş. ve davacı arasında muvazaalı işlem yapılarak devir olduğu yönünde bir iddianın da bulunmadığı, ayrıca taşınmazların icra yoluyla satış aşamasında dava dışı ... Gayrimenkul A.Ş."nin Kuruma borcu olduğu yönünde taşınmazlar üzerinde şerh ve haciz olmadığı dikkate alındığında yapılan satış işleminin 506 sayılı Yasanın 82. maddesi anlamında bir devirden söz edilemeyeceğinden davacının 3. kişi olan dışı ... Gayrimenkul A.Ş.’nin borcundan sorumlu olamayacağı gözetilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 15/06/2017 gününde oybirliği ile karar verildi.