MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 01/09/2015 tarih ve 2014/466-2015/597 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi asıl davada davacı/karşı davada davalı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 29.11.2016 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı-karşı davalı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Asıl davada davacı-karşı davada davalı vekili, müvekkili ile dava dışı şirket arasında bu şirkete ait emtianın ... nakliyesi için anlaşma yapıldığını, bu kapsamda müvekkilinin dava dışı ... Uluslararası Nakliyat Ltd. Şti. ile bu şirketin de davalı ... Nak. Turizm. Ltd. Şti. ile alt taşıma sözleşmesi yaptığını, malların yüklenmesi akabinde gümrük işlemlerinin yapılmadığının bildirilmesi üzerine yapılan araştırmada davalı ... Nak. Ltd. Şti. tarafından, yapılan masraflar dolayısıyla emtia üzerinde hapis hakkının kullanıldığının öğrenildiğini, ... 6. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2009/515 D.İş sayılı kararı ile hapis hakkının tedbiren kaldırılarak 3.268,00 TL teminat karşılığı malların müvekkiline teslimine karar verildiğini, davalı ... Nakliyat Ltd. Şti"nin taşıma akdinin tarafı olmayıp, hapis hakkı dolayısıyla malları alıkoymasının hukuken mümkün olmadığını, diğer davalının da uluslararası taşıma ehliyeti olmadığı halde taşıma akdine taraf olarak taşımayı üstlenmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek verilen tedbir kararının devamına, hapis hakkı uygulamasının yoklukla malül olduğunun tespitine, bu talebin uygun görülmemesi halinde hapis hakkı uygulamasının iptaline, teminatın avans faiziyle birlikte iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı-karşı davada davacı vekili, sözleşme gereği ödenmesi gereken navlun bedeli ile antrepo bedelinin ödenmediğini belirterek; asıl davanın reddini istemiş, karşı davada navlun bedeli ve antrepo ücretinin faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir..
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne, davacı-karşı davalının mahkeme veznesine depo ettiği 3.268,00 TL"nin davalı/karşı davacılara verilmesine, bu bedel 3.268,00 TL için 23/02/2010 karşı dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizinin de davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalılar/karşı davacılara verilmesine, antrepo bedelinden davacı tarafından depo edilmeyen fazla kısım olan 155,00 TL"nin 23/02/2010 karşı dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davacı/karşı davalıdan alınarak davalılar/karşı davacılara ödenmesine, 7.000,00 USD (Amerikan Doları) navlun ücretinin 23/02/2010 karşı dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunun 4/a maddesi uyarınca Devlet bankalarının Amerikan Doları döviz cinsinden açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanmak sureti ile fiili ödeme günündeki T.C Merkez Bankası efektif satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığının davacı/karşı davalı ... Turizm Ticaret Nakliyat Ltd. Şti"nden tahsili ile davalılar/karşı davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
Kararı asıl davada davacı- karşı davada davalı vekili temyiz etmiştir.
Asıl dava, taşımaya konu emtia üzerine konulan hapis hakkının yoklukla malul olduğunun tespiti, davacı tarafından depo edilen nakit teminatın davacıya iadesi ile iade tarihine kadar geçen süre için avans faizine hükmedilmesi istemine, karşı dava ise navlun bedeli ile yükleme ve antrepoda muhafazaya yönelik masrafların asıl davada davacı-karşı davada davalıdan tahsili istemine ilişkindir. Taşımanın Türkiye - Kazakistan arasında yapılacağı dikkate alındığında dava konusu taşıma, uluslararası niteliktedir. Karayolu ile milletlerarası taşımacılıkta yeknesak bir düzenleme oluşturmak amacıyla düzenlenen “Eşyaların Karayolunda Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi’ne (CMR) Türkiye de 14.12.1993 gün ve 21788 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 3939 Sayılı Yasa ile katılmayı kabul etmiştir. CMR’nin kapsamını belirleyen 1. maddesi uyarınca bu sözleşme, yükleme ve teslim için belirlenen yerin en az birisi akit ülke olan iki ayrı ülkede olması halinde, tarafların ikametgah ve milliyetine bakılmaksızın ücret karşılığında yüklerin taşıt ile karadan taşınmasına ait her mukaveleye uygulanacaktır. Anılan sözleşme, Anayasamızın 90. maddesi uyarınca milli hukukumuzun bir parçası haline gelmiş durumdadır. Mahkeme, CMR hükümlerini kendiliğinden öncelikle uygulamak zorundadır. Bu sözleşmede taşıyıcı sıfatı, tarafların hak ve sorumlulukları farklı hükümlere tabi tutulmuştur. O halde, uyuşmazlığın CMR Konvansiyonu hükümlerine göre çözümleneceği dikkate alınıp, tüm kanıtların birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken CMR hükümlerine göre değerlendirme yapmayarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Dosya kapsamından asıl davada davacı şirketin dava dışı ....Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait emtianın .... nakliyesini üstlenmesinin ardından dava dışı ... Uluslararası Nak. Tur. Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. ile alt taşıma anlaşması yaptığı, adı geçen bu şirketin davalı ... Nakliyat Tur. Ve Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. ile taşıma sözleşmesi düzenlediği, fiili taşıyıcının ise diğer davalı ... Nak. Tur. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. olduğu anlaşılmaktadır. Yine asıl davada davacının ... Uluslararası Nak. Tur. Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. ile yaptığı taşıma sözleşmesi uyarınca navlun bedeli olan 7500 USD nin %50 sinin peşin %50 sinin teslim mukabilinde ödenecek olmasına istinaden bilirkişi raporuyla defter kayıtlarından anlaşıldığı ve ibraz edilen havale dekontuyla ispatlanan 3750 USD navlun ücretinin ... Uluslararası Nak. Tur. Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti.ne 23.10. 2009 tarihinde ödendiği, 26.10.2009 tarihinde iade alındığı tespit edilmiştir. Bu suretle, defter kayıtları ve banka havale dekontuyla sözleşmeye uygun olarak açıklanan şekilde asıl davada davacı tarafından akidine navlun ödemesinin yapıldığı ispatlanmış olmasına rağmen, mahkemece asıl davada davacı karşı davada davalı ... Turizm... Ltd. Şti"nin 23.10.2009 tarihli ... hesabına 8223 yevmiye ile kayıtlı 3.750,00 USD gönderilmiş ise de 26.10.2009 tarihinde 8268 yevmiye kaydı ile 3.750,00 USD"nin geri alındığının tespit edildiği, ancak, bu kaydın e.TTK.66/son ve 70/6.maddesi uyarınca, ödemeyi tevsik eden belgeler ile ispatının yapılmadığı, başka bir anlatımla, bu kaydın müstenidatını teşkil eden belgelerin ortaya konulmadığı, bu durumda asıl davada davacının sadece ticari defterlerinde kayıtlı bulunan ödemenin asıl davada davalılar-karşı davada davacılar yönünden bağlayıcılığının bulunmadığı, ödemenin e.TMK.6.maddesi ve HUMK. 288.maddesinde öngörülen ve kabul edilecek belgelerle ispat edilemediği gerekçesiyle asıl davada davalıların- karşı davada davacıların hapis hakkı kullanmalarının yerinde bulunduğu sonucuna ulaşılması doğru olmamıştır.
... Uluslararası Nak. Tur. Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. ile davalı ... Nakliyat Tur. ve Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. arasında düzenlenen taşıma sözleşmesi incelendiğinde, yükleme adresinin Gümüşova-Düzce, boşaltma adresinin ...n, çıkış gümrüğü ve kapısının ...., varış gümrüğünün ..., Navlun bedelinin 7.000 USD, navlunun ödeme şeklinin ise %50 yükleme ve gümrüklemeye istinaden peşin, kalan %50 CMR teslimine müteakip olarak gösterildiği anlaşılmaktadır. Böylece, davalı ... Nakliyat Tur. ve Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.ne çıkış gümrüğünün ve kapısının ....k olarak bildirildiği, navlunun %50 sinin yükleme ve gümrüklemeye istinaden peşin ödeneceği yönünde anlaşma sağlandığı halde, mahkemece çıkış gümrük işlemlerinin hangi Gümrük Müdürlüğü"nden ikmal edileceğinin bildirilmemesi nedeniyle emtianın güvenliğinin araç üstünde sağlanmasının da riskli olduğu dikkate alınarak, davalı-karşı davacı ... Nakliyat Turizm Temizlik Hizm. San. Tic. Ltd. Şti"nin emtianın güvenliğini sağlamak için emtiayı güvenlikli bir depoya koymasının haklı ve yerinde bulunduğu yönünde gerekçeye yer verilmesi yerinde görülmemiştir.
Bu suretle, asıl davada davalıların alt taşıyıcısı bulunduğu dava dışı ... Uluslararası Nak. Tur. Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti.nin asıl davada davacıdan taşıma ücretini tahsil etmiş olması, sözleşme hükümlerine aykırı olarak gümrükleme işlemleri yapılmadan, talimat alınmadan ve henüz sözleşme sona ermeden eşyaların fiilen antrepoya koyulması, asıl davada davalıların dava dışı ... Uluslararası Nak. Tur. Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti"den olan navlun alacağının muaccel olmaması hususları nazara alındığında asıl davada davalı- karşı davada davacıların hapis hakkını kullanmalarının koşullarının oluşmadığı anlaşılmaktadır. Bu suretle; ulaşılan bu sonuç çerçevesinde asıl ve karşı davanın değerlendirilip karara bağlanması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, kararın açıklanan nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle asıl davada davacı-karşı davada davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün asıl davada davacı-karşı davada davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılar/karşı davacılardan alınıp davacı/karşı davalı ... Turizm Ticaret ve Nak. Ltd. Şti"ye verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 01/12/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.