10. Hukuk Dairesi 2015/4596 E. , 2017/4154 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, kurum tarafından eksik işçilik sonucu tahakkuk ettirilen fark prim borcunun iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosya kapsamı incelendiğinde, 2010 yılı Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarına ilişkin yapılan denetimde, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından düzenlenen 27.04.2010 tarihli kapasite raporu dikkate alınarak yapılan hesaplama sonucu eksik işçilik tahakkuk ettirildiği, bilirkişi raporu doğrultusunda mahkemece, süt toplayan işçilerin asgari işçilik hesabına tam olarak katılması ile belirtilen kapasite raporu nazarında, davacının aylık ortalama 14 işçi bildirmesi gerektiği, diğer taraftan benzer işyerlerinden yapılan bildirimlerde dikkate alındığında, kurum işleminin yerinde olmadığı belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de; söz konusu hüküm eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 85. Maddesi olup anılan maddede, “İşverenin, işin emsaline, niteliğine, kapsam ve kapasitesine göre işin yürütümü açısından gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunun tespiti halinde, işin yürütümü açısından gerekli olan asgarî işçilik tutarı; yapılan işin niteliği, kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde çalıştırılan sigortalı sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurlar dikkate alınarak tespit edilir. Söz konusu tespitler, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından yapılır…” hükmüne yer verilmiştir. Uygulamada ölçümleme olarak adlandırılan işlemden kaynaklanan prim borcu tahakkuku işleminin iptali istemine ilişkin olan eldeki davada, yapılacak yargılamanın da bu konudaki mevzuat uyarınca ayrıntılı irdeleme içermesinde zorunluluk vardır.
Belirtilen açıklamalar ışığında mahkemece yapılması gereken, emsal işyerleri kapasite raporları celp edilmeli, bu işyerlerinin mevcut makine durumu, üretim miktarı ve işçi bildirimi ile davacı işyerinin mukayesesi yapılmalı (dosya kapsamında bu işyerlerinden ay bazında yapılan bildirimler dışında bilgi ve belge bulunmamaktadır), diğer taraftan yeniden alınacak bilirkişi raporu ile, davacı işyerindeki üretim faaliyetinin aşamalarına göre çalışması gereken personel sayısı, kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, işin niteliği ve yukarıda belirtilen emsal kriterleri çerçevesinde, ay bazında tespit edilip sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 16.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
