MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, dava tarihinden 20 yıl öncesine ait iki adet hava fotoğrafı ile fotoplan, fotometrik ve fotoğrametrik paftaların getirtilmesi, taşınmaz başında yeniden keşif yapılması, keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, davacının hangi tarihte taşınmazın imar ve ihyasına başladığı, imar ve ihyayı ne şekilde sürdürdüğü, emek ve para sarfını ne biçimde yaptığı hususlarının sorulması, uzman bilirkişilerce taşınmaz ve çevresinin toprak yapısı ile hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapılarak çekişmeli taşınmazın imar-ihya edilip edilmediği, kültür arazisi haline getirilip getirilmediği, imar ve ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususlarını belirlenmesi ve bundan sonra tüm delililer birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekilinin, hükme esas alınan fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfiyle gösterilen taşınmaz bölümü hakkındaki hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; Dosya içeriğine ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre, davacı vekilinin bu bölüme ilişkin hükme yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
Davacı vekilinin hükme esas alınan fen bilirkişi raporuna ekli krokide (B) harfiyle gösterilen taşınmaz bölümüne ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Mahkemece, davacı lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ne var ki, bozma ilamına uyulmakla lehine bozma yapılan taraf yararına, bozma gereklerinin yerine getirilmesi hususunda usuli kazanılmış hak oluşacağından, bozma ilamında değinilen hususların tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunlu olduğu ve Mahkemece de bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Hükmüne uyulan bozma ilamında hava fotoğrafı incelemesinin 2 jeodezi ve 1 fotogrametri uzmanı bilirkişiye yaptırılması belirtildiği halde, bu konuda tek jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinin raporuyla yetinilmiş ve söz konusu raporda çekişmeli taşınmaz bölümünde imar-ihya çalışması yapıldığı yönünde değerlendirmeye yer verildiği halde, imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı ve tamamlanmış ise hangi tarihte tamamlandığı açıklanmamış, ziraatçi bilirkişi raporunda ise, çekişmeli taşınmazın ( B) harfi ile gösterilen bölümünün kapama kayısı bahçesi vasfında olduğu ve taşınmaz üzerindeki ağaçların yaşı esas alınarak 20 yılı aşkın süredir bahçe tarımı yapıldığı belirtilmesine rağmen, rapora ekli fotoğraflardan ve dosyadaki uydu görüntülerinden, bu bölümün kapama kayısı bahçe vasfında olmadığı ve bu bölüm üzerinde imar-ihya edilen ve edilmeyen bölümler bulunduğu anlaşılmakta olup, fen bilirkişi rapor ve krokisinde bu bölümler ayrı ayrı gösterilmemiş ve yerel bilirkişi ve tanıkların kayısı ağacı dikilmeden evvel taşınmazın ekin ekilerek kullanıldığı yönündeki beyanları üzerinde durulmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmaz bölümüne ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü /mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, komşu parsellere ait tespit tutanakları ve dayanak belgeler celp edilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve tanıklar ile üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi ve üç kişilik jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl zilyet edilmeye başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kuruluna, hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya konu edilip edilmediğinin, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiğinin, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığının, zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğünün ve arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması istenilmeli; ziraatçi bilirkişi kuruluna,, taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, üzerinde zirai faaliyette bulunulup bulunulmadığı, zilyetliğin hangi tarihte başladığı ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve komşu parseller ile dava konusu taşınmazlar arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığı, taşınmaz üzerendeki kayısı ağaçların sayısı ve dağılımı hususlarında, taşınmaz bölümü içerisinde imar ihya edilmiş ve edilmemiş bölümlerin bulunması halinde bu bölümlerle ilgili ayrı ayrı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümünün her yönünden çekilmiş sınırlarının ve ayrıca taşınmaz bölümü içerisinde imar ihya edilen ve edilmeyen bölümler mevcut ise bu bölümlerin ayrı ayrı sınırlarının kabaca işaretlendiği renkli fotoğrafları içeren, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi ve denetlemeye takibe imkan verir, taşınmaz bölümü içerisinde imar ihya edilmiş ve edilmemiş bölümlerin bulunması halinde bu bölümlerin ayrı ayrı gösterildiği rapor ve kroki alınmalı; mahkeme hakiminin, taşınmaz bölümünün konumuna, niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli ve bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek ve bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmeden eksik araştırma ile hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.