Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, askerlik borçlanmasının geçerli olduğu ve ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, karar verilmesine yer olmadığına, davacının sair taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacılar avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacıların babası/eşi ..."nin vefatı üzerine 17.10.2011 tahsis talebine istinaden, 539 gün askerlik ve 1142 gün SSK sigortalılığı olmak üzere 1.11.2011 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanan davacılar yönünden, Kurum tarafından 8.7.2013 tarihli raporla, (1185701) sicil nolu işyerindeki 20.5.2010-25.10.2011 tarihleri arasındaki sigortalılığının sahte olması sebebiyle iptal edilmesi üzerine 6.9.1979-5.10.2011 tarihleri arası 672 gün sigortalılığı ve 539 gün askerlik olmak üzere 1211 gün sigortalılığının bulunduğu, 5510 sayılı yasanın 32. maddesine göre ölüm aylığı koşulları oluşmadığı gerekçesiyle bağlanan ölüm aylığının 1.11.2011 tarihinden itibaren iptali üzerine eldeki davanın açıldığı, Mahkemece, yapılan yargılama neticesinde davacıların murisi ..."nin askerlik borçlanmasının kurum tarafından kabul edildiği ve yeniden tespitinde hukuki yarar bulunmaması nedeniyle bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, davacının sair taleplerinin reddine karar verilmiştir.
506 sayılı Kanunun 66. maddesinin (c) bendinde, 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş durumda ölen sigortalının hak sahibi kimselerine aylık bağlanacağı belirtilmiş iken kanun koyucu tarafından kabul edilerek 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 32/2. maddesinde farklı düzenleme yapılarak ölüm aylığının, en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanacağı öngörülmüştür. Maddede yer alan “her türlü borçlanma süreleri hariç” ibarelerinin, sigortalılık süresi ile birlikte prim ödeme gün sayısını da içerdiği, başka anlatımla, 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların hak sahipleri yönünden ölüm aylığı tahsis koşulları irdelenirken borçlanılan sürelerin, 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınmaması gerektiği belirgindir.
Kural olarak her kanunun, ancak yürürlüğe girdiği tarihten sonraki zamanda meydana gelen olaylara ve ilişkilere uygulanması gerekmekte olup söz konusu 32. maddenin yürürlük tarihi öncesinde gerçekleşen ölüm ve borçlanmalar yönünden de uygulanmasına olanak veren düzenleme bulunmadığı gibi kanunların geriye yürümemesi (geçmişe etkili olmaması) kuralının istisnaları niteliğindeki “beklenen (ileride kazanılacağı umulan) haklar”, “kamu düzeni ve genel ahlak”, “yargılama hukuku” gibi istisnaların da söz konusu olmadığı açıktır. Bu çerçevede ve sonuç olarak belirtilmelidir ki 506 sayılı Kanuna/5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların hak sahipleri yönünden, ölüm, borçlanma bedelini ödeme veya borçlanma başvurusu 01.10.2008 gününden önce olduğunda 506 sayılı Kanunun 66. maddesi uygulanarak her türlü borçlanma sürelerinin, 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 prim ödeme gün sayısının hesabında gözetilmesi, ölüm, borçlanma bedelini yatırma ya da borçlanma başvurusunda bulunma olgularının her üçü birden 01.10.2008 tarihinden itibaren gerçekleştiği takdirde ise 5510 sayılı Kanunun 32/2. maddesinin uygulanması gerekmektedir.
Yukarıdaki yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde, 5.12.1985-6.6.1987 tarihleri arası askerlik borçlanma bedeli 6.6.2006 tarihinde ödendiği, Kurumca bu borçlanmanın kabul edildiği dikate alınarak, askerlik borçlanmasına karşılık gelen tutarın ödenmesi 01.10.2008 gününden önce gerçekleştiğinden uyuşmazlığın çözümünde, askerlik süresinin 900 günlük prim ödeme gün sayısı içerisinde değerlendirilerek tahsis koşuları irdelenerek karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacılara iadesine, 25.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.