10. Hukuk Dairesi 2016/11815 E. , 2017/4271 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, davacının hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasanın 86. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan ... hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu tür davalarda, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; çalışmaları ile ilgili tüm belgeler davalı kurumdan; puantaj kayıtları ve ücret tediye bordrolarının asılları işverenden getirtilmeli, iş bu belgelerden sigortalının imzasını içerenler yönünden imzanın aidiyeti davacı tarafından kabul edilenler ile inkar edilip de aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptananlardan yine davacı tarafından hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemeyenler bakımından, işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı; dava konusu dönemde işyeri devri yada işverenler arasında organik bağ bulunup bulunmadığı araştırılmalı, davacı ile birlikte çalışan ve işverenlerin bordrolarında kayıtlı kişiler ile, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler resen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, tespiti istenen dönemde davalı işyerinde kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa belgeler getirtilmeli, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalıdır.
Eldeki davada, davalı işyerinde, dava edilen döneme ilişkin çalışanları gösterir dönem bordrosu getirtilmemiş, kolluk vasıtası ile tespit edilen işyeri bordro tanıkları dinlenmiştir. Dinlenen tanık Cüneyt’in, hizmet döküm cetveli getirtilmediğinden hangi dönem çalışan olduğu tespit edilememekte ve bu tanık beyanı ile kolluk vasıtası ile tespit edilen ve hizmet döküm cetveline göre 14.08.2008-23.10.2012 arasında davalı işyerinde çalışması gözüken tanık ... beyanı ile çelişmektedir. Resen tespit edilip dinlenen komşu işyeri tanık beyanları ise hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Mahkemece, yukarıda belirtilen belgeler, davalı işyerinden ve kurumdan getirtilmeli, dava edilen dönemde çalışması kayda geçen tanıklar belirlenip dinlenilmeli, yine 06.11.2009 tarihli denetim raporunda işyerinde ... ve ...’in çalıştıklarının tespit edildiği ve ...’in İşe Giriş Bildirgesi süresinde verilmediğinden idari para cezası düzenlemesine karar verildiği anlaşıldığından, bu tanıkların ne kadar süredir davalı iş yerinde çalıştıkları kolluk vasıtası ile araştırılmalı, hizmet döküm cetvelleri getirtilmeli, dava edilen dönemde çalışmaları var ise bu tanıklar da dinlenmeli, çalışmanın süresi, yada kesintili olup olmadığı şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulmalı, dava açılış tarihi karar başlığında doğru olarak gösterilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... iadesine, 18.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.