MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, kooperatifin daire sahipleri olan diğer üyelerinin, dairelerini süresinde eksiksiz teslim almış olmalarına rağmen müvekkiline yapılan bir teslim olmadığını, ... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/285 Esas sayılı dosyasında açılan davada kira alacağına hükmedildiğini, taşınmazın halen teslim edilmediğini, işbu dava ile anılan karar tarihinden sonrası için kira alacağı istendiğini ileri sürerek, şimdilik ....250,00 TL"nin yasal faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında geç teslimden kaynaklanan kira tazminatı dönemini ....04.2003 ile 09.08.2005 tarihleri arası olarak açıklamıştır.
Davalı vekili, zamanaşımı süresinin dolduğunu, yapı kullanma izin belgesinin ....05.2005 tarihinde alındığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; iskân ruhsatının alınmış olmasının teslim anlamına gelmediği, taraflar arasında anahtar teslimi ile ilgili bir hususun iddia ve ispat edilmediği, tamamlanan inşaatın teslim edildiğinin ispat külfetinin kooperatife ait olduğu, eldeki davanın, ....07.2010 tarihinde açılmasına rağmen talep 09.08.2005 tarihiyle sınırlandığından artık meskenin davacıya 09.08.2005 tarihinde teslim edildiği ve bu tarihe göre eldeki davanın 818 sayılı BK"nın 126. maddesinde öngörülen ... yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açıldığı, diğer üyelere teslimin yapıldığı ....04.2003 tarihi ile davacıya teslimin yapıldığı 09.08.2005 tarihi arasında geçen süre itibariyle davacının ....250,00 TL kira alacağına hak kazandığı gerekçesiyle, davanın kabulüne, ....250,00 TL nin, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması isteminin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
...) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
...) Dava, kooperatif ortağına konutun geç tesliminden kaynaklanan kira tazminatının tahsili istemine ilişkindir. Davacı, daha önce ....02.2002 tarihinde aynı Mahkeme"nin 2002/446 Esasına açtığı davada, konutun kendisine teslimi gereken tarih olduğunu iddia ettiği ....08.2000 tarihi ile ....02.2002 dava tarihi arasında ....215,00 TL kira tazminatına hak kazandığı belirlenmiş, taleple bağlı kalınarak 500,00 TL kira tazminatına hükmedilmiştir.
....750,00 TL bakiye kira tazminatı alacağının tahsili için ... .... Sulh Hukuk Mahkemesi"ne 2010/1607 Esas sayılı dava açmış olup, davanın kabulüne dair verilen karar, Dairemizce zamanaşımı def"i hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği gerekçesiyle bozulmuştur. Davacı işbu dava ile diğer üyelere tapuların verildiği ilk davada bilirkişi raporu ile belirlenen ....04.2003 tarihi ile kooperatifin davacıya tapusunu alması için gönderdiği yazının davacıya ulaştığı belirlenen 09.08.2005 tarihi arasında geçen süre için o bilirkişi raporunda hesaplanan ....250,00 TL kira tazminatı istenilmiş ve işbu davada buna hükmedilmiştir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesinde "ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde, hak ve vecibelerde eşittirler" hükmü mevcuttur. Bu hüküm uyarınca kooperatifin ortaklar arasında eşitliği bozacak uygulamalardan kaçınması, tüm ortaklara aynı koşullarda ve zamanda konut teslim etmesi yasal bir yükümlülüktür. Konutların tüm üyeler için tamamlanmamış olması ya da zamanında teslim edilmemiş olması halinde, davacının da beklemesi ve bu duruma katlanması gerekir. Diğer üyelerin konutları tamamlanıp teslim edilmiş ise davacının da dairesinin aynı tarihte bitirilip teslimini istemek hakkıdır. Kooperatifin diğer üyelerinden davacı ile aynı konumda olup, dairesini teslim alıp yararlanmaya başlayan üyelerin varlığının tespiti halinde, eşitlik ilkesi uyarınca davacının da aynı süre zarfında kira bedeli talep hakkı doğacağının kabulü gerekir.
Somut olayda, gecikme tazminatı (kira) alacağına ilişkin olan işbu dava, kooperatif ile üyesi arasındaki uyuşmazlıklarda uygulanması gereken 818 sayılı BK"nın 126/.... maddesi gereğince ... yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Mahkemece, dairenin davacıya teslim tarihi olduğu kabul edilen 09.08.2005 tarihi ve ....07.2010 işbu dava tarihi gözönüne alındığında zamanaşımı süresinin dolmadığı gerekçesiyle zamanaşımı def"i reddedilmiştir. Oysa davacı ortak, gecikme tazminatı alacağını her ay sonu itibariyle talep veya dava ederek, konutun teslimini bekleyebilir. Başka bir anlatımla, bu alacaklarını talep veya dava etmek için taşınmazın teslimini beklemek zorunda değildir.
Bir alacağın ifa olanağı, başka bir anlatımla dava edilebilme hakkı doğmadan, o alacak yönünden zamanaşımı başlamaz. Nitekim, 818 sayılı BK’nın 128. maddesi, zamanaşımının alacağın muaccel (dava edilebilir veya istenebilir) olduğu tarihten başlayacağını açık bir şekilde belirtmiştir. Gecikme tazminatı alacağına ilişkin zamanaşımı, o alacakların muaccel oldukları ay sonlarından mı, yoksa teslime kadar tümü için fiilî teslim tarihinden mi başlayacaktır? Örneğin, Ocak ayı gecikme tazminatı alacağı, Ocak sonunda muaccel olmasına rağmen, bu alacağın zamanaşımı muaccel (dava edilebilir) olduğu Ocak sonundan mı, yoksa taşınmazın ileride teslim edileceği tarihten mi başlatılacaktır?
Kira tazminatında zamanaşımı süresi kooperatif üyesi bakımından, davacı dışında kalan üyelere bağımsız bölümlerin tesliminin yapıldığı tarihten itibaren başlar. Zira, bu tarihten itibaren kendisi bakımından kira kaybı her ay sonunda oluşmaya başlar. Davacının, dayandığı bilirkişi raporunda bu tarih ....04.2003 olarak belirlenmiş ve mahkemece de bu tarih benimsenmiştir. Kooperatif ortağı kendisi bakımından gecikilen her ay için zararını isteyebileceğine göre, her geçen ay zararı o ayın sona ermesiyle istenebilir (muaccel) hale gelir. Nitekim, dava tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı BK"nın 129. (TBK"nın 150.) maddesi varılan bu sonuca paralel bir düzenleme içermektedir.
Tarafları aynı olan ve kesinleşen ... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2002/446 Esas sayılı dosyasında bağımsız bölümün davacıya teslim edilmesi gereken tarihin ....08.2000 olduğu hususu kesinleşmiş ise de, davacı işbu davada, diğer üyelere tapuların verildiği ....04.2003 tarihinden, kendisine kooperatif yazısının ulaştığı 09.08.2005 tarihine kadar işleyen kira tazminatını istemiştir. Bu istemi, anılan ilkelere uygun düşmektedir.
Bu durumda, ....07.2010 dava tarihinden geriye doğru ... yılın sona erdiği ....07.2005 tarihi esas alınıp, ....07.2005 - 09.08.2005 tarihleri arasında kalan dönem için davanın kabulüne, daha öncesine ilişkin dönem için davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği gözetilerek, buna göre davalının sorumlu olacağı tazminat miktarı belirlenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, kira tazminatının her ay sonunda ayrı ayrı muaccel olup, her o ayın tazminatının her ... yılın sonunda ayrı ayrı zamanaşımına uğradığı gözden kaçırılarak, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde davalıya iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere ....03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.