17. Hukuk Dairesi 2016/10557 E. , 2017/4963 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davalı ...Ş. vekili ile davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, 16.08.2014 günü davalılardan sürücü ..."ın kullandığı ... plakalı aracın yol şeridinden çıkarak müvekkilinin kullandığı araca çarptığını, trafik tespit tutanağından da anlaşıldığı üzere kazanın davalı tır sürücüsünün yolda uyuması üzerine gerçekleştiğini, bu nedenle davalı sürücünün tam kusurlu olduğunu, ... 14.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/39 D.İş dosyası üzerinden tespit yaptırıldığını, kazanın ... şirketine bildirildiğini, ... şirketi tarafından 13.650,00 TL"nin banka hesabına yatırıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak üzere, ... bayisine ödenen 18.602,81 TL tamir giderinden ... şirketi tarafından verilen 13.650,00 TL"nin çıkarılmasıyla geriye kalan 4.952,81 TL, tespit dosyasında belirlenen 5.000,00 TL değer kaybı, kaza sonrası kiralanmak zorunda kalınan araca ilişkin kira bedeli olan 360,00 TL, müvekkilinin tekrar Türkiye"ye geldiği gemi nedeniyle bilet parası olan 367,7 Euro (1.209,56 TL), mahkeme tespit masrafı 803,00 TL, tespit için avukat ücreti 590,00 TL olmak üzere toplam 12.735,37 TL zararın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmesini talep etmiş, 28.03.2016 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini toplam 11.821,09 TL olarak değiştirmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, davalı sürücünün kazada kusurlu olmadığını, bizzat davacı tarafın kusurlu olduğunu, salt faturanın araçta hasar miktarı için geçerli bir belge olmadığını, müvekkili şirketin ekspertiz incelemesi sonucu belirlenen 13.650,00 TL bedeli davacıya ödediğini, bu nedenle müvekkili şirketin bir sorumluluğu kalmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili, davacının alacağının ... şirketi tarafından ödendiğini, davacının tamir gideri, araç kira bedeli ve gemi bilet giderinin de dava konusuyla illiyet bağı bulunmadığını ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, tespit için avukata ödenen 590,00 TL paraya da itirazları bulunduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ..., usulüne uygun davetiye tebliğine rağmen davaya cevap vermemiş ve duruşmalara katılmamıştır.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; kazanın oluşumunda davalı tarafın %100 kusurlu bulunduğu ve araçtaki hasar, işçilik giderlerinin 17.467,80 TL olduğu belirtilerek, davanın kısmen kabulü ile, ... şirketince ödenen 13.656,00 TL düşüldüğünde 3.811,80 TL bakiye hasar bedeli ve 5.000,00 TL değer kaybı, 700,00 TL ikame araç bedeli, 659,00 TL tespit masrafı, 300,00 TL tespit dosyası için avukatlık ücreti (AAÜT"nin 2014 yılının delil tespiti için belirlenen miktar) olmak üzere toplam 10.470,80 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tüm davalılardan (davalı ... şirketinden poliçe kapsamı ve şartları ile sınırlı olmak üzere) müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiş; hüküm, davalı ...Ş. vekili ile davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ...Ş. vekili ile davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bent haricinde yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasına dayanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi davanın süratle sonuçlandırılabilmesi, öncelikle tarafların yargılama gününden haberdar edilmesi ile mümkündür. Kişinin, hangi yargı merciinde duruşmasının bulunduğunu, hakkındaki iddia ve isnatların nelerden ibaret olduğunu bilebilmesi, usulüne uygun olarak tebligat yapılması ile sağlanabilir. 1982 Anayasasının 36. maddesi ve 6100 sayılı HMK m. 27 uyarınca açık bir şekilde vurgulanan temel kurala göre, mahkeme tarafları dinlemeden, onları iddia ve savunmalarını bildirmeleri için usulüne uygun olarak davet etmeden hükmünü veremez. Değinilen işlemleri yanında tebligat, bilgilendirme yanında, belgelendirme özelliği de bulunan bir usul işlemidir. Bu nedenle tebliğ ile ilgili 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve Tüzüğü hükümleri tamamen şeklidir. Kanun ve Tüzüğün amacı, tebliğin muhatabına ulaşması, konusu ile ilgili olarak kişilerin bilgilendirilmesi ve bu hususun belgeye bağlanmasıdır.
6100 sayılı HMK"nın 281.maddesine göre; "Taraflar, bilirkişi raporunun, kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler."
Somut olayda; bilirkişi raporu davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti."ye 22.03.2016 tarihinde tebliğ edilmiştir. Mahkemece; itiraz süresi içerisinde hüküm verilmiş olması savunma hakkını kısıtlamaktadır. Mahkemece; davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti."ye bilirkişi raporuna karşı beyanları alınarak savunma hakkı tanınması gerekirken, bu kurala riayet edilmeden hüküm verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre de; hükme esas alınan bilirkişi raporunda araçtaki değer kaybının tespiti, Dairemizce değer kaybının belirlenmesi hususunda esas alınan, aracın kaza tarihindeki hasar görmemiş 2.el piyasa değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2.el piyasa değeri arasındaki fark kriterine uyulmaksızın hesaplama yapılarak sağlanmıştır. Bilirkişi raporunda belirtilen yöntemle değer kaybının tespit olunduğu rapora dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, davacı tarafın iddiaları, davalının savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybının zararının belirlenmesi, meydana gelebilecek çelişkilerin giderilmesi yönünden ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık yeni bir rapor alınması ondan sonra dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Kabule göre de; ... 14. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/39 D.İş dosyasındaki 659,00 TL tespit masrafı, 300,00 TL tespit dosyası vekalet ücreti yargılama giderlerinden olup yargılama sonucunda davanın kabul ve red oranına göre taraflar arasında paylaştırılması gerekir. Bu durumda mahkemece, tespit masrafının ve tespit dosyası vekalet ücretinin yargılama gideri olarak davalılardan tahsiline karar verilmesi gerekirken, asıl alacak olarak davalılardan tahsiline karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekili ile davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ... A.Ş. ile ... Yayın Basın Ağıtım Reklam Nakliyat Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri San. ve Tic.Ltd.Şti."ne geri verilmesine 03/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.