MAHKEMESİ : ANTALYA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 16/04/2013
NUMARASI : 2011/438-2013/101

Taraflar arasında görülen ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanınkısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı ve davalı vekilleri tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 18.11.2014 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı .......Yapı Koop. Bşk. A. B. ve vekili Avukat Ab. T. P. ile diğer temyiz eden vekili Avukat D. H. E. geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ........ tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:

-KARAR-
Dava, ecrimisil isteğine ilişkindir.
Davacı idare; maliki olduğu 226 parsel sayılı taşınmazın imar çalışmaları sonucu oluşan 27774 ada 5 ve 6 sayılı parsellerin, 27776 ada 1, 2, ve 3 sayılı parsellerin, 27775 ada 1, 2, 3 ve 4 sayılı parsellerin bir kısmının davalı kooperatifin işgalinde olup geçmiş dönemlere ilişkin açılan elatmanın önlenmesi ve ecrimisil davasının devam ettiğini ileri sürerek 2005 ila 2010 yılları arasında kalan dönem için 481.470,00 TL ecrimisile karar verilmesini istemiştir.
Davalı ........l Yapı Kooperatifi, dava konusu taşınmazları Belediyeden tahsisen satın aldıklarını, iyiniyetle bina inşa ettiklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddianın sabit olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; çekişmeli taşınmazların bir bölümünün dava dışı Antalya Belediyesi tarafından davalı .............. Arsa ve Konut Yapı koooperatifi"ne 16.10.1987 tarihli ve 248 sayılı karar ile tahsis edildiği, ancak kayıt malikinin Muratpaşa Vakfı olması sebebiyle Belediyeye ödedikleri tahsis bedellerinin tahsili isteği ile Antalya Büyükşehir ile ...... Belediye Başkanlıkları aleyhine davalı .......... Arsa ve Konut Yapı Kooperatifi tarafından 05.07.2002 tarihinde alacak davasının açıldığı ve kabulle sonuçlandığı ve bu arada Vakıflar İdaresi tarafından taşınmazların davacının idaresindeki ..... Vakfı"na ait tapu kaydı kapsamında kaldığı iddiası ile açılan davanın kadastro mahkemesince kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, aleyhine ecrimsile hükmedilen davalı Kooperatifin müdahalesinin haklı ve geçerli bir nedene dayandığı söylenemez. Bir başka ifadeyle, davacının ecrimisil isteğinin kabulüne karar verilmesi kural olarak doğrudur. Temyiz eden davalı kooperatifin bu hususlara yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.Reddine.
Temyiz eden davalı Kooperatifin diğer ve davacının temyiz itirazlarına gelince; bilindiği gibi gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarihli 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan olumlu zarar ile kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 25.02.2004 günlü ve 2004/1-120-96 sayılı kararı).
Hemen belirtilmelidir ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık olmalı ve değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere uygun şekilde 6100 sayılı HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için birim fiyatlar getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira paraları araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilerek resen emsal araştırılmalı, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda yukarda belirtilen ilke ve usuller dikkate alınmaksızın, çekişmeli taşınmaza en uygun emsal yeterince araştırılmadan ecrimisil hesabının yapıldığı, mahkemece bu rapor ile sonuca gidildiği açıktır.
Hâl böyle olunca; yeniden bilirkişi heyeti oluşturmak suretiyle dava konusu taşınmaz üzerinde keşif yapılması, davada istenen dönemleri kapsar biçimde yukarda belirtilen ilkeler çerçevesinde emsaller de incelenerek bilimsel verilere uygun denetime elverişli ecrimisil hesabını içeren bilirkişi raporu alınması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yetersiz bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetli değildir.
Tarafların değinilen yönler itibariyle temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 28.12.2013 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesinin 14. maddesi gereğince gelen temyiz eden taraf vekilleri için 1.100.00."er-TL. duruşma vekâlet ücretinin karşılıklı olarak alınıp birbirlerine verilmesine, 14.10.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.