10. Hukuk Dairesi 2017/2167 E. , 2017/4261 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hak sahibi konumunda yer alan davacıya bağlanan ölüm aylığının 5510 sayılı Kanun hükümleri gereğince kesilmesi yönündeki davalı ... Başkanlığı işleminin iptali ile borçlu bulunmadığının tespitine ve aylığın, kesilme tarihi itibarıyla yeniden bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; Hak sahibi kız çocuğu olan davacıya, vefat eden sigortalı babası üzerinden bağlanan ölüm aylığının, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının tespit edilmesi gerekçesiyle Kurumca kesilerek, yersiz ödendiği ileri sürülen aylıkların borç tahakkuk ettirildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 56. maddesinin ikinci fıkrasında, eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği, bu kişilere ödenmiş olan tutarların, 96. madde hükümlerine göre geri alınacağı yönünde düzenleme bulunmakta olup, anılan maddeye dayalı açılan bu tür davalarda eylemli olarak birlikte yaşama olgusunun tüm açıklığıyla ve taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu dönem yönünden ortaya konulması önem arz ettiğinden;
Temyize konu davada, mahkemece verilen ilk karar, Dairemizin 25.06.2015 günlü ve 2015/10085 E. 2015/12738 K. sayılı ilamıyla; “davacının ... kontrol memurlarına verdiği 15.05.2012 tarihli yazılı imzalı ifadesi ve boşandığı eşi ile 18.04.2007-14.05.2010 tarihleri arasında ortak görünen mernis adres kayıtları üzerinde durulmalı, ... soruşturması sırasında sözlü olarak ifadesine başvurulan ve yönetici olduğu anlaşılan Hüseyin isimli kişinin açık kimlik bilgileri ilgili kolluk birimleri aracılığı ile tespit edilerek bu kişinin tanık sıfatıyla bilgi ve görgüsüne
başvurulmalı, davacının ve boşandığı eşinin yaşadığı veya yaşadığını iddia ettiği adres çevrelerinde geniş çaplı kolluk araştırması yapılarak boşanma dönemlerinde birlikte yaşayıp yaşamadıkları tespit edilmeli, Kurum raporunda yer alan tespitlerin aksi yazılı ve kesin delillerle ispat edilmelidir.” denilerek, araştırma yapılmak üzere bozulmuştur.
Mahkemece Dairemizce verilen bozma kararına uyulmuş ise de, bozma karar gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma kararında belirtildiği üzere, Kurum raporunda yer alan tespitlerin aksinin ispat edilmesi gerekmekte olup, davacı ... kontrol memurlarına verdiği 15.05.2012 tarihli yazılı imzalı ifadesinde, boşandığı eski eşi ile 01.04.2010 tarihinden beri maddi sıkıntılardan dolayı birlikte yaşadıklarını, en kısa sürede resmi nikah yapacaklarını, 14.04.2012 tarihinde verdiği beyanın yanlış olduğunu belirtmesine rağmen bozma sonrası yapılan yargılamada bu beyanın gerçekliği üzerinde durulmamıştır. Bu nedenle, mahkemece yeniden yapılacak yargılamada davacının 15.05.2015 tarihli beyanı üzerinde durulmalı ve aksinin ispatı hususunda araştırma yapılmalı, ayrıca ... Kurumu Başkanlığından davaya konu yersiz aylık ödemelerinin dönemi sorulmalı, bu ödemelerden kaynaklanan istirdat iddiasına ilişkin belgeler (muhasebe işlem fişi, borç bildirim belgesi gibi) getirtilerek boşandıktan sonra fiili birlikteliğin bu dönemlerde olup olmadığı değerlendirilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilerek, uyulan bozma kararı gereklerine göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 18.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.