21. Hukuk Dairesi 2007/365 E. , 2007/4025 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Isparta Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarih : 1.11.2006
No : 671-464
Davacı 29.2.1996-1.4.2002 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, zamanaşımı nedeniyle reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının 1.3.1996-1.4.2002 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın 2926 sayılı Yasa"nın 57. maddesi uyarınca 1 yıl içinde açılmadığından bahisle zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
2926 sayılı Yasa"nın 57. maddesi 24.7.2003 tarihli 4956 sayılı Yasa"nın 56. maddesi ile 1.1.2005 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış olup 2926 sayılı Yasa"ya 4956 sayılı Yasa"nın 54. maddesi ile eklenen Ek 3. madde gereğince 1.1.2005 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılara 1479 sayılı Yasa"nın 73. maddesi uygulanmaktadır. 1479 sayılı Yasa"nın 73. maddesindeki bir yıllık süre zamanaşımı süresi değil itiraz süresidir. Kaldıki bu tür davalarda zamanaşımından söz edilemez.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye,
Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan p. e. İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Ş. Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede davacının davalı kurumca 1.4.2002 tarihinde Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak resen tescil edildiği, K. Ş. Fabrikası A.Ş."ne 1996-2006 yılları arasında aralıksız olarak ürün teslim ettiği, teslim edilen bu ürünlerden ilk kesintinin 29.2.1996 yapıldığı ve yapılan kesintilerin aynı şekilde 2006 yılına kadar devam ettiği, adına kayıtlı çok sayıda tarım arazisinin bulunduğu, zabıtaca araştırmasından da 1996 yılından bu yana hayatını tarım ve hayvancılık yaparak sağladığı büyük baş hayvanlarının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Tüm dosya kapsamından davacı yönünden 2926 sayılı Yasa"nın 26. ve 10. madde koşullarının gerçekleştiği açıkça ortadadır.
Bu durumda davacının ilk prim kesintisi olan 29.12.1996 tarihini takip eden aybaşı olan 1.3.1996 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa uyarınca Tarım Bağ-kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesi gerekirken olayda uygulama imkanı bulunmayan 2926 sayılı Yasanın 57. maddesi uyarınca zaman aşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 13.3.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.