MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalının kooperatife olan aidat borçlarını ödememesi üzerine başlattıkları ilamsız ... takibinin davalının haksız itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek, davalının itirazının iptali ile %40 ... inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, kooperatife olan aidat borçlarını ödediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacı kooperatifin ortağı olan davalının genel kurullarda alınan kararlar gereğince 75.230,00 TL aidat ödemesi gerekirken 60.750,00 TL ödeme yaptığı, kalan borcunun ....480,00 TL olduğu, davacı tarafça ... takibinde 32.128,00 TL alacak talep edilmiş ise de, takipte asıl alacak ve fer"ilerinin ayrı ayrı gösterilmediği, bu nedenle davacı tarafça takip talebinde bulunur iken faiz isteme iradelerinin bulunup bulunmadığı, varsa hangi miktarda faiz istendiği hususunun mahkemece incelenemeyeceği, asıl alacak üzerinden itirazın iptali gerektiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile ....480,00 TL asıl alacağa yapılan itirazın iptaline, asıl alacağın %40"ı oranında ... inkar tazminatının tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı temyiz etmiştir.
...) Davacı vekilinin temyiz itirazları yönünden,
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle takip talepnamesinde borcun sebebi bölümünde 05.08.2011 faiz başlangıç tarihli 32.128,00 TL tutarındaki ....04.2006 tarihinden bu yana kooperatif ortaklık borçları nedeniyle alacak ibaresine yer verilmiş olup, faiz başlangıç tarihinin takip tarihi olarak gösterilmiş olmasına ve davacı vekilinin bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde dahi takip konusu alacağın ne kadarının asıl alacak, ne kadarının işlemiş faiz olduğunu açıklamamış bulunmasına göre, davacı vekilinin tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...) Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince,
Dava, kooperatif aidat alacağının tahsili başlatılan ilamsız ... takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu, eksik incelemeye dayalı ve denetime elverişsiz olup, hüküm kurmaya yeterli değildir. Bilirkişi tarafından, 2005 yılı öncesine ait genel kurullar incelenmeden, genel kurullarda alınan aidat kararlarının miktarı açıklanmadan ve gerekçe gösterilmeden, 2005 yılı öncesi devir olduğu belirtilerek davacının genel kurul kararları gereğince ödemesi gereken aidat borcu hesaplandığı gibi, genel kurulda alınan aidata ilişkin kararların bir sonraki genel kurulda kaldırılmadığı ya da değiştirilmediği sürece aynı şekilde devam edeceği gözardı edilerek, aidat kararı alınmayan
genel kurullarla ilgili olarak denetime elverişsiz şekilde daire m²"sine göre ödenecek aidatların tespitinin yapıldığı, yine takip talepnamesinde, ....04.2006-05.08.2011 tarihleri arası ödenmeyen aidat borcu istendiği halde bu dönemi aşacak şekilde 2011 yılının tüm aylarının hesaplamaya dahil edilerek aidat borcunun belirlendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece, kooperatif uygulamaları ve hesap konusunda uzman bir bilirkişi ya da bilirkişi kurulu aracılığıyla, öncelikle kooperatife ait tüm genel kurul tutanaklarının kooperatiften temini, aksi halde ilgili Ticaret Sicil Memurluğu"ndan ya da anasözleşmenin 41. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik ... İl Müdürlüğü"nden getirtilmesinden sonra, takip talepnamesindeki dönemle bağlı kalınarak, genel kurul kararlarına göre, eğer genel kurullarda aidat kararı alınmamış ise, bu dönemde de önceki genel kurullarda alınan aidat kararlarını devam edeceğinin kabulü ile Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesi de gözönünde bulundurularak diğer ortaklardan bu dönemlerde aidat toplanıp toplanmadığı, toplandıysa ne şekilde toplandığı hususları üzerinde de durularak davacının ödemesi gereken aidat tutarının hesaplanması, dava tarihinden önce yaptığı tüm ödemeler de dikkate alınarak varsa aidat borcunun dava tarihi itibariyle belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporuna itibar edilmesi doğru olmamıştır.
Öte yandan, mahkemece karar verilmeden önce 01.07.2012 tarihinde 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu yürürlüğe girmiş olup, Türk Borçlar Kanunu"nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki 6101 sayılı Kanunu"nun .... maddesinde aynen "Türk Borçlar Kanunu"nun kamu düzenine ve genel ahlâka ilişkin kuralları ile geçici ödemelere ilişkin 76"ncı, faize ilişkin 88"nci, temerrüt faizine ilişkin 120"nci ve aşırı ifa güçlüğüne ilişkin 138"nci maddesi görülmekte olan davalarda da uygulanır. " hükmüne yer verilmiştir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 88. maddesinin "Faiz ödeme borcunda uygulanacak yıllık faiz oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranını yüzde elli fazlasını aşamaz." hükmünü içermesinin yanı sıra, temerrüt faizine ilişkin 120. maddesinde de aynen; "Uygulanacak yıllık temerrüt faizi oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık temerrüt faizi oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz. Akdî faiz oranı kararlaştırılmakla birlikte sözleşmede temerrüt faizi kararlaştırılmamışsa ve yıllık akdî faiz oranı da birinci fıkrada belirtilen faiz oranından fazla ise, temerrüt faizi oranı hakkında akdî faiz oranı geçerli olur." düzenlemesine yer verilmiştir.
Kooperatif genel kurullarında kararlaştırılan faiz oranının anılan yasal düzenlemedeki yerine gelince; para borçları açısından borçlu temerrüdüne bağlanan sonuçlardan birisi, temerrüt faizi ödeme yükümlülüğüdür. Temerrüt faizi borçlunun para borcunu zamanında ödememesi ve temerrüde düşmesi üzerine kanun gereği kendiliğinden işlemeye başlayan ve temerrüdün devamı müddetince varlığını sürdüren bir karşılık olması itibariyle, zamanında ifa etmeme olgusuyla doğrudan bir bağlantı içindedir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 42. maddesine göre genel kurul bütün üyeleri temsil eden en yetkili organ olup, kanun veya anasözleşme ile genel kurula tanınmış olan konular hakkında karar verme yetkisini haizdir. Konut Yapı Kooperatifi Tip Anasözleşmesi"nin .../.... maddesinin .... bendi uyarınca ortaklardan tahsil edilecek taksit miktar ve ödeme şartları ile gecikme halinde uygulanacak esasları tespit etmek genel kurulun yetkisi dahilindedir.
Genel kurulca, ödeme günü belirlenerek, (belirlenmemişse ayın sonu ödeme günü olup) aidat bedelinin süresinde ödenmesine, süresinde ödenmemesi halinde ise temerrüt faizi uygulanmasına ilişkin alınan kararın kesinleşmesi halinde, bu kararın tüm ortakları bağlayacağı açıktır. Genel kurul kararları, üyeler ile kooperatif arasında yapılmış bir sözleşme niteliğinde olup, kooperatif ve üyeler arasında ayrıca faiz oranları ile ilgili sözleşme yapılmasına gerek yoktur. Ayrıca genel kurullarca kararlaştırılan faiz oranları daha sonraki yıllarda değiştirilmediği ve iptal edilmediği sürece genel kurula katılmasa dahi tüm üyeleri bağlar. Bu durumda, 818 sayılı BK’nın 101/.... ( 6098 sayılı TBK’nun 117. ) maddesi hükmü karşısında, genel kurulun belirlediği tarih kesin vade olup, üyenin bir ihtarla ayrıca temerrüdedüşürülmesine gerek kalmadan, borcun ifasının istenebileceği kuşkusuzdur. Anapara faizi ise, borçlunun henüz temerrüde düşmeden ödemesi gereken sözleşmeyle kararlaştırılan faizdir. Bu durumda, kooperatif genel kurullarında kararlaştırılan faiz oranı, TBK" nın 88. maddesinde düzenlenen anapara faizi olmayıp, 120. maddede düzenlenen temerrüt faizine ilişkindir. Kooperatif ile üyesi arasında ticari ilişki bulunmadığından yasal oranda temerrüt faizi uygulanmalıdır. 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun" un .../.... maddesi gereğince, bir miktar paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça, geçmiş günler için .... maddede belirlenen yasal faiz oranına göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur. Maddenin açık ifadesinden de anlaşılacağı üzere temerrüt faizinin, yasal faiz oranından fazla alınması taraflarca kararlaştırılabilir. Anılan maddeler birlikte değerlendirildiğinde kooperatif genel kurulunca belirlenen aidatların ödenmesinde gecikme durumunda alınacak temerrüt faizinin yasal temerrüt faiz oranından daha fazla miktarda kararlaştırılabileceği anlamı çıkmaktadır. Ancak taraflar, uygulanacak temerrüt faizi oranını belirlerken, yukarıdaki paragrafta belirtilen 6098 sayılı TBK’nın 120/.... maddesinde öngörülmüş olan sınırlamayı dikkate alınmak zorundadırlar.
Somut olayda, dava konusu aidat miktarı ve faiz oranları kooperatif genel kurul kararlarıyla belirlendiğinden ve genel kurul kararları da sözleşme niteliğinde olduğundan davacının takip konusu alacak kalemlerine uygulanması gereken azami faiz oranı TBK’nın 120/.... maddesinde düzenlenmiş yıllık temerrüt faiz oranı olup, davacı kooperatifin genel kurullarında kabul edilmiş temerrüt faiz oranı, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuata yani 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun"un .../.... maddesine göre belirlenen yasal faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamayacaktır.
Bu durumda, mahkemece, karar verilmeden önce yürürlüğe giren anılan yasal düzenleme bu açıklamalar çerçevesinde somut olay bakımından değerlendirilerek, işleyecek temerrüt faizi oranı bakımından bir karar verilmesi gerekirken, yasa değişikliği gözden kaçırılarak, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, davacının fazla yatırdığı ve davalıdan peşin alınan harçların istek halinde iadesine, kararın tebliğinden ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.