Kararı Veren
Yargıtay Dairesi : Ceza Genel Kurulu
Mahkemesi :Ceza Dairesi - Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi
Günü : 11.05.2012 06.12.2016
Sayısı : 2007/7604-2012/848- 2013/97-2016/291
Eyüp 3. Ağır Ceza Mahkemesince 04.04.2007 gün ve 409-97 sayı ile; sanık ... ve ....hakkında görevi kötüye kullanma suçundan TCK"nun 7/2 ve 37/1. maddeleri delaletiyle 257/1, 43/1 ve 53. maddeleri uyarınca ilk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 4. Ceza Dairesinde yargılamalarının yapılması için son soruşturmanın açılmasına karar verilmiş, adı geçenler hakkında Yargıtay 4. Ceza Dairesince yapılan yargılamada 21.05.2007 gün ve 14-21 sayı ile; dairenin görevsizliğine ve dosyanın Yargıtay 11. Ceza Dairesine gönderilmesine karar verilmiş,
Yargılamaya başlayan Yargıtay 11. Ceza Dairesince 11.05.2012 gün ve 7604-8482 sayı ile; ....hakkında açılan kamu davasının ölüm nedeniyle düşmesine, sanık ... hakkındaki dava bakımından ise dairenin görevsizliğine ve dosyanın görevli ve yetkili Bakırköy Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş,
Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesince de 04.09.2012 gün ve 311-248 sayı ile; mahkemenin görevsizliğine ve dosyanın görevli ve yetkili olan Büyükçekmece Asliye Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş,
Büyükçekmece 2. Asliye Ceza Mahkemesi de 15.10.2012 gün ve 2352-2353 sayı ile; mahkemenin görevsizliğine ve oluşan görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Yargıtay 5. Ceza Dairesine gönderilmesine karar vermiş,
Yargıtay 5. Ceza Dairesince 14.01.2013 gün ve 13-218 sayı ile; Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılarak dosyanın mahalline gönderilmesine karar verilmiş,
Yargılamaya başlayan Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesince 06.12.2016 gün ve 97-291 sayı ile; yargılamaya Yargıtay 11. Ceza Dairesince devam edilmek üzere mahkemenin görevsizliğine ve oluşan görev uyuşmazlığının çözümü için dosyanın Ceza Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesinin Yargıtay 11. Ceza Dairesi ile arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesine ilişkin 06.12.2016 gün ve 97-291 sayılı kararı üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının uyuşmazlığın giderilmesi istekli 24.02.2017 gün ve 9758 sayılı görüş yazısı ile Yargıtay 5. Ceza Dairesince Ceza Genel Kuruluna gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken konu; Yargıtay 11. Ceza Dairesi ile Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümlenmesine ilişkindir.
Eyüp 3. Ağır Ceza Mahkemesince 04.04.2007 gün ve 409-97 sayı ile; suç tarihinde Büyükçekmece Cumhuriyet savcısı olan Erzurum hâkimi şüpheli ....ile Büyükçekmece-Esenyurt Avrupa Yakası Bağlı Birlikler Komutan Yardımcılığında geçici görevli olan müstafi Jandarma Binbaşı şüpheli ..."ün, şikâyetçi ..."a, ...., ... ve bazı subaylar aleyhine ifade vermesi için iş bulma ve para verme vaadinde bulunup Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının 2003/3246 sayılı soruşturma dosyasında 13.05.2004 tarihinde mesai saatinden sonra ifadesini aldıkları, bu ifadeyi de Haber Objektif adlı derginin 20.07.2004 tarihli sayısında yayınlattıkları iddiasıyla TCK"nun 7/2, 37/1, 257/1 ve 43. maddeleri gereğince ilk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 4. Ceza Dairesinde yargılamalarının yapılması için son soruşturmanın açılmasına karar verildiği,
Yargıtay 4. Ceza Dairesince 21.05.2007 gün ve 14-21 sayı ile; sanıkların eylemlerinin 765 sayılı TCK"nun 340. maddesinde düzenlenen resmi belgede sahtecilik suçu ile aynı Kanunun 240. maddesinde düzenlenen görevde yetkiyi kötüye kullanma suçunu oluşturduğu gerekçeleri ile Yargıtay 11. Ceza Dairesine görevsizlik kararı verildiği,
Yargıtay 11. Ceza Dairesince 05.11.2007 tarihinde tensip yapılarak yargılamaya başlandığı, sanıkların savunmasının alınamadığı, 11.05.2012 günlü oturumda sanık...."nin 20.11.2008 tarihinde vefat etmesi nedeniyle bu sanık yönünden davanın düşürülmesine, diğer sanık ... hakkında açılan kamu davası yönünden ise; Yargıtay Dairelerinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla yargılama yapmasının tali bir görev olduğu, sanık ..."ün Yargıtayda yargılanacak kişilerden olmamasına rağmen, birinci sınıfa ayrılmış Cumhuriyet savcısı...."nin suçuna iştirak ettiği iddia olunduğu için 2802 sayılı Kanunun 86. maddesi gereğince...."ye tabi olarak hakkındaki kamu davasının Özel Daireye açıldığı, davanın Dairede açılmasına neden olan sanık...."nin vefat etmesi nedeniyle hakkında dava açılan sanık ..."ün yargılamasının Dairede sürdürülmesinin yasal dayanağının kalmadığı gerekçesi ile dosyanın görevli ve yetkili Bakırköy Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği,
Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesince 04.09.2012 gün ve 311-248 sayı ile; sanığa atılı eylemlerin Asliye Ceza Mahkemesinin görev alanında kaldığı gerekçesi ile Büyükçekmece Asliye Ceza Mahkemesine görevsizlik kararı verildiği,
Büyükçekmece 2. Asliye Ceza Mahkemesince de 15.10.2012 gün ve 2352-2353 sayı ile; mahkemenin görevsizliğine ve oluşan görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Yargıtay 5. Ceza Dairesine gönderilmesine karar verildiği,
Yargıtay 5. Ceza Dairesince 14.01.2013 gün ve 13-218 sayı ile; Büyükçekmece 2. Asliye Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararı yerinde görülüp Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararı kaldırılarak görev uyuşmazlığının çözüme kavuşturulduğu,
Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesince 07.03.2013 tarihinde yargılamaya başlandığı, 06.12.2016 tarihli oturumda; hâkim ve savcıların suçlarına iştirak edenlerin aynı soruşturma ve kovuşturma mercilerine tabi olmaları ve Cumhuriyet savcısı olan diğer sanığın ölmesinin yargılama merciini değiştirmeyeceği, bu nedenle yargılamaya Yargıtay 11. Ceza Dairesince devam edilmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilip, dosyanın ortaya çıkan görev uyuşmazlığının giderilmesi için Yargıtay Ceza Genel Kuruluna gönderildiği,
Anlaşılmıştır.
2802 SAYILI HAKİMLER VE SAVCILAR YASASININ İLGİLİ HÜKÜMLERİ:
Soruşturma:
Madde 82 – Hakim ve savcıların görevden doğan veya görev sırasında işlenen suçları, sıfat ve görevleri gereğine uymayan tutum ve davranışları nedeniyle, haklarında inceleme ve soruşturma yapılması Adalet Bakanlığının iznine bağlıdır. Adalet Bakanı inceleme ve soruşturmayı, adalet müfettişleri veya hakkında soruşturma yapılacak olandan daha kıdemli hakim veya savcı eliyle yaptırılabilir.
Soruşturma ile görevlendirilen hakim ve savcılar, adalet müfettişlerinin 101 inci maddedeki yetkilerini haizdirler.
Suça katılma:
Madde 86 – Hakim ve savcıların suçlarına iştirak edenler aynı soruşturma ve kovuşturma mercilerine tabidirler.
Kovuşturma kararı ve ilk soruşturma:
Madde 89 – Hakim ve savcılar hakkında görevden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlar nedeniyle kovuşturma yapılması gerekli görüldüğü takdirde evrak, Adalet Bakanlığınca ilgilinin yargı çevresinde bulunduğu ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesi Cumhuriyet savcılığına; Adalet Bakanlığı merkez, bağlı ve ilgili kuruluşlarında görevli hakim ve savcılar hakkındaki evrak ise Ankara Cumhuriyet Savcılığına gönderilir.
Cumhuriyet savcısı beş gün içinde iddianamesini düzenleyerek evrakı, son soruşturmanın açılmasına veya son soruşturmanın açılmasına yer olmadığına karar verilmek üzere ağır ceza mahkemesine verir.
İddianamenin bir örneği Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince, hakkında kovuşturma yapılana tebliğ olunur. Bu tebliğ üzerine ilgili, Kanunda yazılı süre içinde delil toplanmasını ister veya kabul edilebilir istekte bulunursa bu husus göz önünde tutulur ve gerekirse soruşturma başkan tarafından derinleştirilir.
Son soruşturma merciileri:
Madde 90 – Haklarında son soruşturma açılmasına karar verilenlerden; birinci sınıfa ayrılmış olanlarla ağır ceza mahkemeleri heyetine dahil bulunan hakim ve Cumhuriyet savcılarının, son soruşturmaları Yargıtayın görevli ceza dairesinde görülür.
Birinci fıkra dışındaki hakim ve savcıların son soruşturmaları, yargı çevresi içinde bulundukları ağır ceza mahkemesinde yapılır.
Son soruşturma merciinin saptanması:
Madde 91 – Bu Kanun gereğince haklarında kovuşturma yapılacak olanların, son soruşturma mercilerinin saptanmasında, son soruşturma zamanındaki son soruşturmadan önce görevden ayrılanların ise ayrılma zamanındaki sıfatları esas alınır.
Geçici yetkililer hakkında soruşturma ve kovuşturma mercilerinin saptanmasında yetkili bulundukları yerdeki sıfatları esas tutulur.
Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hâlleri
Madde 94 – Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hâllerinde hazırlık soruşturması genel hükümlere göre yapılır. Hazırlık soruşturması yetkili Cumhuriyet savcıları tarafından bizzat yürütülür.
Bu halde durumun hemen Adalet Bakanlığına bildirilmesi zorunludur.
Görüldüğü üzere 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu"nun 86. maddesinde, hâkim ve savcıların suçlarına iştirak edenlerin aynı soruşturma ve kovuşturma mercilerine tabi oldukları düzenlenmiş, anılan maddenin komisyon gerekçesinde; hâkim ve savcılarla birlikte suç işleyen veya bunların suçlarına katılanlar hakkında da aynı soruşturma mercilerinin görevli olduğu belirtilmiştir.
Yargıtay, bir temyiz mahkemesi olduğundan, ilk derece yargılamasına ilişkin görevi oldukça sınırlı ve istisnai bir durum olup, Kanunda belirtilen şahısların belirtilen suçlarına ilişkin olarak yargılama yapabileceği, bu hususta 2802 sayılı Kanunun 90. maddesinde; birinci sınıfa ayrılmış olanlarla ağır ceza mahkemeleri heyetine dahil bulunan hâkim ve Cumhuriyet savcılarının, görevden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlar nedeniyle Yargıtayın ilgili ceza dairesinde yargılanabileceklerinin belirtildiği, bu kuralın bir istisnasının aynı Kanunun 86. maddesinde düzenlendiği, buna göre; yukarıda sayılan kişilerin işledikleri suçlara "iştirak" eden (hâkim veya savcı olmayan ya da birinci sınıfa ayrılmamış hâkim ve savcılar) diğer kişilerin de Yargıtayın ilgili dairesinde yargılanacağı, 2802 sayılı Kanunun 86. maddesinde "hâkim ve savcıların suçuna iştirak" ifadesinin bulunduğu, bu ifadenin bir neticesi olarak, 86. madde uyarınca Yargıtayın ilgili ceza dairesinde yargılanması gereken kişilere ait yargılama ile diğer kişilerle ilgili yargılamanın 2802 sayılı Kanunun 86. maddesi uyarınca birlikte yapılması için "iştirak" ilişkisini arandığının kabulü gerekmektedir.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Yargıtay 11. Ceza Dairesi ile Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığına konu olayda; 2802 sayılı Kanunun 86. maddesinde yer alan, hâkim ve savcıların suçlarına iştirak edenlerin aynı soruşturma ve kovuşturma merciine tabi olması kuralı gereğince birlikte yargılanan sanıklardan 2802 sayılı Kanuna tabi ....ile olağan durumda yargılama usulü bu Kanuna tabi olmayan diğer sanık ... arasında iştirak ilişkisi mevcut olsa da; Yargıtayın, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı hükümlerin son inceleme mercii olması, ilk derece yargılamasını oldukça sınırlı ve istisnai durumlarda yapması ve 2802 sayılı Kanuna tabi olan sanık...."nin yargılama sırasında ölmesi sebebiyle Özel Dairece hakkındaki kamu davasının düşmesine karar verilmesi, bu durumda sanık ..."ün ....ile birlikte yargılanma zorunluluğunun ortadan kalkması karşısında; sanık ... hakkındaki yargılamaya Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesince devam edilmesi gerektiği kabul edilmelidir.
Bu itibarla, Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 06.12.2016 gün ve 97-291 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmelidir.
Çoğunluk görüşüne katılmayan üç Ceza Genel Kurulu üyesi; yargılamaya Yargıtay 11. Ceza Dairesince devam edilmesi gerektiği düşüncesi ile karşı oy kullanmışlardır.
SONUÇ :
Açıklanan nedenlerle,
1- Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 06.12.2016 gün ve 97-291 sayılı görevsizlik kararının KALDIRILMASINA,
2- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 04.07.2017 tarihinde yapılan müzakerede oyçokluğuyla karar verildi.