Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 14.01.1999 tarihinde iş kazasına maruz kalan sigortalının vefatı nedeniyle, haksahiplerine bağlanan gelirin ilk peşin değerinin davalıdan tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunu’nun 9, 10, ve 26. maddeleridir.
1-Meydana gelen iş kazası nedeniyle davacı kurumun 506 sayılı Yasanın 9. ve 10. maddeye dayalı olarak dava açtığı ve bu kapsamda mahkemece 9. ve 10. madde şartlarının davaya konu olayda gerçekleşip gerçekleşmediği hususları araştırılmaksızın karar verildiği görülmektedir.
506 sayılı Kanunun 10. maddesinde sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının kurumca tesbit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde ilgililerin sigorta yardımları kurumca sağlanacağı ancak 9. maddede öngörülen işe giriş bildirgesini süresinde Kuruma intikal ettirmeyen işverenler hakkında 26. maddede öngörülen sorumluluk halleri aranmaksızın, zararlandırıcı sigorta olayı nedeniyle Kurum tarafından bağlanan gelir ve harcamanın işverenden tahsil edileceğini düzenlemiştir.
14.01.1999 kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunun 9. maddesinde, 4447 sayılı Yasa ile yapılan ve 08.09.1999 tarihinde yürürlüğe giren düzenlemeden önce işverenin çalıştırdığı işçiyi kuruma bildirme süresi işçinin çalışmaya başlamasından itibaren 1 ay olarak düzenlenmiştir. Bu yasal düzenleme karşısında, iş kazasına maruz kalan çalışanın, kaza tarihi olan 14.01.1999 tarihinden ne kadar süre önce işe başladığı yöntemince araştırılıp tespit edilmeli, buna göre işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken 1 aylık süre geçtikten sonra mı yoksa henüz yasal süre dolmadan mı kazanının meydana geldiği tespit edilip buna göre 506 Sayılı Kanunun 9.ve 10. maddesinin şartları irdelenmelidir.
2-Mahkeminin kabulüne göre de; Mahkemece, 9 ve 10. madde şartlarının gerçekleştiği kanaatine varıldığı takdirde, davalı işverenin 506 sayılı Kanunun 10. maddesine göre sorumluluğu; kusursuzluk ilkesine dayandığı ilkesi gözetilmeli, iş kazasında işverenin hiç kusuru olmasa bile, şayet sigortalının işe girişi süresinde kuruma bildirilmemişse, Kurumca yapılan sosyal sigorta yardımlarından 10. maddeye göre sorumlu tutulması gerektiği gözetilmelidir.
Kusursuz sorumluluk ilkesinin uygulanmasında da, işverenin, 506 sayılı Kanunun 10. maddesine dayalı tazmin sorumluluğunun sınırlarının belirlenmesi konusuna çözüm getiren, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun, 15.03.1995 T., 1994/800 E., 1995/166 K. sayılı ilamında “...Hal böyle olunca mahkemece yapılacak iş, hak sahiplerinin işverenden isteyebileceği tazminat (tavan) miktarını önce kusur durumunu hiç gözetmeksizin belirlemek ve belirlenen tazminat miktarını geçmemek üzere davalının olaydaki kusursuzluğu dikkate alınarak Borçlar Kanununun 43 ve 44. maddeleri uygulanarak varılacak sonuç uyarınca rücu alacağına hükmetme...” gereği öngörülmüş olup; işverenin sorumluluk sınırlarının belirlenmesinde, kendisinin kusurlu olup olmaması etkili bulunmakta, işverenin kusursuz bulunduğu durumlarda, ilk peşin sermaye değerli gelir miktarı olarak ortaya çıkan tazminat tavanından, Borçlar Kanunu"nun 43 ve 44. maddeleri uyarınca, % 50"den aşağı olmamak üzere indirim yapılarak, işverenin sorumlu olduğu tazminat tutarının belirlenmesi gerektiği gözetilmelidir.
İşverenin, 506 sayılı Kanunun 26. maddesi yanında 10. maddesi uyarınca da sorumlu tutulması gerektiğinin tespiti halinde ise, işverenin %100 kusurlu olduğu kabul edilerek, hesaplanacak maddi tazminat miktarından, Borçlar Kanununun 43 ve 44. maddeleri uyarınca sigortalının kusurunun % 50’sinden az olmamak üzere hakkaniyet indirimi yapılarak, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında, 506 sayılı Kanunun 9. ve 10. maddelerinin şartalarının oluşup oluşmadığı ve işverenin sorumluluğu irdelenmeksizin ve kabule göre de hakkaniyet indirimi gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, karar başlığında dava tarihinin yanılgılı olarak 20.07.2010 olarak gösterilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 01.06.2017 gününde oybirliği ile karar verildi.