MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki menfi tespit davasının usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- KARAR -
Davacı ... vekili, davalı ...’in yetkilisi olduğu ... Sigorta Arac. Hiz. San ve Tic Ltd Şti ile dava dışı ... Sigorta A.Ş arasında ... bölgesinde uygulanmak üzere acentelik sözleşmesi yapıldığını, davacının ise ... Sigorta Arac. Hiz. San ve Tic Ltd Şti ile tali acentelik sözleşmesi yaparak ...’de acentenin şubesi olarak çalışmaya başladığını, 2002 yılında boş olarak dava konusu çeki, taraflar arasında imzalanan şube acenteliği sözleşmesi gereğince, acentenin şube teminatı olarak ... Sigorta AŞ"nin Genel Müdürlüğüne verildiğini, 07.09.2006 tarihinde davalı ... ile olan ticari ilişkisini sonlandıran davacının, ... İsviçre Sigorta Şirketinin ... acentesi olarak çalışmaya başladığını ve ... Sigorta AŞ"ye vermiş olduğu dava konusu çeki ise iade almayı unuttuğunu, dava konusu çekin ... Bankasına takas amacıyla verildiği bilgisi üzerine durumdan haberdar olduğunu, yaptığı araştırmada teminat olarak ... Sigorta AŞ"ye verilen çekin davalı ... tarafından ... Sigorta AŞ"den iade alınarak sanki alacaklıymış gibi kötü niyetli olarak çekin keşide yerinin, tarihinin, miktarının ve lehtar kısmının doldurularak ciro yoluyla diğer davalı ..."ye devredildiğini, teminat senedi olduğunu, davacının herhangi bir borcunun olmadığını, bu nedenle çekin icraya konulamayacağını, ... Sigorta A.Ş ve ... Sigorta Arac. Hiz. San ve Tic Ltd Şti arasındaki ibranamenin, davalının kendi üretimi olan poliçelerden kaynaklandığını, 110.000,00 TL tutarındaki borçla davacının bir ilgisinin bulunmadığını, protokol ve çek teslim tutanağının kötüniyetli hazırlandığını belirterek, 110.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitini, çek bedelinin ödenmesi durumunda istirdatını ve %40’dan aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, dava konusu çek hakkında davalının iyiniyetli üçüncü kişi olduğunu, söz konusu davayla ilgisinin bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, davalının yetkilisi olduğu ... Sigorta Arac. Hiz. San ve Tic Ltd Şti’nin, 11.04.2001 yılında ... Sigorta A.Ş ile acentalık sözleşmesi imzaladığını ve ... Sigortanın ... Şubesi olarak faaliyet göstermeye başladığını, 28.01.2002 tarihli tali acentelik sözleşmesi uyarınca ... Sigorta A.Ş ile davalı arasında tali bir şubenin daha açılması ve asıl acentayla birlikte buranın şubesi olarak faaliyet göstermesi hususunda anlaşıldığını, ... Sigorta A.Ş’nin teminat istemesi üzerine dava konusu çekin davacı tarafından imzalanarak üzeri doldurulmadan teminat kapsamında verildiğini, daha sonra davacı tarafın açılmış olan tali şubede usulsüz işlemler yapmaya başladığını, müşterilerden nakit para alırken, yapılan işlemi kredi kartından yapıyor gibi gösterdiğini, davalı ve ... Sigorta A.Ş’ye zarar verici borçlandırıcı işlemler yaptığını, yani müşteriye poliçe satıp bedelini nakit olarak alıp, sigorta şirketine ve davalıya ise kredi kartı ile satış yapmış gibi lanse ettiğini, sigorta şirketine gönderdiği kredi kartı formlarıyla ise çeşitli gerekçelerle poliçe bedellerinin tahsil edilemediğini, ... Sigorta A.Ş tarafından davalıyla ve yetkilisi olduğu şirketle aralarındaki sözleşmenin feshedildiğini yapılan peşin ödemeyle 110.000,00 TL bedel üzerinden tarafların sulh olmasıyla başlatılan takibin ve gayrimenkullerin satışının durdurulduğunu, davalının bu bedeli yakını olan diğer davalı ..."den temin ettiğini, zararın 110.000 TL"nın kat be kat üstünde olmasına rağmen yalnızca borç aldığı miktar kadar ve sigortaya yaptığı ödeme kadar çeki doldururarak borç aldığı davalı ..."ye cirolayarak teslim ettiğini beyanla açılan davanın reddine, %40’dan az olmamak üzere tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
Mahkemece benimsenen bilirkişi raporu ve toplanan deliller neticesinde, davanın reddine, davacı menfi tespit davası açmakta kötüniyetli olduğundan dava konusu çek bedelinin %40"ı oranında kötüniyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemenin bu kararı Yargıtay 11. Hukuk Dairesi"nin 2015/1663 esas ve 2016/159 karar sayılı ve 12.01.2016 tarihli kararıyla kısa karar gerekçeli karar nedeniyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, yeniden davanın reddine, davacı menfi tespit davası açmakta kötüniyetli olduğundan dava konusu çek bedelinin %40"ı oranında kötüniyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı ve davalılardan... ...’in karşılıklı iddia ve savunmaları ve dosyadaki sair delillerden, dava konusu çekin, davacının yetkilisi olduğu Seç Sigorta Arac. Hiz. ... Sigorta Ltd. Şti. Şube Acenteliği ile davalı ...’in temsilcisi olduğu ... Sigorta Arac. Hiz. San ve Tic Ltd Şti. arasında tali acentelik sözleşmesinin uygulanması sırasında, Seç Sigorta Arac. Hiz. Ltd. Şti’nin, ... Sigorta Arac. Hiz. San ve Tic Ltd Şti’ne doğabilecek borçları veya verdiği zararların teminatı olarak verildiği hususunda bir ihtilaf bulunmamaktadır. Davalı ...’in yetkilisi olduğu sigorta şirketi, ... Sigorta A.Ş’nin acentesidir. Davalı ..."in, davacının temsilcisi olduğu şirketin, sigorta mevzuatına aykırı davranışlarıyla ... Sigorta A.Ş’yi zarara soktuğunu, bu nedenle ... Sigorta A.Ş tarafından, temsilcisi olduğu ... Sigorta Arac. Hiz. San ve Tic Ltd Şti aleyhine açılan davanın ... Sigorta A.Ş. lehine sonuçlandığını ve kendisinin ... Sigorta A.Ş’ye 110.000 TL ödeyerek ... Sigorta A.Ş’nin ilamdan kaynaklı alacağını temlik aldığını, bu zarardan davacının, temsilcisi olduğu şirket sorumlu olduğundan, davacı tarafından verilen teminat senedini bu şekilde doldurarak para temin etmek için diğer davalıya ciro ettiğini bildirmiştir. Teminat çeki kural olarak bedelsizdir. Davalı ...’in temsilcisi olduğu şirketin mahkeme kararıyla ... Sigorta A.Ş’ye ödemek zorunda kaldığı zararın oluşmasında, Seç Sigorta Arac. Hiz.Şti’nin sorumlu olduğunu ispatlamadıkça, teminat çekini kullanamaz; kullanmışsa, sözleşmeye aykırı davranılmış olur. Mahkemece yapılacak tahkikatın bu yönde tamamlanması gerekirken, mahkemece bu hususta hiçbir inceleme yapılmamıştır. Belirtilen hususta ispat külfeti... ..."e aittir. Mahkemece bu hususa riayet edilmemiş olduğundan verilen kararın davalı ... aleyhine bozulması gerekmiştir. Öte yandan, davacının... ...’e yönelik menfi tespit davasının kabulü halinde, diğer davalı ...’nin dava konusu çeki kötüniyetli olarak aldığı iddası hususunda da tüm delillerin toplanarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 07/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.