10. Hukuk Dairesi 2020/4929 E. , 2021/6834 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
Mahkemesi : ... Anadolu 18. İş Mahkemesi
Dava, davacının 14.11.2009 tarihi itibariyle, 5510 sayılı Kanun’un 4/1-b maddesi kapsamında sigortalı sayılmasına dair kurum işleminin iptali, 5510 sayılı Kanunun 4/1-a. maddesi kapsamında sigortalı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince, davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkilinin 01.10.1998 tarihinde ... Tekstil Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.’de sigortalı olarak işe başladığını, 28.04.2003 tarihinde şirket ortağı olduğunu, iş yerinin 14.11.2009 tarihinde ...’ya taşınması üzerine naklen ...’daki işyerine geçtiğini, 01.10.1998 tarihinden beri ortağı olduğu şirkette 4/1-a kapsamında kesintisiz sigortalı olarak çalıştığını, işyerinin ...’ya taşınması sırasında nakil bildirimi yapılması gerekirken çalışanlar tarafından sehven fesih bildirgesi ve ...’daki çalışma için yeni giriş bildirgesi verildiğini, bu nedenle ... kayıtlarında 14.11.2009 tarihinde sigorta girişi gözüktüğünü, oysa çalışmanın kesintisiz devam ettiğini, çalışmasının fiilen aralıksız devam ettiği yönünde ...’ya yapılan başvurunun reddedildiğini, bu nedenle davacının 14.11.2009 tarihi itibariyle 5510 sayılı Yasanın 4/1-b maddesi kapsamında sigortalı sayılması işleminin iptal edilerek, 5510 sayılı Yasa’nın 4/1-a maddesi kapsamında sigortalılığının devam ettirilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili davanın reddi gerektiğini beyan etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kabülü ile, davacı ..."un 14/11/2009 tarihi itibariyle, 5510 sayılı Kanun 4/b maddesi 3 nolu alt bendine göre sigortalı sayılmasına dair davalı Kurum işleminin iptaline, Yapılan tescilin düzeltilerek, 5510 sayılı Kanun 4 /a maddesi kapsamında sigortalılığının devam ettirilmesi ve buna göre prim tahakkuk ettirilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
Davalı Kurumun istinaf başvurusunun esastan reddine,karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından; Davacının ortağı olduğu ... Tekstil Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. şirketinden sigorta bildirimi yapıldığından 5510 sayılı Yasanın 4/a maddesi kapsamında sigortalı olarak kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğu, karara esas teşkil eden bilirkişi raporunun, cevap dilekçeleri ve beyanları dikkate alınmadan hazırlandığı, bilirkişi raporunda yoruma dayalı değerlendirme ve tespitler yapıldığı, ayrıca hatalı ve eksik inceleme içerdiğinden bu rapora dayanılarak davanın kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğu, müvekkil kurum tarafından yapılan işlemlerde bir hata bulunmadığı gibi, yasaya aykırılığın da söz konusu olmadığı, Kurumca dava açılmasına sebebiyet verilmediğinden aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, eksik inceleme ile verilen ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi"nin kararının usul ve yasaya aykırı belirtilerek bozulması talep edilmiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELENMESİ
5510 sayılı Kanunun 4/1-a bendinde Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar 4/1-a bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır. Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları da 4/1-b kapsamında sigortalı sayılmışlardır.
Sigortalılık hallerinin birleşmesi başlığı altında 13.2.2011 tarihli 6111 sayılı Kanunun 33. maddesi ile değişik 53. maddeyi göre, Sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde ise aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır.
İlgili maddenin 6111 sayılı Kanunla değişiklikten önceki şekli ise; “Sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır.”
Madde 53/2. fıkra: “(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/33 md.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bildirilemezler.” hükmüne amirdir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde; 18.06.1972 doğumlu olan davacının, hizmet cetveline göre, 01.10.1998-13.11.2009 tarihleri arasında kesintisiz ve ayda 30 tam gün üzerinden ... sicil numaralı, ... Tekstil Ürünleri Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nden sigortalı bildiriminin olduğu, davacının ... sicil numaralı işyerinden ayrılış kodunun (04) "belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebeple bildirilmeden feshi" olarak gösterildiği, ... sicil sayılı dosyada işlem gören işyerinin 02.02.1998 tarihinde kanun kapsamına alındığı, 13.11.2009 tarihi itibariyle kanun kapsamından çıktığı, Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtlarına göre; söz konusu şirketin 08.10.2009 tarihli yönetim kurulu kararı ile; ... Deri Organize Sanayi Bölgesi ... Mevkii 41-1B ... ... adresinde 01.11.2009 tarihinde ek işyeri açılmasına karar verildiği, ek işyerine ait sicil numarasının 1126762 olduğu anlaşılmakla, anılan işyerinin 01.11.2009 tarihi itibariyle Kanun kapsamına alındığı, davacının 1126762 sicil sayılı dosyada işlem gören işyerinden 14.11.2009 tarihinden itibaren bildirimlerinin yapıldığı, her iki işyerinin de ... Tekstil Ürünleri Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’ne ait olduğu, davacının anılan şirkete 28.04.2003 tarihli hisse devir sözleşmesi ile ortak olduğu, 06.05.2003 tarihli olağan genel kurulda ise yönetim kurulu üyeliğine seçildiği, Ticaret Odasından alınan kayıtlar uyarınca, Kurumca davacının 14.11.2009 tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanunun 4/1-b maddesi gereğince tescilinin yapıldığı, davacının kuruma yaptığı başvurunun,"kendi işyeri olan ... Tekstil Ürünleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinde 01.10.1998 tarihinde başlayan 4/a sigortalılığının 13.11.2009 tarihinde çıkışının yapılmasıyla sonlandırıldığı, 01.10.2008 tarihinden önce kendi işyerinde başlayan sigortalılığının kesintiye uğraması sebebiyle, 13.11.2009 tarihinden sonra geçersiz olduğundan 14.11.2009 tarihinden itibaren 4/b sigortalılığının devam ettiği" belirtilerek talebin reddedildiği, ancak daha öncesinde davacının 12.02.2016 tarihli dilekçesi ile çakışan günlerinden dolayı 14.11.2009 tarihinde açılan 4/b dosyasındaki primlerinin 4/a kapsamında olduğu gibi en yüksekten yatırmak istediğini bildirdiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, 01.10.1998 tarihi itibariyle dava dışı ... Tekstil Ürünleri Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nde sigortalı olarak çalışmaya başlayan davacının, 28.03.2003 tarihi itibariyle hisse almak suretiyle dava dışı ... Tekstil Ürünleri Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin ortağı olduğu, 06.05.2003 tarihi itibariyle de yönetim kurulu üyesi olduğunun anlaşılması karşısında, uyuşmazlık konusu husus, davacının çalışmasının 5510 sayılı Kanunun 4. maddesi kapsamında hangi sigorta koluna girdiğinin tespiti noktasındadır. Bu meyanda, 5510 sayılı Yasa’nın 4/1-b maddesi ve aynı Yasanın 53/2 maddesi irdeleme yapılarak, davacının 5510 sayılı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamında sigortalı sayılmasını gerektiren çalışma olgusunun kapsamı ve niteliği yöntemince araştırılıp belirlenmek suretiyle, davacı iddiasının yerinde olup olmadığı açıklığa kavuşturulmalı, toplanan deliller ışığında varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesi"nin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 24/05/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.