Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, aksine Kurum işleminin iptali, babasından bağlanan ölüm aylığının kesildiği tarihten itibaren tekrar bağlanması ve menfi tespit istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince, vefat eden eşi üzerinden 506 sayılı Yasa kapsamında 25.06.2006 tarihinden itibaren ölüm aylığı alan davacının, vefat eden babası üzerinden 1479 sayılı Yasa kapsamında 01.10.2006 tarihinden itibaren ölüm aylığı aldığı ve eşi üzerinden almış olduğu aylığın brüt asgari ücretin üzerinde olması nedeniyle babası üzerinden almış olduğu aylığın kesilerek yersiz ödeme tahakkuk ettirilmesi üzerine, Kurum işleminin iptali, kesilen aylıkların tekrar bağlanması ve menfi tespit istemli işbu davanın açıldığı, Mahkemece, kurum işleminin yerinde olduğu ancak menfi tespit açısından sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanması gerektiğinden bahisle babasından almakta olduğu aylığın kesilmesi nedeni ile davacıya ödenen aylıkların yersiz ödeme nedeni ile tahsiline ilişkin kurum işleminin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacının, babasından aylık almaya hak kazandığının tespitine yönelik talebinin reddine dair Mahkeme hükmü Dairemizce yerinde görülmüş olup, söz konusu yersiz aylıkların tahsili bakımından, sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanması gerektiğine yönelik gerekçe ile bu talep yönünden kabul kararı verilmesi isabetli bulunmamıştır.
5510 sayılı Yasanın 96. maddesi, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a)Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b)Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır…” hükmünü içermektedir.
Konuya ilişkin 5510 sayılı Yasa öncesi mevzuata bakıldığında, 506 sayılı Yasanın 121. maddesinde yersiz ödeme halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, anılan Yasa içeriğinde konuyu düzenleyen başka bir özel düzenlemenin de yer almadığı görülmektedir. Sebepsiz zenginleşmede iade konusuna göre özel bir düzenleme niteliğinde olan 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi ile 506 Yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin iyi niyetle veya kötü niyetle gerçekleşmesine bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir. Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Yasanın geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır.
Kurumun istirdadını isteyeceği yersiz ödemenin kapsamını belirlemedeki irade serbestisi de, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gereğini doğurmaktadır.
Belirtilen açılamalar ışığında Mahkemece, olayda kastı ve kusuru bulunmayan davacı yönünden 5510 sayılı Yasanın 96/b maddesi uyarınca değerlendirme yapılması ve buna göre ödeme dönemleri ile faiz başlangıç tarihinin belirlenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması yerinde görülmemiştir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.